Een ode aan de lelijkste Belgische platenhoezen

Een echte Belgische rommelmarkt is niet compleet zonder bakken bomvol vergeten lp’s en 45-toerenplaten. Lange rijen bananendozen gevuld met generaties aan muziek, omdat zelfs de droevigste record stores ze niet willen hebben. Toch worden de verkreukte en vergeelde platenhoesjes nog steeds zorgvuldig doorbladerd door een breed scala aan liefhebbers, van nostalgische 50-plussers tot ongewassen tienerhippies. Bob Dechamps? Les Sunlights? Big Bang Rock / Jack Pot van Super Gang? Nooit van gehoord, maar wie weet zit er nog een originele Rolling Stones voor €2 tussen.   

En dan heb je Etienne Vernaeve, de man die zich laat verleiden door platenhoezen die je nog zo aan de muur zou kunnen hangen tussen je posters van lichtgevende paddo’s. Etienne heeft zijn eigen missie -  de meest afschuwelijke albumhoezen van België vinden, om ze vervolgens schaamteloos online te zetten. Welkom bij Ugly Belgian Records. 

VICE: Hey Etienne! Hoe bepaal je welke albumhoezen lelijk genoeg zijn om een plekje op je Instagram te verdienen?
Etienne: Er zijn veel criteria waar ik op let, maar het uiterlijk van de artiest is het belangrijkste. Het is misschien niet helemaal eerlijk, maar hoe meer cheesy hij eruitziet, hoe hoger zo’n single scoort. Een lelijke albumhoes zegt meestal ook veel over de inhoud. Een slechte plaat gaat vaak gepaard met een lelijke lay-out, lelijke typografie, spelfouten... En: er staan amper twee liedjes op de plaat, die ook allebei slecht zijn. 

Hoe is deze collectie eigenlijk begonnen?
De vader van mijn vader werkte voor His Master Voice Belgique en daarna bij EMI. Mijn vader vroeg hem regelmatig om onverkochte platen te verloten bij de bingo. In die stapel albums zocht ik altijd naar goede en hele slechte platen voor mijn eigen verzameling. Ik heb als klein kind veel gelachen om de tracks die ik op sommige lp’s vond. Ik ben nu 59 jaar oud, dus de platen op mijn Instagram-pagina zijn eerder van mijn tijd dan die van mijn ouders. Op latere leeftijd heb ik zelf de kans gekregen om in bands te spelen voor twee Belgische labels - voor Les Disques du Crépuscule, en nu ook voor Sub Rosa. Sub Rosa staat onder andere bekend om hun bijzondere platenhoezen, en daar ben ik best blij mee. 

Terug naar de lelijke albumhoezen: er staan bijna 400 albumcovers op je Instagram-pagina, Ugly Belgian Records. Is er dan zoveel lelijks te vinden in België? 
Om eerlijk te zijn denk ik dat België niet veel meer lelijke albumhoezen produceert dan de rest van Europa. De lelijkheid van deze hoezen (al dan niet opzettelijk) is intrigerend en uiteindelijk een kwestie van voorkeur - maar vergeet niet dat de tijd ook een belangrijke rol speelt. Waarschijnlijk vielen deze platen vroeger prima in de smaak bij hun doelpubliek. Aan de andere kant, uit die periode zijn echte kunstwerkjes tevoorschijn gekomen. Pop of psychedelic, free jazz of moderne muziek, allemaal hebben ze tot geweldige albumhoezen geleid. De hoes van een plaat zegt vaak veel over de lp die erin zit. Lelijke hoezen zijn vaak voorbestemd als verpakking voor slechte albums.

Welke plaat is momenteel het pronkstuk van je collectie?
Ik heb geen ultieme favoriet, maar er zijn een paar categorieën lelijke albums waar ik echt van kan genieten. Artiesten die keihard vals zingen, bijvoorbeeld. Of platen die werden ingezongen door kinderen, die zijn soms echt grappig. En dan heb je nog de albumhoezen met grote spelfouten, en de lp’s die geproduceerd dus gefinancierd zijn door individuen, buiten de platenmaatschappijen om. De artiest heeft keihard zijn of haar best gedaan om een zo goed mogelijke albumhoes te maken met de beperkte middelen die ze hadden. Zulke platen werden in kleine kring verspreid en zijn daarom bijzonder uniek en zeldzaam. En je kunt ze voor weinig geld mee naar huis nemen. 

Waar kun je het best op zoek gaan naar lelijke platen?
Voor mezelf ben ik altijd op zoek naar ‘goede’ platen, met name psychedelische rock, Krautrock, Sunshine-pop en experimentele muziek. Ik breng dus sowieso veel tijd door in nieuwe- en tweedehands platenzaken. Daarnaast snuffel ik veel rond op rommelmarkten en in kringwinkels als Les Petits Riens. Gemiddeld betaal ik daar twintig cent tot één euro voor mijn albums. In die winkels vind ik meteen ook spullen voor mijn andere collecties, zoals exotische sinaasappelwikkels, vage cassettebandjes of spuuglelijke visitekaartjes van autohandelaars. Aan andere verzamelingen werk ik nog.

Ben je wel eens gecontacteerd door de artiesten van een album uit jouw selectie? 
Nee, tot nu toe nog nooit. 

Luister je wel eens naar de tracks die op een Ugly Belgian Record staan? 
Ja, maar niet te vaak - dat zou mijn dag een beetje verpesten. Sinds kort post ik op mijn Instagram ook geluidsfragmenten van deze albums. Hierdoor ben ik helaas gedwongen om alle platen binnenkort nog een keer opnieuw te beluisteren. 

Wat gebeurt er eigenlijk met de platen nadat je ze gefotografeerd hebt?

Zodra de lelijke albums op Instagram zijn vereeuwigd, verdwijnen ze naar de zolder. Mijn goede platen zijn altijd binnen handbereik, maar deze houd ik liever uit het zicht.  

Wie heeft er meer lelijke albumhoezen geproduceerd: de Franstalige of de Nederlandstalige muziekindustrie?
Ik heb geen idee, volgens mij maken ze allebei evenveel lelijke albums. Op het muzikale vlak zijn het juist de regionale talenten die zo’n plaat bijzonder kunnen maken. Een zanger met een dik accent is altijd een pluspunt!

Lp’s zijn al een paar jaar bezig aan een comeback. De meeste platen en 45-toerenplaten op jouw pagina zijn vintage. Zijn er geen moderne platen die een plekje aan de schandpaal verdienen?

Tegenwoordig vind je, naar mijn mening, de lelijkste albums vooral terug bij Hard Rock en Heavy Metal-bands. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit de volle prijs zou betalen voor zo’n nieuwe plaat met een lelijke hoes, alleen maar om hem op mijn pagina te zetten. Veel moderne muziek is daarnaast alleen digitaal beschikbaar, en cd's waren al niet erg aantrekkelijk qua formaat. De periode waar ik me voor interesseer biedt een schat aan producties van kleinere en lokale labels, die je op elke dorps-rommelmarkt kunt vinden. 

Volg Ugly Belgian Records op Instagram.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.