Is er genoeg ruimte in Nederland om alle energie uit zonnepanelen te halen?

Na het gezeik met Russisch gas in Europa en de algehele teneur in de wereld om energie op een schone manier op te wekken vroeg ik me af of zonne-energie een oplossing zou kunnen zijn voor Nederland. In theorie kan namelijk elk huishouden een paar zonnepanelen op het dak leggen en dan kunnen de meeste mensen op die manier in hun eigen stroom voorzien. Maar hoeveel ruimte zouden we in vol moeten gooien met zonnepanelen om heel Nederland te voorzien van stroom? Is Nederland überhaupt groot genoeg? Blijkbaar wel – ik heb het uitgerekend.

Een gemiddeld zonnepaneel van één vierkante meter levert zo'n 120 kWh per jaar in Nederland. In 2013 gebruikte heel Nederland 116.809 miljoen kWh. Hier vanuit gaande betekent het dat we 973,4 vierkante kilometer in Nederland zouden moeten bedekken met gemiddelde zonnepanelen om aan die vraag te voldoen. Als je hetzelfde berekent voor alleen huishoudens in Nederland (jaarlijks verbruik van 23.244 miljoen kWh) dan zou je aan een oppervlakte van 194 vierkante kilometer genoeg hebben.

De totale oppervlakte van Nederland is 37.354 vierkante kilometer, maar volgens Wikipedia is 18% daarvan water. Nu kan je wel zonnepanelen in de sloot gaan leggen, maar ik denk niet dat dat heel soepel zal zijn voor onze watervoorziening. Dus haal je die 18% er voor het gemak maar af en houd je 30.630 vierkante kilometer over.

In Nederland is totaal dus 30.630 vierkante kilometer niet-water en heb je in theorie 973,4 vierkante kilometer zonnepaneel nodig. Dat past dus makkelijk. Om dit nóg duidelijker te illustreren heb ik met mijn Paint-skills een kaartje gemaakt met zonnepaneelvelden van 5 km bij 5 km en heb ik 975 vierkante kilometer in Nederland gevuld.

Ik heb verder niets tegen Limburg hoor, maar zo gebruiken we de provincie weer voor zijn originele doel: energievoorziening.

Zoals met alle mogelijkheden tot stroomvoorziening, zijn er problemen met alles uit zonne-energie te halen. Het eerste probleem van alle energie uit de zon halen is dat 's nachts de zon niet schijnt. Duh. Maar je kan energie op verschillende manieren tijdelijk opslaan. Je kan bijvoorbeeld overdag water omhoog pompen uit een ondergronds bassin en deze 's nachts weer vol laten lopen, waarbij je energie opwekt met het vallende water. Ook kan je lokaal een combinatie van vliegwielen en accu's gebruiken om overdag energie te bewaren voor 's nachts. Of je kan de opgewekte zonne-energie opslaan in gas.

En natuurlijk zitten er wel meer praktische problemen aan dit masterplan, zoals het volledig ombouwen van de zonne-infrastructuur, de investeringen die gedaan moeten worden voordat er ook maar één zonnepaneel gemaakt is en het bouwen van installaties die de energie kunnen opslaan zodat er door heel het jaar genoeg energie beschikbaar is, maar ik had echt niet verwacht dat het zo weinig ruimte in beslag zou nemen.

Maar we wonen niet in een communistisch land waar de overheid zomaar een deel van het land vol kan gooien met zonnepanelen, dus uiteindelijk is dit ook een centenkwestie. Om dit plan echt relevant te maken is het ook interessant om te weten hoe duur dit zal zijn voor de burgers.

De kosten voor een vierkante meter zonnepaneel lopen wat uiteen, maar om dit project bij de lokale bouwmarkt te bestellen en te laten installeren zou Nederlanders zo'n €200 miljard kosten, wat per huishouden neerkomt op €26.422,-. Dat betalen we ongeveer in 7,5 jaar tijd ook aan stroom per huishouden. Zonnepanelen zouden op z'n minst 30 jaar moeten meegaan, dus die 7,5 jaar om de investering terug te verdienen past daar makkelijk in.

Bovenstaande berekening geldt overigens voor alle energie die in Nederland wordt gebruikt. Als je dit berekent voor alleen de energie die huishoudens gebruiken, dan kom je op €38,74 miljard euro totaal en dus per huishouden €5.118,-! En ook de benodigde oppervlakte wordt dan natuurlijk minder. Die €38,74 miljard wordt in anderhalf jaar tijd aan stroom betaalt in Nederland.

Valt mee toch?

Lomp enorme zonnepaneelvelden op Nederland gooien is uiteraard geen oplossing, maar het laat wel zien dat we eigenlijk helemaal niet zo belachelijk veel ruimte hoeven op te offeren aan zonnepanelen om een groot deel van onze energiebehoefte te vervullen. Volgens Wim Sinke, hoogleraar fotovoltaïsche energie aan de Universiteit van Amsterdam, zou er genoeg stroom voor huishoudens in Nederland worden opgewekt als je alle daken in Nederland bedekt met zonnepanelen. Als je naar de tweede kaart kijkt is dat ook niet moeilijk voor te stellen. Daarnaast betaalt de investering van zonnepanelen zich relatief snel weer terug.

Nu weet ik dat dit allemaal versimpelde berekeningen zijn geweest, maar het laat wel zien dat zonne-energie een fatsoenlijk alternatief kan zijn voor de Nederlandse stroomvoorziening. Daarnaast zou het super awesome zijn om niet van een ander land afhankelijk te zijn voor energie. Bovendien kunnen we in één klap Duitsland verslaan als voorloper van milieuvriendelijke stroom. Alleen is het wel jammer dat de Nederlandse overheid iedereen tegenwerkt die graag met zonnepanelen zijn stroom zou willen opwekken.