'Amateurs in Space' is een prachtige docu over precies wat de titel zegt

"Een mens in de ruimte krijgen is een technisch probleem. En technische problemen hebben technische oplossingen." Zo uitgesproken, lijkt een daad die tot nog toe maar drie landen op Aarde hebben gepresteerd een fluitje van een cent. Tot je bedenkt dat die woorden werden uitgesproken door een Deen die met een klein team amateurs, een minimaal budget en geen ervaring in ruimtevaart.

Amateurs in Space is een documentaire over die Deen, Peter Madsen, en zijn partner Kristian von Bengtson, die in 2008 Copenhagen Suborbitals oprichtten. Hun doel was simpel: met minimale middelen de eerste amateurs zijn die een mens de ruimte in krijgen. Documentairemaker Max Kestner volgde de amateurs zes jaar lang bij hun queeste vol letterlijke ups en downs, wat een bijzonder portret van een bijzondere organisatie opleverde.

De docu begint bij het begin: Kristian von Bengtson zocht na zijn studie ruimtevaartwetenschap een partner om zijn droom te vervullen en stuit daarbij al snel op Peter Madsen. Madsen had met een groep vrijwilligers een volledig functionerende onderzeeër gebouwd en was op zoek naar een nieuwe uitdaging. Het leek een match made in heaven.

De kersverse raketbouwers gaan aan de slag met hun missie, in volle overtuiging dat ze binnen een paar jaar een capsule met Madsen erin naar de ruimte kunnen afvuren, en weer veilig laten landen. Het project verloopt onverwacht voortvarend – ondanks het feit dat ze werken met materialen uit een doe-het-zelfwinkel en bijvoorbeeld een haardroger gebruiken om bepaalde onderdelen van hun raket te laten werken.

De docu had op dit moment kunnen verzanden in technische details of de moeilijkheden die komen bij een aantal mislukte experimenten, maar Kestner focust zich op de relatie tussen de twee bouwers.

Het wordt al gauw duidelijk waarom dit soort ongelofelijk complexe projecten uitgevoerd worden door enorme teams met strakke planningen en verschillende managementlagen. De persoonlijke problemen tussen von Bengtson en Madsen, vooral voortkomend uit scheve machtsrelaties, worden onder druk gezet als ze écht vooruitgang beginnen te boeken en de wereldpers aandacht krijgt voor hun project.

Madsen wordt kwaad omdat von Bengtson de weekenden vrij wil nemen om met zijn vrouw en kinderen te zijn: "Een amateur zijn betekent dat je dingen doet omdat je de drang niet kan weerstaan. Jij bent nu een professional. Professionals nemen vrij in het weekend."

De ruzies tussen de twee lopen naar mate de film vordert en hun raketten steeds beter beginnen te werken, steeds hoger op. Kestner toont dit zonder melodrama in de e-mailuitwisselingen tussen de twee oprichters en de andere amateurs. Het wordt uiteindelijk een egostrijd, een wedstrijdje wie-heeft-de-langste, wat geinig is want raketten zijn fallusvormig, die uitmondt in een breuk tussen de twee.

Het verhaal is enigszins voorspelbaar, maar wat Amateurs in Space heel knap doet, is het naast elkaar zetten van de monumentale taak die de twee amateurs moeten volbrengen, en de ogenschijnlijk kleine menselijke component, die uiteindelijk hun prachtige droom doet barsten. Ze zijn beiden Icarus, die allebei elkaar proberen te overtreffen in grootsheid en uiteindelijk allebei naar de grond storten – of dat letterlijk is, laat ik even in het midden.

Deze schijnbare tegenstelling houdt de film spannend, want je wil dat het ze lukt, maar je kan je tegelijkertijd ook goed vinden in de frustrerende gevoelens van Madsen en von Bengtson. Dit maakt de film tegelijkertijd een ode aan het menselijk vernuft als de menselijke kleinzerigheid, wat aan het einde bijna tot tranen roert. De film toont bijzonder goed aan dat hoe groots een streven ook is, het altijd uitgevoerd wordt door mensen die zich uiteindelijk laten leiden door emoties. We zijn misschien wel dieren die naar de ruimte kunnen, maar we blijven toch dieren.

Amateurs in Space draait nog donderdag, vrijdag en zaterdag bij IDFA in Amsterdam