FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Wetenschappers hebben voor het eerst beelden gemaakt van het brein aan LSD

Het team neurowetenschappers hoopt dat er veel meer onderzoek naar LSD gaat volgen.
Visuele hersenactiviteit op een placebo (links) en LSD (rechts). Beeld: Carhart-Harris et al.

Amanda Feilding – onderzoeker, hervormer van drugsbeleid en gravin van het Britse Wemyss – ontmoette in de jaren 90 Albert Hofmann, de uitvinder van LSD, en deed hem een belofte: op zijn honderdste verjaardag, in 2006, zou ze een wetenschappelijk onderzoek uitvoeren waarbij proefpersonen LSD toegediend krijgen.

Gisteren is dat onderzoek dan eindelijk gepresenteerd, hoewel tien jaar te laat. Voor de allereerste keer ooit hebben wetenschappers beelden gemaakt van het menselijke brein op LSD.

Advertentie

Het onderzoek, dat gepubliceerd werd in PNAS, is het resultaat van jaren werk door neurowetenschappers van Imperial College London, met behulp van de door Feilding gefinancierde Beckley Foundation. In het onderzoek worden de effecten van LSD (Lysergic Acid Diethylamide) op het brein bestudeerd. De resultaten geven inzicht in de aard van ons bewustzijn, evenals de mogelijkheden van LSD om gebruikt te worden als een therapeutisch middel tegen psychologische ziektes als depressie en verslaving.

"Het is een grote dag voor ons en de Britse wetenschap in het algemeen. Wij zijn de eersten die dit ooit gedaan hebben; het is een droom die uitkomt," zei hoofdonderzoeker Robin Carhart-Harris toen hij samen met mede-hoofdonderzoeker David Nutt de onderzoeksresultaten presenteerde tijdens een evenement van de Royal Society, de Britse academie van de wetenschappen.

L-R Robin Carhart-Harris, David Nutt, en Amanda Feilding. Beeld: Beckley Foundation

Voor het onderzoek heeft het team van Carhart-Harris en Nutt een groep van 20 vrijwilligers 75 microgram LSD toegediend – een normale hoeveelheid volgens Carhart-Harris – en hun brein bekeken door middel van MRI en MEG-scans. Daarnaast hebben ze de proefpersonen vragen gesteld over hun trip, om verbanden te kunnen leggen tussen hun ervaringen en hun hersenactiviteit. Een controlegroep doorliep dezelfde procedure, maar dan onder invloed van een placebo (een zoutoplossing).

De vrijwilligers hadden allemaal ervaring met psychedelica, en hun mentale en fysieke gezondheid werd vooraf getest, om er zeker van te zijn dat ze er geen moeite mee zouden hebben om met LSD op stil te liggen in een krappe MRI-machine.

Advertentie

Het onderzoeksteam wist 15 duidelijke datasets te verkrijgen (de rest was onbruikbaar door de bewegingen van de proefpersonen). Wat ze vonden leverde belangrijke inzichten op over twee aspecten van psychedelische ervaringen: visuele hallucinaties en effecten op het bewustzijn – een fenomeen dat bekend staat als 'ego dissolution', oftewel het wegvallen van het normale begrip van het 'zelf'.

Carhart-Harris zei dat vooral de effecten op het bewustzijn interessant waren. "Ik denk dat dat is wat LSD en psychedelica in het algemeen zo speciaal maken. Ze veranderen het bewustzijn op een heel fundamentele, vreemde manier, en dat maakt ze een krachtig instrument om de vraag van de aard van het bewustzijn en het zelf mee te benaderen."

Uit het onderzoek komen een aantal potentiële antwoorden op de vraag wat ons bewustzijn precies is naar voren. Zo werd in de MRI-scans verminderde communicatie gesignaleerd tussen de parahippocampus en een aantal gebieden in de hersenen die te maken hebben met het zelfbewustzijn, zoals de retrospleniale cortex. "Er is een soort ontwrichting in dit circuit; een desintegratie in het systeem dat deze functies ondersteund," legde Carhart-Harris uit. De sterkte van deze ontwrichting kwam overeen met de hevigheid van de ervaring van de proefpersoon van het wegvallen van het zelf.

Het brein wordt meer een eenheid onder invloed van psychedelica, waardoor het in een meer simpele en vrije manier functioneert.

Advertentie

In hun publicatie vergelijken de onderzoekers hun resultaten met eerder onderzoek naar andere psychedelica als psilocybin. "Er is steeds meer bewijs dat psychedelica de stabiliteit en integriteit van bepaalde circuits in de hersenen verstoren, en tegelijkertijd de afstand tussen deze circuits verkleinen. Ze veroorzaken dus zowel desintegratie als desegregatie," schrijven de onderzoekers. Of zoals Carhart-Harris het uitlegde: het brein wordt meer een eenheid onder invloed van psychedelica, waardoor het in een meer simpele en vrije manier functioneert.

