FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Microbros: Bacteriën, een toekomst zonder afval

In de nieuwe aflevering van Microbros kijken we naar bacteriën die de mensheid helpen om niet alleen afval op te ruimen, maar ook om te zetten tot nuttige grondstoffen.

We zijn als mensen gewend om lineair te werken: we nemen producten uit de natuur, gebruiken ze, en gooien het restproduct weer weg als afval. Dat is zonde, want in dat afval zitten een hoop stoffen die we zouden kunnen hergebruiken, als het niet zo moeilijk was om die stoffen eruit te halen. Gelukkig bestaat er een bondgenoot uit de natuur die ons hierbij kan helpen. Een microscopische bondgenoot die onze lineaire manier van verbruik kan veranderen in een circulaire – waarbij we dus ons afval zo goed als volledig kunnen hergebruiken. Deze bondgenoot is de bacterie.

Advertentie

Bacteriën staan historisch gezien in een slecht daglicht; het zijn gore organismen waar we ziek van worden en die dus zo veel mogelijk uitgeroeid moeten worden. De realiteit ligt echter ietsje anders. Van de zo goed als ontelbaar verschillende soorten bacteriën (volgens sommige schattingen bestaan er zo'n 10^19 verschillende soorten) is er maar een microscopisch kleine fractie die gevaarlijk is voor mensen. De rest zijn onschadelijk of zelfs gunstig voor ons als mensen.

In deze aflevering van Microbros kijken we naar deze nuttige bacteriën. Als je het organisme heel sec bekijkt, zijn ze in feite een soort minifabriekjes. Je stopt er een product in, ze verwerken dat en er komt een ander product uit. Die eigenschap gebruiken we al heel lang; kijk maar naar bier, bijvoorbeeld. We voeren bacteriën wat graan, suiker en water en de bacterie produceert alcohol. Maar omdat er zo veel soorten bacteriën bestaan, kan je ze voor ontelbaar veel andere processen inzetten. Afvalverwerking, bijvoorbeeld.

Er zijn al bacteriesoorten bekend die schadelijke afvalproducten als olie, plastic of zelfs radioactieve metalen kunnen verwerken. En naarmate we meer te weten komen over de bacteriële wereld, komen hier steeds meer toepassingen bij. Toepassingen die niet alleen gebruikt kunnen worden om ons afval op te ruimen, maar ook om ons afval weer om te zetten in grondstoffen die wij kunnen hergebruiken.

In deze aflevering van Microbros gaan we bijvoorbeeld op zoek naar een bacteriesoort die alleen voorkomt in een bijzondere rivier in Spanje, de Rio Tinto. Deze bacterie kan namelijk worden ingezet om grond- of waterverontreiniging met zware metalen op te ruimen. Bij zinksmelterij Nyrstar bij Eindhoven in de buurt wordt deze al ingezet om de hevig verontreinigde bodem rond de fabriek te ontdoen van zware metalen die gevaarlijk zouden kunnen zijn voor het grondwater.

Daarna kijken we een stap verder: naar bacteriën die niet alleen ons afval opruimen, maar het ook nog eens omzetten in een grondstof die tot kortgeleden te duur was om op grote schaal te gebruiken. In Delft wordt gewerkt aan de toepassing van een bacterie die niet alleen rioolwater schoonmaakt, maar de poep en plas in dat rioolwater omzet in een polymeer die extreem verassende eigenschappen heeft.

En dat is hopelijk nog maar het begin. Met ons toenemende begrip van de bacteriële wereld zullen we ongetwijfeld nog veel meer bacteriën tegenkomen die ons kunnen helpen om ons afval te verwerken. Daar worden we allemaal beter van. Wij voeren bacteriën ons afval, zij eten dat op, en wij gebruiken weer hun 'afval' om nieuwe dingen mee te produceren, om dat vervolgens weer te voeren aan andere bacteriën, etc., etc. Bacteriën kunnen ons helpen om afval een concept uit het verleden te maken.

Deze video werd mede mogelijk gemaakt door de Koninklijke Vereniging voor Microbiologie.