FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Alles wat je moet weten over de overname van Monsanto

Deze overname heeft een grotere invloed op je dan je zou denken.

Als je geen boer of investeerder bent, heb je het misschien niet meegekregen, maar een groot bedrijf heeft zojuist een ander heel groot bedrijf gekocht. Bayer – het bedrijf dat naast aspirines ook landbouwproducten maakt zoals verdelgingsmiddelen – kondigde op woensdag aan dat het gaat fuseren met Monsanto, het bedrijf dat op grote schaal genetisch gemanipuleerde zaden produceert en ongeveer een derde van de zadenmarkt in de VS bezit.

Advertentie

De fusie van ongeveer €59 miljard is de grootste van dit jaar en volgens de BBC krijgt Bayer nu een kwart van de wereldwijde handel in zaden en pesticiden in handen. Wat nog opvallender is, is dat dit slechts de laatste fusie is in een lange reeks fusies van landbouwbedrijven dit jaar. Het gevolg hiervan is dat de boeren steeds minder opties overhouden om zaden, pesticiden en kunstmest te kopen.

Je vindt het nu misschien nog niet klinken als een hele grote bedreiging, maar denk eens aan de macht die de steeds groter wordende bedrijven hierdoor krijgen. Ze kunnen ze de boeren nog meer onder druk zetten, wat kan leiden tot hogere voedselprijzen, of misschien zelfs een minder goede kwaliteit van ons voedsel.

"De grootste wereldwijde leveranciers van pesticiden en zaden zijn van zes bedrijven – ChemChina, Syngenta, Dow, DuPont, Bayer, en Monsanto – naar drie gegaan," zegt John Colley, een hoogleraar aan de Warwick Business School in Groot-Brittannië die onderzoek doet naar grote overnames. "Er zijn nu veel minder bedrijven om mee te concurreren. Bedrijven kunnen nu dus makkelijker de prijs opdrijven."

Colley vertelt dat deze fusies het gevolg zijn van de dalende prijzen van gewassen. Er was de afgelopen tijd meer dan genoeg van belangrijke gewassen, zoals maïs en sojabonen, om aan de vraag te voldoen. Dat zorgde ervoor dat de prijs omlaag ging, waardoor boeren zuiniger werden en minder geld besteedden aan het kopen van pesticiden en kunstmest. Het gevolg daarvan was dat de grote landbouwbedrijven moeite hadden met het afbetalen van hun schulden, wat ze probeerden op te lossen door te fuseren. Door een fusie krijgen de bedrijven een groter aandeel in de markt, waardoor ze meer invloed hebben op de prijs en kosten kunnen besparen.

Advertentie

"Er zijn in ieder geval hele grote veranderingen gaande."

De markt kan ook minder stabiel worden als zo'n groot deel in handen komt van een paar bedrijven. In sommige gebieden zijn er nog maar twee bedrijven die een bepaald product leveren. Soms zelfs maar één. Als er dan bijvoorbeeld bij een bedrijf een staking is, en dus een tekort aan producten, kunnen boeren mogelijk niet aan de producten komen die ze nodig hebben.

"Het komt zelfs weleens voor dat bedrijven zo'n situatie bewust creëren om de prijzen op te drijven," vertelt Colley mij. "Ik denk dat dit een terechte angst is."

Dit soort fusies zorgen ook voor een concentratie van economische macht in slechts een paar kringen met vrij specifieke politieke wensen, waardoor een sterke lobby kan worden gevormd. Maar Brooke Dobni, een hoogleraar bedrijfsstrategie aan de Universiteit van Saskatchewan, zegt dat het allemaal niet zo slecht hoeft te zijn. Zo zijn er mededingingsautoriteiten die erop toezien dat oneerlijke concurrentie ontstaat. Er zijn ook toezichthouders in Europa en Noord-Amerika die deze fusies onder de loep nemen – en daarnaast kan de fusie pas doorgaan als zij hun goedkeuring geven.

Het kan ook zo zijn dat de fusies zorgen voor meer stabiliteit in de industrie. Als de bedrijven erin slagen om hun kosten te verlagen, en dus geld besparen, dan zullen ze de prijzen waarschijnlijk niet gaan verhogen. Het is nu nog de vraag welke kant de bedrijven op zullen gaan, en Dobni zegt dat de consument dat in de gaten moet houden.

"De landbouw zit in een overgangsfase," vertelde Dobni door de telefoon. "We gaan momenteel door de dalen heen, maar ik denk niet dat dit zo snel zal verbeteren als veel mensen denken. De mensen die de beslissingen nemen hebben dat door en die zitten al lang in deze wereld. Er zijn in ieder geval hele grote veranderingen gaande."