Panda’s hebben liever seks met een panda die ze leuk vinden

Ik neem alles terug wat ik ooit over panda's heb gezegd. Niet heel erg lang geleden vond ik nog dat panda's het verdienen om uit te sterven. Ze eten het verkeerde voedsel, ze zijn extreem gewelddadig tegen andere exemplaren van hun soort en bovendien doen ze het te weinig. Zelfs in een veilige omgeving zoals een dierentuin vertikken ze het om seks te hebben. Mensen proberen van alles, van het toedienen van viagra tot het maken van pandaporno, om er maar voor te zorgen dat de panda's kindjes gaan maken. Maar dat doen ze niet. Mijn conclusie was dat de panda gewoon heel erg graag wil uitsterven en dat wij mensen, omdat het uitsterven een fundamenteel recht is van iedere soort, ons daar niet mee moeten bemoeien.

Nou, ik had het heel erg mis. De panda wil namelijk wel heel graag kindjes maken en zorgen dat zijn soort voortleeft. Het probleem is alleen dat de wetenschappers die zich ermee bemoeien een verstoord idee hebben van hoe romantiek werkt.

Deze week werd een onderzoek in Nature Communications gepubliceerd, waaruit blijkt dat panda's het liefste een kindje maken met een partner die ze zelf hebben uitgekozen. Dit is natuurlijk helemaal niet opzienbarend. Maar, wacht even. Hoe hebben we dan de afgelopen tijd geprobeerd om meer pandababy's te krijgen?

Het onderzoek beschrijft hoe pandafokprogramma's op dit moment werken. De wetenschappers kijken naar het DNA van de panda's en beslissen aan de hand daarvan welke panda's met elkaar een kindje moeten maken, om inteelt zo min mogelijk kans te geven. Een andere optie is om het sperma van pandamannetjes te verzamelen en vrouwtjes daarmee te insemineren. Ook die paren worden gemaakt op basis van een analyse van het DNA. Factoren zoals romantiek en liefde zijn in deze methodes volledig weggekwantificeerd. Het zal je niet verbazen dat de fokprogramma's volgens de wetenschappers een "beperkt succes" zijn.

Om het fokken van panda's te verbeteren, hebben de onderzoekers eens geprobeerd hoe het zou gaan als de panda's zelf hun partner mochten uitkiezen. In het experiment deden ze dat door de panda's kort bij verschillende mogelijke partners te zetten. De wetenschappers konden aan het gedrag van de dieren zien welke stelletjes in elkaar geïnteresseerd waren, en die zetten ze bij elkaar om te paren. Dat bleek een succes. Ze zagen ongeveer dubbel zoveel "succesvolle pogingen tot copulatie" bij de panda's die zelf hun partner kozen, dan bij panda's die dat niet mochten. Bovendien produceerden de panda's met vrije partnerkeuze ook nog eens meer welpen.

In het paper schrijven de onderzoekers dat in hun methode de partnerkeuze niet helemaal vrij was, maar dat ze een selectie van meerdere genetisch geschikte partners hebben gemaakt en dat de panda's daaruit konden kiezen. Dit hebben ze gedaan om inteelt te voorkomen. Dat is een groot risico, omdat de pandapopulatie niet zo groot is. Je kan dus niet zomaar alle panda's het met elkaar laten doen.

De wetenschappers denken dat hun methode kan bijdragen aan het ambitieuze plan van China om de panda te herintroduceren in de natuur. Persoonlijk vraag ik me wel een beetje af waarom deze methode niet eerder is bedacht. Het lijkt erop dat het feit dat panda's zich in gevangenschap zo slecht voortplanten er niet zoveel mee te maken heeft dat panda's vrij aseksuele dieren zijn, maar meer dat de wetenschappers die ermee bezig zijn niet zo veel lijken te snappen van het verband tussen seks, liefde en romantiek.