Laat dit artikel lezen aan al je vrienden die in chemtrails geloven

Chemtrails – de complottheorie dat de witte strepen die achteruit vliegtuigen komen onderdeel zijn van een overheidsprogramma om onze gedachten te beïnvloeden – is een van de meest wijdverbreide complottheorieën die er is.

Een recent onderzoek liet zien dat 10 procent van de Amerikanen “helemaal” in chemtrails gelooft, terwijl tot 30 procent denkt dat er tenminste enige waarheid in de theorie schuilt. Maar er is een relatief eenvoudige verklaring voor deze witte strepen. Dus waarom blijft deze theorie dan maar over het internet en door de hoofden van mensen zweven?

Laten we beginnen bij de naam zelf. Wat complotdenkers chemtrails noemen, worden eigenlijk condensstrepen genoemd. Het is gewoon waterdamp die in de lucht condenseert om zo kunstmatige langgerekte wolkjes te vormen.

“Kerosine is een vorm van koolwaterstof,” vertelt Ken Caldeira, klimaatwetenschapper aan het Carnegie Institution, in de nieuwste aflevering van Science Solved It, de podcast van onze Amerikaanse collega’s. “En als je deze waterstof verbrandt, oxideert het om water te vormen, en als je koolstof verbrandt, ontstaat er koolstofdioxide. Het meeste wat je ziet, is waterdamp die uit de achterkant van de straalmotor komt en vervolgens condenseert in een soort kunstmatige wolk.”

Vliegtuigen die laag vliegen – onder de 8 kilometer – laten meestal geen condenssporen achter, omdat de lucht daar niet koud genoeg is. Dat is ook waarom je soms een streep ziet en soms niet. En soms ook een spoor dat vliegensvlug weer verdwijnt. Volgens complotdenkers is dat bewijs voor dat er van alles over ons heen wordt gespoten, maar het is eigenlijk alleen bewijs dat de lucht anders is op verschillende hoogtes en plekken.

“Als je tijdens de winter in Alaska vliegt, kan je met een klein vliegtuigje al een condensspoor maken. Het heeft vooral iets te maken met de lucht om je heen en niet met het vliegtuig zelf,” zegt Mick West, een gepensioneerde gameprogrammeur en piloot die de website MetaBunk runt, waarop hij complottheorieën ontkracht. “Als je met een auto op de top van Mount Everest zou rijden, zou er ook een condensstreep ontstaan.”

Er is ook geen bewijs dat er iets anders aan de hand is. In 2016 publiceerde Caldeira een enquête onder 's werelds toonaangevende atmosferische wetenschappers, waaronder atmosferische chemici en geochemici. Uit de enquête bleek dat 76 van de 77 deelnemende wetenschappers geen bewijs hadden gevonden dat overheden stoffen uit vliegtuigen sproeien en dat al dat zogenaamde bewijs gemakkelijk door andere factoren kan worden verklaard. De enige wetenschapper die anders stemde, schreef het onverklaarbare bewijs toe aan “hoge bariumconcentraties in de lucht op een plek met weinig barium in de grond.” Dus dat is ook niet bepaald sterk bewijs.

Maar waarom blijft deze theorie dan voorleven? Een deel van het probleem is dat de Amerikaanse overheid en wetenschappers al vaker hebben gelogen over gevaarlijke chemicaliën en het uitvoeren van geheime experimenten. Dus een gezonde dosis scepsis over wat de overheid vertelt, is ook niet zo gek.

Chemtrails werden de laatste tijd onder het grote publiek een stuk populairder, omdat bekend werd dat er allemaal plannen voor geo-engineering zijn: het wereldwijd manipuleren van milieuprocessen om de effecten van het broeikaseffect te beperken. Hoewel het momenteel niet in de praktijk wordt toegepast, hebben wetenschappers als Caldeira modellen gebruikt om te laten zien dat geo-engineering een mogelijke manier is om de temperatuur van de aarde omlaag te krijgen. En doordat het ooit mogelijk is, geloven veel mensen dat het nu ook al toegepast wordt. Het probleem is dat als je denkt dat de overheid het weer manipuleert, je waarschijnlijk niet zo geneigd bent om mee te doen aan echte oplossingen voor klimaatverandering. En dat soort denken kan veel invloed hebben op je dagelijkse leven.

“Ik kreeg een mail van een vrouw die haar kinderen niet buiten liet spelen, omdat ze bang was dat er chemicaliën uit die chemtrails zouden dwarrelen en haar kinderen zouden vergiftigen,” vertelt Caldeira aan Motherboard. “Het is echt een beetje tragisch om te denken dat mensen angstig binnen zitten. Dat ze te bang zijn om in hun achtertuin te spelen. Ik wil meer bewustzijn verspreiden en zo haar kinderen helpen om een beter leven te leiden. Niemand zou bang binnen moeten blijven.”

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.