Adverteerders gebruiken al de hardware van je telefoon om je te identificeren

Tussen de mens en zijn of haar telefoon bestaat een zekere vertrouwensband: het apparaat is van jou en jij bent de enige die het dingen kan laten doen. Dit in tegenstelling tot de mens en apps – iedereen weet dat data die je aan websites of software toevertrouwt, gebruikt wordt voor profilering en commerciële doeleinden. Maar als het aan adverteerders ligt, kan niet alleen software maar ook hardware hen binnenkort dingen over jou vertellen.

Adverteerders hebben meer mogelijkheden dan ooit om de interesses, kenmerken en het consumeergedrag van mensen te achterhalen. Daar zijn we ons ook bewust van, en we wapenen ons er tegen. Dankzij adblockers, trackerblockers, uitgeschakelde locatieservices en anonieme browsers en zoekmachines wordt het steeds lastiger om mensen effectief te profileren en aan advertenties bloot te stellen.

Daarom grijpen adverteerders naar steeds extremere middelen, zoals 'fingerprinting', waarbij een apparaat (en dus het bijbehorende individu) geïdentificeerd wordt op basis van informatie die door de sensoren van een apparaat wordt opgepikt. Het gaat hier bijvoorbeeld om hardware-kenmerken als de afmetingen van een scherm, de plugins die op het apparaat staan en andere gebruikersvoorkeuren.

Zelfs de unieke imperfecties in de versnellingsmeter en gyroscoop van een apparaat kunnen genoeg zijn om dit apparaat te identificeren, zonder dat de gebruiker dit doorheeft. Want anders dan bij bijvoorbeeld locatieservices, vragen diensten meestal geen toestemming voor het inschakelen van deze sensoren.

Ooit was het profileren van consumenten op basis van dit soort informatie puur hypothetisch. Nu waarschijnlijk niet meer, aldus een onderzoeksgroep van de University of Illinois en de Hong Kong University of Science and Technology. Er zijn veel websites die al bezig zijn met het verzamelen van dit soort data, en dit vormt een realistische dreiging voor de privacy van smartphonegebruikers, schrijven de onderzoekers.

"Smartphonegebruikers die anoniem browsen of regelmatig cookies wissen om hun privacy te beschermen, kunnen door fingerprinting nog steeds geïdentificeerd en gevolgd worden," zei Nikita Borisov, een van de leden van onderzoeksteam. Daar komt nog eens bij dat gebruikers vaak niet de optie hebben om dit soort data-verzameling stop te zetten.

Borisov en haar collega's analyseerden de 100.000 meest bezochte websites op het internet, en kwamen erachter dat duizend hiervan aan data-verzameling met bewegingssensoren doen. Dat is slechts één procent, maar het gaat alsnog om een groot aantal websites, die door heel veel mensen gebruikt worden. De websites versturen een script dat de data opvraagt, die ze bijvoorbeeld kunnen gebruiken om de kenmerken van het scherm te achterhalen.

Volgens Borizov is daadwerkelijke profilering op basis van deze data zeldzaam, als het al gebeurt, maar de middelen en infrastructuur om dit te doen bestaat. En als je kijkt naar de ontwikkeling die zich al hebben voorgedaan, lijkt fingerprinting een logische volgende stap voor adverteerders.

Sommige mensen zijn dan ook al begonnen zich te wapenen tegen fingerprinting. Zo heeft de open-source webbrowser Brave, die automatisch advertenties blokkeert, een aantal beschermingsmaatregelen ingebouwd. (Dit is alleen voor de desktop-variant van de browser, dus niet voor mobiel gebruik.)

"Techbedrijven moeten de leiding nemen en beschermingsfuncties inbouwen in hardware. In ons onderzoek doen wij een aantal suggesties voor mogelijke aanpassingen," zei Borisov. Een voorbeeld van zo'n aanpassing is een functie die compenseert voor de unieke imperfecties in de sensoren van een telefoon. Door die data te veranderen, kunnen apparaten niet meer op deze manier geïdentificeerd worden.

"Ik ben optimistisch: ik geloof dat deze vormen van privacybescherming in de toekomst voor consumenten beschikbaar zullen zijn," zei Borizov.

En zo zal het kat-en-muis-spel tussen consumenten en adverteerders doorgaan.