Er zijn een hoop redenen om huis-tuin-en-keukenwetenschap wel nauwkeurig uit te voeren, in het bijzonder als je bacteriën wil kweken. Voor je het weet verziekt een bende stafylokokken en streptokokken een experiment om te zien hoe vies je smartphone is. Of als je net denkt dat je zojuist yoghurt hebt gemaakt met de melkzuurbacteriën uit je vagina, beweert een microbioloog dat de houten pollepel waarmee je de bacteriën 'verzamelde' waarschijnlijk zelf verantwoordelijk is voor de omzetting van de melk.Aflopen februari schreef Janet Jay een artikel voor Motherboard waarin ze beschreef hoe haar vriendin Cecillia Westbrook besloot "het ultieme lokale gerecht" te maken: Westbrook maakte yoghurt met de bacteriën uit haar vagina.Rosanne Hertzberger bestudeert vaginale bacteriën aan de Washington University in St. Louis in de Verenigde Staten. Ze schrijft ook columns voor het NRC Handelsblad. Toen Hertzberger over het experiment van Westbrook las, probeerde ze in een lab het experiment te herhalen. Ze kwam erachter dat het nogal lastig is om yoghurt te maken met bacteriën die in een gezonde vagina voorkomen.In een column in het NRC (paywall) legt Hertzberger uit dat het bestuderen van de menselijke interne bacteriën een opkomend, intrigerend en een vaak beetje viezig veld binnen de wetenschap is. Het bestuderen van darmbacteriën heeft er al toe geleid dat darminfecties met poeptransplantaties behandeld worden. We weten nu ook dat de vaginale bacteriën bij de geboorte van moeder op kind worden overgedragen. Daarom behandelen we baby's die met een keizersnede zijn geboren met de vaginale afscheiding van de moeder. Biomedische bedrijven zijn al bezig met het bestrijden van blaasontstekingen door micro-organismen te hacken. En nu ze toch bezig zijn, proberen ze onze geslachtsdelen ook meteen naar cola light te laten smaken."De hypothese was aardig, de uitvoering armoedig," zegt Hertzberger over het experiment van Westbrook.In een interview met Science Alertlegt Herzberger uit dat yoghurt wordt gemaakt met een verzameling aan subrassen van de Streptococcus thermophilus en de Lactobacillus bulgaricus. Die laatste komt uit hetzelfde geslacht als de dominante vaginale bacterie.Toen Herzberger in een lab yoghurt probeerde te maken met de lactobacillen uit de vagina's van verschillende zwangere vrouwen, bleek maar één uit de acht bacteriestammen melk te verzuren. En zelfs dan was het resultaat maar een korrelige zure melk en niet yoghurt."Het proefje liet zien dat de vaginale lactobacillen waardeloze melkverzuurders zijn," schrijft Herzberger in het NRC. De lactobacillen moeten samen met streptokokken kunnen werken om een mooie yoghurt te maken.Ze concludeert dat er naast de vaginale bacterie die in de yoghurt van Westbrook zat, er nog een andere bacterie in het spel was. Waarschijnlijk zat deze bacterie aan de houten lepel waarmee Westbrook haar vagina uitlepelde, want het is lastig om die helemaal te steriliseren. De andere bacterie kon ook "uit de lucht, of van het aanrecht, of van onder haar vingernagel" komen.Tegelijkertijd, maar met een waarschuwing om het experiment niet te herhalen, vindt Herzenberger het inzicht van Westbrook erg sterk, ook al had ze er ziek van kunnen worden. In de toekomst zullen we allemaal van dit soort prebiotische behandelingen ondergaan, waarschijnlijk gebaseerd op de bacteriën van het menselijk lichaam. Het maken van yoghurt is niet het uiteindelijke doel van deze wetenschap."Cecilia Westbrook mag dan ietwat onbeholpen te werk zijn gegaan, het verhaal past in de belangrijke trend van anti- naar probiotica," schrijft Herzberger in het NRC. "En die onsmakelijkheid? Daar moeten we ons maar even overheen zetten."Op een bepaald punt hebben mensen zich ook over het onsmakelijke aspect van het verzamelen van de moedermelk van bepaalde zoogdieren om die vervolgens te laten verzuren tot een dikke massa. Probiotische medicijnen zullen in dat geval maar een klein stapje zijn. Ik bedoel, er zitten bacteriën op alles. Op onszelf, onze smartphones, alles.
Advertentie
Advertentie