Mijn vader was Timothy Leary, drugsicoon in de jaren ‘60

Wat zou jij doen als Nixon je vader “de gevaarlijkste man in Amerika” noemde? Lastige vraag – maar het is er wel een die Zach Leary, nu 49, heeft achtervolgd terwijl hij in de schaduw van zijn vader, Timothy Leary (oftewel de “Rattenvanger van de psychedelische jaren ‘60”), opgroeide.

Door de jaren heen heeft hij geprobeerd om afstand te doen van zijn vaders enorme nalatenschap en zijn eigen weg te gaan. Hij had grote schoenen te vullen: Leary Senior heeft de Beatles geïnspireerd, is ontslagen bij Harvard omdat hij zijn studenten lsd en psilocybine gaf, richtte een experimentele psychedelische gemeenschap op en heeft later een muur beklommen om uit de gevangenis te ontsnappen nadat hij was vastgezet voor het in het bezit zijn van wiet, om daarna als voortvluchtige te leven. 

Dus heeft Zach, ondanks dat hij op zijn veertiende aan lsd werd blootgesteld, een carrière in de reclamewereld gemaakt, is hij een succesvolle marketing executive geworden, en heeft hij met grote merken als Apple en rockbands als U2, Depeche Mode en Coldplay gewerkt. Maar het gaf hem niet de ondersteuning die hij nodig had, en hij werd afhankelijk van drugs. Na een aantal chaotische jaren is hij nuchter geworden en heeft hij jarenlang geen psychedelica aangeraakt. Onder de spirituele begeleiding van Ram Dass, een van de beroemdste yogi’s van het Westen en een goede vriend van zijn vader, is Zach gaan trainen als een psychedelische bemiddelaar. 

Naast een ochtendroutine waarbij er voor negen minuten per dag wordt gezongen over Hanuman, de Hindoeïstische apengod, heeft Zach tegenwoordig, na het succes van zijn eigen podcast It’s All Happening, de MAPS Podcast over psychedelica, en voert hij een online educatieve cursus over, je raadt het al, psychedelica. Zijn eerste boek, Your Extraordinary Mind – Psychedelics in the 21st Century and How to Use Them, wordt later dit jaar door SoundsTrue gepubliceerd. 

We ontmoetten elkaar in Jamaica, waar hij voor Evolutionary Retreats helpt bij paddo-reizen op een resort waar hij, toevallig, vaak als kind is geweest tijdens (niet-psychedelische) trips met zijn familie. Zijn vader zou trots zijn.

VICE: Dus, Zach, wees even eerlijk. Gaan psychedelica de mensheid redden van hebzucht, vraatzucht en luiheid?
Zach Leary: Dat is wel de hamvraag, hè? Als me gevraagd wordt of Donald Trump mdma of psilocybine zou moeten doen: “Zou het hem veranderen?”

Nee, ik denk van niet. Zo iemand is niet meer te redden, en het zou hem waarschijnlijk alleen nog maar meer van zijn eigen bullshit laten houden. Maar voor de meeste andere mensen zou het geen kwaad kunnen. 

Een van de grootste voordelen van de moderne psychedelische beweging is dat mensen die dachten dat ze nooit zouden trippen, nou ja, aan het trippen zijn. Vijf jaar geleden nog waren het alleen nog maar mensen die in de bubbel zaten. Maar we naderen een keerpunt – mensen van veel verschillende socio-economische en politieke achtergronden zijn positieve ervaringen met psychedelica aan het hebben. Ze hebben het potentieel om de wereld te redden van diens eigen cyclus van hebzucht. Nu voelt het als de storm voor de stilte. 

Heeft je vader echt een miljoen mensen geïnspireerd en de geschiedenis veranderd met zijn mantra “turn on, tune in and drop out”? 
Iemand als hem krijg je maar eens per generatie. Hij stond aan de frontlinies. De meeste mensen zouden het niet kunnen verduren om vervolgd te worden; hij heeft letterlijk vier jaar in de bak gezeten voor zijn ideeën. Het voelt eigenlijk vreemder dan fictie. Maar hij heeft het allemaal gedaan: ik ben trots op hem.

Hoe is het “turn on and drop in” voor jou gegaan?
Mijn vorige incarnatie werkte 13 jaar lang in digitale marketing en reclame. Het hele idee ervan was om zo ver mogelijk van mijn vaders nalatenschap te komen. Ik had mijn eigen identiteit nodig, ik moest uitvogelen wie ik was, en ik dacht dat dat het antwoord was: ik had het mis. Ik kreeg een emotionele en spirituele burn-out. M’n hart zat er gewoon niet meer bij. Toen had ik, toen ik een keer in de woonkamer van Ram Dass zat, een visioen van mezelf op m’n 80ste, en was ik bang dat ik wakker zou worden en me af zou vragen waar mijn leven was gebleven. Ik snakte naar meer oprechtheid en authenticiteit. Dus ik ben weer het spirituele pad gaan bewandelen: yoga en meditatie beoefenen en experimenteren met psychedelica. 

