Ik vroeg een complotdenker of het eenzaam is om als enige ontwaakt te zijn

Tijdens mijn studie liep een man bijna dagelijks de aula binnen om te schreeuwen dat de maanlanding fake is. Zijn naam was Mark en hij droeg altijd een Hawaïaans bloemetjesshirt en een bordje op zijn borst. Daarop stond nog een keer het bewijs dat we allemaal voorgelogen worden. Alhoewel hij echt wel zijn best deed, bereikte hij niemand. Mark was een uitzondering. Een ‘eenzame gekkie’. Maar die tijden zijn veranderd. In deze tijden van fake news, groeiend wantrouwen tegenover de keuzes van machthebbers en de opkomst van sociale media zijn complottheorieën populairder dan ooit. Daar heeft het internet voor gezorgd.

Omdat ik erachter wil komen waarom dat is, spreek ik af met de 47-jarige Kees uit Den Haag. Hij is beheerder van de website Het Grotere Plaatje. Je kunt zijn site misschien het best beschrijven als een alternatief web van verhalen – een parallelwereld van ongelooflijk meeslepende sciencefiction. Zijn theorieën worden gedeeld door duizenden, en op zijn site haalt hij talloze boeken en documentaires en lezingen aan die het web aan verhalen een wetenschappelijk cachet geven. ‘Het Grotere Plaatje’ is inmiddels vertaald in negen talen, en hij ontvangt bedankmails van mensen over de hele wereld. Wat drijft deze man? Ik vraag het hem terwijl we door een park in zijn stad wandelen.

“Nadat ik vijftien jaar geleden de documentaire Loose Change over 9/11 zag, “ontwaakte” ik,” zegt hij. Hij is een “lichtwerker” die ons bewust maken van "het echte verhaal". Hij schrijft over buitenaards leven dat al duizenden jaren onze planeet bezoekt. De mensheid wordt bestuurd door kwaadaardige illuminati. Mensen beschrijven hun bezoek aan de binnenkant van de aarde. Daar schijnt de zon altijd en wonen mammoeten en nazi’s vreedzaam samen.

“We leven in een gekke wereld,” zegt Kees. “Er is veel geweld, conflict en machtsmisbruik.” Als tiener had hij het zwaar toen hij doorkreeg hoe vreselijk veel leed en onrecht mensen elkaar aandeden. “Ik had geen zin in die wereld,” zegt hij. “Van mijn twintigste tot mijn dertigste leefde ik als kluizenaar. Ik wist niet wat ik met met deze gekke samenleving moest.”

Voordat Kees Loose Change zag, voelde hij zich machtelozer dan hij zich ooit had gevoeld. Door deze ‘ontwaking’ kreeg hij weer controle over de wereld om hem heen. “In het begin voelde ik me eenzaam,” vertelt hij. “Je hebt niemand om je verhaal mee te delen en bovenal besef je dat de mensen die de aarde besturen, de Illuminati, eigenlijk vreselijk naar zijn.” Kees bleef maar verder zoeken naar een verklaring voor al dat kwaad. Hij kwam tot een groter verhaal dat hem troost gaf: een verhaal over de galactisch federatie – een groep leiders van een andere planeet – die een groter plan uitgestippeld hebben voor alle bewoners van de aarde.

Een onderdeel van dat grotere plan, is dat de aarde hol is en ook aan de binnenkant bewoond wordt. “Mensen vinden dit nog moeilijker te bevatten, dan het idee van buitenaards leven dat ons bezoekt,” lacht Kees. “Maar als je je er een beetje in verdiept, is het zo gek niet, hoor.” Kees vertelt dat het eigenlijk logischer is dat een planeet hol is, dan dat het een vaste kern heeft. Hij vertelt dat seismologen niet kunnen verklaren waarom trillingen terugkaatsen, in de plaats van dwars door de aarde heen te gaan. Daarbij spreekt het wel tot de verbeelding dat we nog nooit naar het midden van de aarde hebben geboord en niet zeker kunnen zeggen hoe het er echt uitziet. Ik moet toegeven dat dit ongelooflijk spannend klinkt.

Maar Kees’ idee dat er in het midden van de aarde spiritueel leven is, nazis erheen gevlucht zijn en zelfs Nikola Tesla een inwoner is, is puur en enkel gebaseerd op getuigenissen die niet altijd even overtuigend zijn. Een van de bekendste getuigenissen die zou moeten bewijzen dat de aarde hol is, is die van de oer-Amerikaanse patriot en admiraal Richard Byrd. Hij zou toen hij over de Zuidpool vloog de toegang naar naar binnenste aarde hebben gezien en daar tot landen gedwongen zijn door de inwoners uit het binnenste van onze planeet.

“Dit is toch een onwaarschijnlijk figuur om met dit verhaal te komen?” zegt Kees. Ik vraag Kees of het mogelijk is dat de admiraal zich schaamde voor zijn gefaalde missie, maar dan haalt Kees een andere getuigenis naar boven: een ambassadrice van de holle aarde genaamd Sharula Dux die een tijdje aan de oppervlakte woonde maar later weer vertrok, omdat ze zag dat de mensheid nog niet klaar was om de waarheid over de holle aarde te aanvaarden.

