Waarom we het geluid van onze eigen stem haten (en is dat eigenlijk wel zo?)

Hoe het eruitziet als je willekeurige dingen zegt onder een röntgenscanner

Als redacteur van een website word ik vaak gedwongen om naar het verschrikkelijke geluid van mijn eigen stem te luisteren. Eerst bij het terugluisteren van interviews en nu ook op video (wat nog erger is, geloof me). En ik doe hier niet een beetje vals bescheiden, iedereen heeft dit. Luister je eigen voicemail maar een keertje.

Vandaag was het weer zover, bij het editen van een video die er binnenkort aankomt moest ik er weer aan geloven. Het raarste van je eigen stem horen is het gevoel dat je soms hebt als iemand een foto van je heeft genomen vanuit een rare hoek, een gevoel van "ben ik dat?" Dat kan bij foto's overigens beide kanten op werken, zoals me duidelijk is geworden nu ik Tinder regelmatig gebruik. Enfin. Omdat ik zelf geen video's kan editen, ben ik ondertussen gaan uitzoeken hoe het komt dat mensen hun eigen stem haten. En ben ik erachter gekomen dat dat gevoel volgens recente wetenschap misschien toch misplaatste bescheidenheid is.

Wat vooral een rol in de vermeende zelfhaat blijkt te spelen is het feit dat je je eigen stem van twee kanten hoort. Als je niet altijd spijbelde bij biologie, dan weet je dat je oor bestaat uit een trommelvlies dat gaat trillen door drukverschillen, ofwel geluidsgolven. Die trilling wordt vervolgens (en nu oversimplificeer ik even omdat je gewoon naar je biologieles had moeten gaan, sukkel) omgezet in elektrische signalen die door de hersenen worden geïnterpreteerd als geluid. Zo hoor je alles om je heen. Maar als je zelf praat, komt daar nog iets bij. De actie van het produceren van geluid, waarbij de tong beweegt en de spieren in het strottenhoofd samentrekken, veroorzaken een trilling die wordt doorgegeven via je nek en ruggenwervel en zo van binnen ook trillingen veroorzaakt in je oor.

De trillingen die van binnen komen klinken over het algemeen dieper en lager, waardoor je dus zelf het idee krijgt dat je eigen stem krachtig, diep en vol is. En heerlijk om naar te luisteren. Tot je 'm zelf hoort op je voicemail, natuurlijk. Dan wordt je gehoor niet meer van binnen gestimuleerd en hoor je wat andere mensen horen als je praat. En haat je jezelf en wil je liever nooit meer met mensen praten en eenzaam sterven.

Een Zweeds persoon die "både" zegt in een röntgenscanner. Via Io9

Toch is er nu onderzoek wat op het tegendeel lijkt te wijzen. Wetenschappers bij het Albright College ontdekten onlangs dat mensen misschien toch allemaal liegen als ze zeggen hun eigen stem te haten. Al doen ze het waarschijnlijk niet bewust.

Proefpersonen moeste opnames van verschillende mensen beoordelen, en kregen daartussen ook een aantal keer zonder dat ze het verteld was verschillende opnames van hun eigen stem te horen. Ik zou dat raar vinden, maar de wetenschappers geloven dat de meeste proefpersonen hun eigen stem niet herkenden. Hoe dan ook, proefpersonen vonden hun eigen stem consistent aantrekkelijker klinken dan andere proefpersonen vonden. Ook gaven ze hun eigen stem gemiddeld een hoger cijfer dan de andere stemmen die ze te horen kregen. Wat er dus op wijst dat ik een leugenaar ben. Waarvoor excuses.

Niet dat ik er iets aan kan doen, trouwens. De wetenschappers wijzen erop dat het resultaat simpelweg te verklaren zou kunnen zijn omdat je eigen stem nou eenmaal redelijk vertrouwd is en mensen houden van dingen die vertrouwd zijn. Dat effect zou zelfs meegespeeld kunnen hebben als de proefpersonen niet door hadden dat ze hun eigen stem hoorden. Niettemin zijn de resultaten verrassend voor de wetenschappers. "Mensen reageren vaak geërgerd als ze hun eigen stem terughoren," aldus Susan Hughes, mede-auteur van het onderzoek. Maar misschien is dat alleen als je weet dat het je eigen stem is. Ik ga weer even naar de mijne luisteren. En er blijkbaar stiekem van genieten.