De Piratenpartij begint een serieuze zaak te worden

Dit artikel verscheen eerder bij VICE

Als je de boer opmoet met de naam “De Piratenpartij” sta je al 2-0 achter in de eerste minuut. En zo zag de Piratenpartij er dan ook uit in de eerste momenten van hun oprichting in Nederland: nogal verwarde nerds die het belangrijk vonden dat hun partij over niets anders ging dan het hervormen van copyrightwetgeving. Techies aller landen verenigden zich omdat illegaal downloaden onder vuur lag, en de treurigheid droop ervanaf.

Vier jaar later begint de partij in Nederland volwassen te worden. Het begint zelfs een beetje te lijken op het libertaire broertje van D66: kleine overheid, verantwoordelijkheid van individuen en keuzevrijheid op lokaal niveau. En dus moet wietteelt gereguleerd, energie groen en lokaal, en moet er een einde komen aan preventief fouilleren. En met twee aardige gelukte acties wisten ze ook nog het nieuws te halen: het plaatsen van een gps-tracker op de auto's van de parkeercontroleurs en het aangeven van privacyproblemen bij alledaagse momenten, zoals het weggooien van je vuilnis.

Vervolgens bleek deze week dat het CDA het liefst BitTorrent en anonimiseringsnetwerk TOR zou willen verbieden, want daar gebeuren illegale dingen en dus kun je het maar beter opdoeken. Met dezelfde redenering kun je het internet misschien beter helemaal verbieden, want er staat soms kinderporno op. Als er partijen zijn die dat soort standpunten verdedigen, dan lijkt er in Nederland ook best ruimte voor een partij die het radicale tegenovergestelde bepleit.

Ancilla van de Leest (beter bekend als Ancilla Tilia) is een bekend gezicht van de partij en kandidaat in Amsterdam. In de laatste uren van de campagne belde ik met haar.

VICE: Waar doen jullie mee?

Ancilla Tilia: In de gemeenteraad van Amsterdam, Zwolle, Binnenmaas en Groningen, en dan in mei ook voor het Europees Parlement. We zijn heel blij met hoe de campagne gaat want we hebben praktisch nul euro budget.

Jullie claimen tegenwoordig niet meer een one-issuepartij te zijn. Welke andere punten houden jullie er op na?

De betutteling in de stad, bijvoorbeeld. En hoe horecaondernemers kleine kutregeltjes opgelegd krijgen. Dat staat vooruitgang en ondernemerschap in de weg. Er wordt gezegd dat we uit een crisis komen en dat iedereen de eigen broek moet leren ophouden, maar dan moeten ze dat niet zo moeilijk maken.

Heb je een concreet voorbeeld?

Bij mij in de buurt zat een hele leuke winkel: Books and Bubbles. Een boekwinkeltje dat je 's avonds kan afhuren en waar je dan ook bubbelwijn kan drinken. De eigenaresse was alle instanties afgeweest, alles klopte. Tot op een gegeven moment bleek dat het concept niet in lijn was met de horecawetgeving. Ook zijn er bijvoorbeeld regels dat er altijd aparte mannen- en vrouwenwc’s moeten zijn met afgescheiden deuren. Wie dient die regeltjes? Er komt geen betere samenleving door, maar het zorgt wel voor een nieuw complex van boetes en vergunningen.

Toch apart dat er zo’n partij voortkomt uit een groep mensen die gratis films willen downloaden.

Ik heb zelf als model ook een creatief beroep en leef ook van foto's. Ja, we waren ooit een one-issuepartij maar de samenleving is zo gedigitaliseerd dat het helemaal niet gek is dat er nu een partij is die zich helemaal richt op een samenleving die zich daarin afspeelt. De Piratenpartij komt voort uit een soort nerdscene, en onze partij heeft al veel eerder nagedacht over problemen die nu de kop opsteken. Dat we dan meedoen aan de verkiezingen in een jaar na de onthullingen van Edward Snowden is dan een mooi toeval. Inmiddels hebben we het over onze grondrechten, mensenrechten, over vrijheid van informatie, vrijheid van opvoeding.

Sommige dingen die jullie zeggen klinken een beetje conspiracy-achtig.

De enige reden dat je de overheid op dit moment kan vertrouwen is omdat we checks and balances hebben ingebouwd, een controlesysteem. En die zijn we nu stuk voor stuk aan het wegnemen totdat het zooitje ooit een keertje instort. De vorige eeuw heeft ons zo duidelijk geleerd dat je een overheid met ongelimiteerde macht niet kan vertrouwen en ik snap niet waar het idee tegenwoordig vandaan komt dat je dat opeens wel zou kunnen doen.

Interessant.

Sinds 9/11 is er ontzettend veel veranderd in de stad – en vaak met het argument dat het allemaal tijdelijk was. Ik ben opgegroeid in Rotterdam. Daar was preventief fouilleren ooit een tijdelijke maatregel, maar het is nooit verdwenen. Nu gaat het niet eens meer om gevarengebieden en uitzonderlijke situaties. Cameratoezicht, het scannen van je auto door een computer, het delen van elke beweging die je doet.

En nu wil je zelf bij die overheid gaan horen.

Nou, ik vind het gewoon heel belangrijk dat er daar mensen zitten die er echt verstand van hebben. Opstelten heeft geen idee waar hij het over heeft.

Ik vind het dus heel interessant dat jullie programma zo vol staat met libertarische uitgangspunten.

Volgens ons is er uiteindelijk wel een taak voor de overheid weggelegd: die van een sociaal vangnet en en veiligheid. Alleen wordt er nu te veel macht toegeëigend door de overheid. Ze zitten te veel aan privacy van burgers. Door die weg te nemen, breken ze onze veiligheid af en falen ze dus in die taak.

Jij staat op de derde plaats, dus jij komt vast niet in de raad, toch?

Nou, dat vinden we niet ondenkbaar, maar met één zetel zijn we ook al superblij.