Het valt me meteen op dat veel onderdelen van de verhalen vooral de hiaten in de wetenschap opvullen – diezelfde wetenschap die ze zo wantrouwen. “Het is fijn dat ik verschillende bronnen tegenkom die hetzelfde verhaal vertellen,” zegt Kees. Het lijkt hem onwaarschijnlijk dat die bronnen allemaal op elkaar gebaseerd zijn. Zijn hele verhaal is perfect rond en het is zelfbevestigend. Het zit boordevol details waarbij hij verschillende keren vermeldt dat dit perfect aansluit bij een ander onderdeel van het verhaal, zoals de verschillende bronnen over de holle aarde of de verhalen over de Illuminati.

Als ik hem vraag wanneer iets voor hem geloofwaardig is, antwoordt hij dat hoe meer bronnen er zijn, hoe geloofwaardiger het verhaal wordt. Veel bewijs voor het wereldbeeld van Kees is niet heel tastbaar. “De meeste informatie die we hebben, komt voort uit channelings [waarbij een medium contact legt met een andere wereld, red.], mensen met bijna-dood-ervaringen en hypnotherapeuten die ons naar de diepste vorm van ons bewustzijn brengen.” Terwijl veel complotdenkers – niet onterecht – willen graven naar de waarheid die alsmaar meer bedolven wordt onder verkeerde informatie die we dagelijks binnen lepelen via social media, of in de strot geduwd worden door schreeuwerige presidenten, nemen ze vaak genoeg met bewijzen die zo lek zijn als een mandje.

De wereld van Kees is er eentje die zichzelf in stand houdt. Vooral als hij vertelt over waarom er zoveel leed in de wereld is, klinkt zijn verhaal bijna religieus. “Als een kind misbruikt wordt, heeft die in zijn vorige leven zelf een kind misbruikt. Alleen als een ziel alles in het leven van beide kanten ervaart, ontwikkelt het zich en een ziel ervaart zulke gruwelen anders dan wij. Wij zien dingen vaak eerder zwart-wit,” vertelt Kees. “Nu ik dat weet, kan ik die gruwelen gemakkelijker verteren.” Volgens Kees is een mensenleven voor ons erg lang, maar voor een ziel maar één pagina uit een dik boek. Ik vind het moeilijk om te horen dat iemand kindermisbruik relativeert. Het doet me wel denken aan hoe sommige geloven omgaan met alle misère. Al het leed is onderdeel van iets groters en valt in het niets bij het eeuwige leven – of dat nu in de hemel of een vierde dimensie is.

Het Grotere Plan lijkt ook troost te bieden voor mensen die hun plekje niet vinden op de wereld. Alle mensen die Kees opvoert als bronnen op z’n site zijn net uitverkorenen met bijzondere inzichten die als doel hebben om kennis en liefde te verspreiden. Als ik hierover met Kees praat, merk ik dat het bij hem vooral draait om positiviteit verspreiden; dankzij deze theorieën vond hij weer een doel in een wereld die hem lang ongelukkig maakte.. En ik snap Kees wel. Ik merk dat ik het zelf ook een aannemelijk idee zou vinden dat we meer doen op deze modderbal dan gewoon eten, neuken, werken en sterven. Ik zou willen dat er een uitgeschreven plan met een duidelijk doel is, dat zegt dat het sowieso goed komt met de mensheid, en dat al mijn falen, verdriet en pijn een onderdeel zijn hiervan.

Aan het einde van onze wandeling laat Kees me nog een boom die ingepakt is door rupsen. Hij vertelt over zijn zoon “die vooral van auto’s en geld houdt.” Na twee uur nemen we afscheid, want Kees gaat een weekendje weg met zijn vrienden – waarvan er maar eentje ‘ontwaakt’ is. Ondanks dat onze wereldbeelden totaal verschillend zijn, heb ik genoten van ons gesprek. Het was fijn om te ontsnappen naar een wereld waar al het pijn en verdriet een reden heeft, waar onze planeet een veel spannender is dan die bol waarop iedereen geboren wordt, belasting betaalt en dan weer sterft. Daarbij zijn mensen zoals Kees niet meer enkel aandoenlijke randfiguren met aluhoedjes of schreeuwende mannen in Hawaï-hemdjes, maar mensen met een groot (online) bereik die door hun wantrouwen ten opzichte van de gevestigde waarden, die ook ondermijnen.

Wantrouwen is niet altijd ongegrond: de ‘complotgekkies’ hadden bijvoorbeeld gelijk over het Watergateschandaal en er is niets mis met een kritische houding ten opzichte van informatie in tijden van presidenten met explosieve twitteraccounts, informatie die met gemak gecopypaste wordt en sensatiebeluste media. Daarbij is Kees geëngageerd en oprecht bezorgd over de wereld. Toch merk ik dat zijn boodschap de realiteit vaak overschreeuwt. Complottheorieën zijn er om duidelijkheid te scheppen. En misschien ook wel om de menselijke ervaring de hoofdrol te geven in de kosmische geschiedenis. Maar zijn religie is vluchtgedrag. Het idee dat het universum onverschillig is, en dat de mens slechts een vlekje is in de geschiedenis van de aardbol is voor hem nog enger dan Illuminati, moordlustige leiders en een aarde tjokvol nazi’s.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.