Ik ging langs bij Dead Duck Day om een misbruikte dode eend te herdenken

Het was 1995, ik was nog een klein jongetje met wit-blond haar en rode laarsjes en Kees Moeliker was al conservator bij het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam. Ze hadden een nieuwe vleugel bijgebouwd, met een glazen façade. Constant vlogen vogels zich dood tegen het gebouw. Hoe tragisch het ook was, Kees raapte ze op, liet ze opzetten en nam ze op in de collectie van het museum - en bewees hen daarmee de laatste eer. Op 5 Juni 1995, tegen het einde van de middag (17:55 uur om precies te zijn) hoorde Kees een inmiddels bekende doffe klap onder zijn raam. Hij zag het stoffelijk overschot van een wilde mannetjeseend - een woerd - op zijn buik liggen op de grond liggen. Niet lang daarna kwam er een tweede woerd aanvliegen, streek neer bij het lijk en begon er mee te seksen.

Moeliker, immer de wetenschapper, fotografeerde en beschreef de necrofiele homoseksuele daad – die pakweg 75 minuten doorging. In eerste instantie deed hij daar niets mee, behalve dit voorval elk jaar op 5 juni om 17:55 herdenken, onder het raam waar de eend zich doodvloog.

Dit begon deels als grap, maar werd na de publicatie van zijn wetenschappelijke artikel over de het voorval, en de Ig Nobelprijs die hij daarmee binnensleepte, al gauw meer. Maar waarom? Waarom wordt dit al twintig jaar achter elkaar gedaan? En wie komen hier in hemelsnaam op af? Mijn nieuwsgierigheid was groot. Ik ging erheen.

Het is heet en benauwd. Er is storm en onweer opgegeven, code oranje van het KNMI. Op de glazen wand van het Natuurhistorisch staat het verhaal van Moeliker en de eend, daarboven is de plek aangegeven waar deze tegen het raam vloog. In het gras staat een tafeltje met een rood kleed erover, als een altaar. Als ik aankom zitten er vier mensen in het gras, naast het gebouw. Ik vraag me af of er nog wel meer mensen gaan komen.

Langzaam komen er meer mensen aan; medewerkers van het Natuurhistorisch, collega's uit de wetenschappelijke wereld en geïnteresseerden. Ik heb het idee dat onder de geïnteresseerden de LGTB-gemeenschap sterk vertegenwoordigd is. Of er ook necrofielen tussenzitten is mij onbekend. Uiteindelijk zijn er zo'n dertig á veertig mensen. Door het raam bovenin zie ik een glimp van het hoofd van Kees, die verwachtingsvol de opkomst peilt.

Om precies 17:55 komt Moeliker de hoek omlopen met een opgezette eend onder zijn arm. Hij opent de bijeenkomst met het voorlezen van de lokale algemene plaatselijke verordening en vertelt over de eend.

Tweede spreker is Menno Schilthuizen – conservator en bioloog bij Naturalis – die een passage voordraagt uit zijn boek Darwins Peepshow over de ongelukkige eend. Als hij klaar is met lezen, neemt Moeliker het weer over om te vertellen over eendenpenissen en -vagina's. Op het moment dat hij begint over de linksdraaiende wokkelvorm van de penis en rechtsdraaiende wokkelvorm van de vagina en het evolutionaire nut daarvan, komt de weersvoorspelling uit. De ceremonie wordt binnen voortgezet. Eendenpenissen en -vagina's bleken interessanter te zijn dan ik dacht.

Woerden hebben een penis en dat is best raar voor vogels, want de meeste vogels hebben een cloaca in plaats van een penis/vagina. Eenden zijn hun geslachtsdelen niet kwijtgeraakt in de evolutie, maar die van hen zijn wel iets anders ontwikkeld dan die van mensen. Woerden zijn in notoire verkrachters, waardoor er een evolutionaire geslachtsrace is ontstaan tussen de penissen en vagina's. Eendenpenissen zijn linksdraaiend wokkelvormig, terwijl eendenvagina's rechtsdraaiend wokkelvormig zijn. Dit zorgt ervoor dat eenden zich alleen succesvol kunnen voortplanten als het vrouwtje dat cool vindt en zich ontspant.

Moeliker leest vervolgens de Dead Duck Day-Boodschap voor, die elk jaar wordt aangeleverd door een andere wetenschapper. Dit jaar is Dr. Anil Aggrawal, expert op het gebied van necrofilie onder mensen en absoluut geen expert op het gebied van websites maken, aan de beurt. Hij onderscheidt tien typen necrofilie bij mensen en hoopt dat Moeliker deze tien zal kunnen onderscheiden in de dierenwereld tijdens zijn wetenschappelijke carrière. Ook ging er een schildpadschild rond van een schildpad die hetzelfde lot was ondergaan als de eend – alleen was de schildpad al enkele maanden dood en in staat van ontbinding. Ieuw.

Vanaf dat moment begint het echt raar te worden. Mark Prinsen, die het logo van het museum heeft ontworpen, onthult zijn ontwerpen voor de Dead Duck Day-kledinglijn. Dat is niet zomaar een T-shirt met twee eenden en een logo, maar een kledinglijn, met tassen, joggingsbroeken en slabbetjes. No joke. De kledinglijn is ontworpen op verzoek van Moeliker zelf, maar helaas nog niet te koop.

Na deze nogal vreemde feiten en verhalen over eenden en necrofilie komt als klap op de vuurpijl de aankondiging voor een opera. Alsof het originele artikel nog niet genoeg eer heeft gekregen met de Ig-nobelprijs, wordt er ook een opera van gemaakt. EEN FUCKING OPERA! De letterlijke tekst van Moelikers artikel is vertaald naar een opera die op het Tête à Tête Operafestival in Londen op 8 en 9 augustus wordt gespeeld. En raad eens wie er op de eendenfluit blaast…

Check hoe Kees zelf de show steelt met zijn sterrenperformance op de eendenfluit.

Naast bioloog, conservator en schrijver is Kees Moeliker dus ook eendenfluitist. En absolute held vanwege het verheffen van een dierlijke homofiele necrofiele daad tot een fenomeen.

Als ik vergezeld door het onweer weer naar huis fiets, vraag ik me af waarom dit verhaal zo groot is geworden. Op het eerste gezicht lijken zijn verhaal en artikel belachelijk, maar de onderliggende boodschap is volgens mij dat niets te gek is om je af te vragen of te onderzoeken. Er is geen vraag dom genoeg om geen antwoord op te willen vinden. De Dead Duck Day laat een kant van wetenschap zien die te vaak onderbelicht blijft: dat wetenschappers ook maar gewoon mensen zijn, die tegelijkertijd het belang en de humor kunnen inzien van een eend die een dode eend verkracht.

Kees vertelt hier zelf zijn verhaal.