En nu begeleid je ceremonies voor trippen. Hoe ben je een psychedelisch bemiddelaar geworden?
Mensen nodigden me uit om ze in Los Angeles te helpen met trips begeleiden. Ze zagen dat ik er goed in zou kunnen zijn. En ik begon het al snel serieus te nemen, ik vond een hoop mentors, en ging er gewoon helemaal voor. Het is ontzettend belonend om mensen te helpen op hun eigen manier te ontwaken – van verdriet, verlies, stagnatie op middelbare leeftijd en spiritueel faillissement – en die vonk te vinden die ze meer vervulde levens kan laten leiden. Ik heb persoonlijk tientallen van die transformaties meegemaakt, zelfs na slechts één of twee sessies van psychedelische therapie. Ze hebben gewoon een nieuwe passie voor het leven.

Wat zou je vader zeggen als hij je nu zag?
Ik denk dat mijn vader heel enthousiast zou zijn, man. Ik heb nu met genoeg mensen gewerkt die echt vinden dat ik ze de afgelopen zeven jaar door middel van psychedelische medicatie heb kunnen helpen. 

En wanneer is jouw psychedelische reis begonnen? 
Ik vind het altijd grappig als mensen me dat vragen, want ik kan me de eerste keer niet herinneren. Maar het had iets te maken met The Grateful Dead, en ik was iets van 14. Ik was van 1987 tot 1995 een Deadhead. Op een gegeven moment werd er gezegd dat The Grateful Dead 50 procent van de lsd-voorraad van Amerika bezat. We hingen rond bij die shows en deden lsd. 

Tot de verbazing van veel mensen was mijn vader er geen voorstander van dat ik het al zo jong deed. Hij ging met me in  gesprek en zei dingen als, “Geloof me, je moet er nog mee wachten.” Dat deed ik niet. Toen ik 16 of 17 was, werd hij een grote mentor en adviseerde hij me hoe ik ze op verstandige en voorzichtige wijze moest gebruiken. Ik had toen al snel een paar honderd trips achter de rug. 

Wat is er toen gebeurd?
Door verdriet, trauma en het niet onder ogen durven zien van mijn eigen schaduw had ik een ernstige opiaatverslaving ontwikkeld: rondzwerven op de straten van LA, gevangenschap. Ik was eind jaren negentig, begin jaren nul een ernstig verslaafde. Ik was het echt helemaal kwijt: ik wilde niet leven, maar ik wilde ook niet doodgaan. Ik wou dat ik 20 jaar geleden over ibogaine had gehoord, toen ik aan de heroïne zat. Maar ik ben er op de een of andere manier van afgeraakt, en ik heb daarna een hoop tijd in India doorgebracht en me veel beziggehouden met Oosterse tradities zoals yoga en meditatie. 

Wat kunnen psychonauten in spe leren van jouw vele beproevingen?
Nou, toen ik na negen jaar zonder weer psychedelica ging gebruiken wilde ik het verenigen met mijn spirituele praktijk. Het gaat erom dat je een systeem hebt dat je kan ondersteunen wanneer het medicijn uitwerkt, zodat je niet constant op zoek bent naar verheffing, dat je elke twee weken moet trippen.

Als mensen echt anders na gaan denken over psychedelica, hoe ziet de toekomst van het psychiatrische zorgmodel van Big Pharma er dan uit?
Ik mag graag hopen dat hun dagen geteld zijn. Er is nationale verontwaardiging over de huidige drugscrisis en de prijzen van voorgeschreven medicijnen, terwijl het algemene systeem van geestelijke gezondheidszorg erg tekortschiet voor onze populatie. De revolutie van geestelijke gezondheid is onlosmakelijk verbonden met psychedelica. 

Maar we moeten er wel voor oppassen dat we het ene gebrekkige systeem niet met een vergelijkbaar systeem vervangen. Als de toekomst van psychedelica eruitziet als naar je therapeut gaan en over je geestelijke gezondheidsproblemen praten terwijl je op de bank ligt en het medicijn gebruikt – nou ja, dat is op zich prima, maar dan gaat er wel iets verloren.

De medicalisatie die nu plaatsvindt bij psychedelica en de creatie van een corpora-delische klinische cultuur haalt het mystieke aspect ervan eruit. Er zit een soort steriliteit aan. Het hart is op zoek naar iets dat een beetje meer esoterisch is: om zich te richten op het verstand, het lichaam, de ziel en de geest.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK. 

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.