Wat de visuele effecten betreft observeerden de onderzoekers een toename in de bloedtoevoer naar de visuele cortex en andere gebieden van het brein. "De heftigheid van dit effect kwam overeen met de mate waarin de proefpersonen aangaven een visuele ervaring te hebben gehad, " zei Carhart-Harris.

Deze bevindingen lijken misschien weinig zinvol voor ons begrip van het 'normale' brein dat niet onder de invloed is van psychedelische drugs, maar niets is minder waar. De resultaten ondersteunen onderzoek naar de therapeutische potenties van psychedelica – een idee dat steeds meer in opkomst begint te komen in de psychologie. In de conclusie van het onderzoek schrijven de onderzoekers dan ook dat LSD wel eens zou kunnen helpen bij psychiatrische stoornissen waarbij het brein "dermate pathologisch is geworden dat bepaalde gedragingen onwillekeurig en onvermijdelijk worden."

Advertentie

Het feit dat dit onderzoek uitgevoerd is, is eigenlijk nog wel meer bijzonder dan de resultaten. Sinds LSD illegaal geworden is (in 1996, zowel in Groot-Brittannië als Nederland), is het erg lastig om het te gebruiken in onderzoek. In Groot-Brittannië staat in de wet bepaald dat LSD geen therapeutische potenties heeft, waardoor het bijzonder moeilijk is om toestemming en budget te krijgen voor experimenten waarbij het middel op menselijke proefpersonen gebruikt wordt, aangezien het als niet ethisch beschouwd wordt.

Het taboe rondom onderzoek naar illegale drugs maakt het zelfs lastig om de middelen überhaupt in handen te krijgen. Ze moeten namelijk speciaal gemaakt worden om aan bepaalde standaarden voor wetenschappelijk onderzoek te voldoen – een duur en ingewikkeld proces. Dit onderzoek was dat ook deels gefinancierd door crowdfunding.

David Nutt, die bekend is om zijn zware kritieken op het drugsbeleid van Groot-Brittannië, zei dan ook dat dit onderzoek "zonder twijfel het meest bijzondere dat ik ooit gedaan heb." Hij vertelde dat hij dit pad deels heeft kunnen volgen omdat hij ontslagen werd als adviseur voor het drugsbeleid van de Britse regering.

Feilding noemde het onderzoek de 'volwassenwording' van Hoffmans ontdekking van LSD. "Als er niet zo'n groot taboe was op psychedelica zou hij zeker een Nobelprijs gewonnen hebben."

Ze vertelde ook over haar eigen gebruik van LSD in de jaren 60, en haar voornemen om "deze waardevolle stof te integreren in de maatschappij, zodat er daar waar nodig is van geprofiteerd kan worden."

Advertentie

Er zijn nog steeds heel veel vragen over de effecten van psychedelica. De onderzoekers zijn dan ook bezig met het opzetten van andere experimenten, waarvan de belangrijkste een klinisch onderzoek naar de effecten van paddo's op depressie is.

Deze resultaten zijn voor de neurowetenschappen wat de Higgs boson is voor de natuurwetenschappen.

Er kunnen wel een aantal kritische kanttekeningen bij dit onderzoek geplaatst worden: de groep proefpersonen was klein, en het feit dat het allemaal ervaren gebruikers waren, kan de resultaten hebben beïnvloed. Carhart-Harris zei ook dat het heel lastig is om dingen als het wegvallen van het gevoel van 'zelf' te meten, omdat het zo ongelooflijk subjectief is.

Het onderzoeksteam hoopt dan ook dat er meer soortgelijk onderzoek zal volgen. Het feit dat het onderzoek gepubliceerd is in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift en de aandacht van de Royal Society zullen hopelijk bijdragen aan de ontwikkeling van het onderzoeksveld, waardoor het van een obscure onderzoeksinteresse veranderd in een onderwerp met gewicht.

"Hopelijk hebben we iets bereikt dat echt iets zal veranderen," zei Nutt. "Als je me wilt quoten, dan zal ik je dit zeggen: deze resultaten zijn voor de neurowetenschappen wat de Higgs boson is voor de natuurwetenschappen. Net zo lang als men al weet dat het Higgs boson bestaat, weten wij al dat de effecten van LSD op het brein bestudeerd moeten worden, maar niemand had het nog gedaan omdat het risico voor je reputatie te groot was."

"Wij hebben het gedaan, we hebben fantastische dingen ontdekt, en nu is er geen enkele reden meer voor andere neurowetenschappers om het niet te doen."