We spraken anonieme twitteraar @widtvoet die meer dan 300 nepaccounts heeft

Met de verkiezingen in zicht laait het probleem van nepaccounts op Twitter weer op. Talloze politici, partijen en BN'ers worden er nagedaan: van Jeroen Dijsselbloem tot Peter R. de Vries. Hoewel dit al jaren gebeurt, worden neptweets nog steeds vaak voor echt aangezien. Voor dit artikel ging ik in gesprek met een notoire fabrikant van nepaccounts.

Maar eerst: hoe komt het dat nepaccounts zo hardnekkig zijn? Het is op Twitter vrij makkelijk om iemand te 'klonen'. Je kopieert de avatar van het originele account en bootst de gebruikersnaam na door bijvoorbeeld de kleine letter L te vervangen voor een hoofdletter i. Op die manier kun je allerlei ogenschijnlijk identieke kopieën maken, bijvoorbeeld van de nieuwe partij van Sylvana Simons:

Meestal blijkt uit de bio dat het een parodie is, maar dat zien veel mensen over het hoofd. Het nepaccount van Artikel 1 heeft nu ruim duizend volgers méér dan de echte. En zo zijn er meer populaire accounts: de dubbelganger van Halbe Zijlstra heeft bijna 1.500 volgers. Vaak is nauwelijks duidelijk dat het om een parodie gaat en zijn de tweets geloofwaardig genoeg om mensen erin te laten trappen.

Artikel 1 was niet bereikbaar voor een reactie. De VVD laat via woordvoerder Laura Huisman weten: "Het is vervelend als standpunten die niet de onze zijn door mensen als waarheid worden aangenomen. Je kunt het weten doordat er geen blauw verificatievinkje bij het account staat, maar niet iedereen let daarop." Of Halbe Zijlstra zich aan zijn dubbelganger stoort? "Ik denk dat hij het niet prettig vindt als anderen uit zijn naam spreken."

Ook van PvdA'ers zijn veel nepaccounts in omloop. Kamerlid Astrid Oosenbrug (ICT) reageert dat haar fractie zich er niet te druk over maakt. "We hebben een dikke huid." Wel vertelt ze dat enkele collega's mede vanwege nepaccounts met Twitter zijn gestopt. Ook zet ze vraagtekens bij profielen die sterk op het origineel lijken. "Bij het nepprofiel van Jeroen Dijsselbloem is de foto hetzelfde en de naam ook bijna. Dan wordt het wel heel lastig om door te hebben dat het nep is."

Het is geen geheim dat de anonieme twitteraar @widtvoet achter veel nepaccounts zit. Hij stemt in met een gesprek, op voorwaarde dat hij anoniem blijft (zijn naam is bij de redactie bekend). Een paar dagen later zit ik tegenover hem in een café.

'Widtvoet' blijkt een veertigjarige man uit Capelle aan den IJssel. Dun postuur, rokershuid, heldere ogen. Met zijn rustige stem en zijn te grote, versleten trui is het moeilijk voor te stellen dat dit de gehaaide bedenker van talloze nepaccounts is. Toch is het zo: in de (onvolledige) lijst die hij zelf bijhoudt staan er al meer dan driehonderd.

Op het moment houdt hij tussen de twintig en vijftig nepaccounts actief bij - het zijn er zoveel dat hij het niet meer precies weet. "Ik vind het grappig om te laten zien dat mensen, ook journalisten, dingen maar al te gemakkelijk aannemen en overnemen. Terwijl je in één seconde, door op het account te klikken, kunt zien dat het een parodie is."

Behalve voor de lol, doet hij het ook om mensen "aan het denken te zetten". Hij vindt het een probleem dat mensen tegenwoordig te weinig nadenken over wat de informatie die tot hen komt betekent. Hij noemt phishingmails als voorbeeld. Als mensen in zijn parodieën trappen, redeneert hij, denken ze later, als ze zo'n mail krijgen, misschien beter na.

Ik werp tegen dat dit doel geen middel heiligt dat mensen beschadigt door verzinsels de wereld in te helpen. Hij zegt dat hij zich ervan bewust is dat zijn slachtoffers last kunnen krijgen van misverstanden. Toch vindt hij het gerechtvaardigd, omdat hij alleen mensen aanpakt die zelf de belangstelling opzoeken. Politici en BN'ers moeten tegen een beetje pesten kunnen, vindt hij. "Ik doe het niet bij de buurman."

Als iemand die hij parodieert hem vraagt te stoppen, doet hij dat naar eigen zeggen altijd. Niet zo lang geleden droeg hij zijn parodie-account van Jet Bussemaker over aan het Ministerie van OCW. En de dochter van zijn nep-Jan Terlouw, waarvan een tweet bijna duizend keer werd geretweet, vroeg hem om de naam en foto te veranderen.

Zijn mening dat mensen beter moeten opletten, vindt weerklank bij de VVD en de PvdA. Kamerlid Oosenbrug: "Mensen moeten zelf twee keer nadenken voordat ze iets retweeten. Je moet die bullshitfilter in je hebben en eigenlijk altijd doorklikken om te zien of het account echt is. Veel mensen nemen die tijd tegenwoordig niet meer."

Maar zijn verdediging dat hij mensen ermee wakker schudt - als dat al zo werkt - weegt in mijn ogen niet op tegen het pest-aspect en de mogelijke risico's. Mensen als Sylvana Simons krijgen zoveel digitale bagger en bedreigingen over zich heen, dus waarom zou je de haters extra munitie geven? "Ja, daar ga ik nog eens goed over nadenken", zegt hij uiteindelijk. "Er hoeft maar één gek te zijn die op basis van een parodie van mij iets doet."