Waarom een Braziliaanse man zijn leven wijdt aan John Heitinga

Er zijn wonderbaarlijk veel manieren waarop mensen op internet de liefde betuigen aan Nederlandse sporters. Op Twitter zitten mensen die elke ademteug van Frenkie de Jong voorzien van superlatieven, op Instagram zijn er pagina’s waarop de verjaardag van de buurman van Max Verstappen wordt gevierd. Nog leuker is het als het lijdend voorwerp van zo’n fanaccount minder voor de hand ligt, zoals deze Braziliaanse instagrampagina gewijd aan John Heitinga, de voormalige verdediger van onder meer Ajax en Everton.

Vrijwel dagelijks worden er foto’s van de ex-voetballer op de pagina geplaatst, met daaronder captions in een mix van Portugees en Nederlands. Er staan in totaal bijna 900 foto’s op de pagina, stuk voor stuk met Heitinga in de hoofdrol. John in Parijs, John in de auto met een zonnebril op, John in duel met Geert den Ouden, John met een verhuisdoos in z’n handen: je kan het zo gek niet verzinnen of er is een foto van.

Op Facebook blijkt er eveneens een Braziliaanse John Heitinga-fanpagina te zijn, waar ook bijna dagelijks John Heitinga-content geplaatst. Hoezo is iemand uit het land van Pelé, Ronaldo en Ronaldinho zo’n groot fan van een Nederlandse verdediger?

Ik besluit om in het Engels een privébericht te sturen naar @johnheitinga_br. Tot mijn verbazing krijg ik na een paar minuten een reactie, in het Nederlands. De beheerder blijkt Matheus, een 23-jarige jongen uit de Braziliaanse gemeente Itu. Hij werkt in de metallurgie en vanwege John Heitinga en zijn liefde voor Holanda is hij bezig om Nederlands te leren. We maken een belafspraak, zodat ik deze superfan eens kan uithoren over de band met zijn Nederlandse idool.

Als ik een paar dagen later Matheus bel en hij in het Portugees opneemt, besef ik dat er een probleempje is. Doordat hij in het Nederlands antwoordde op Instagram en vertelde dat hij de taal aan het leren was, ging ik ervan uit dat we het telefoongesprek ook wel in het Nederlands konden voeren. Dat blijkt nog wat te hoog gegrepen. Ik praat een tijdje tegen hem aan in het Nederlands, maar Matheus zegt niks terug. Wel stuurt hij een appje om te zeggen dat hij me niet begrijpt.

Dit vraagt om een moderne oplossing: we doen het interview via WhatsApp, en de vragen en antwoorden worden door Google Translate vertaald.

“John is de belangrijkste reden waarom ik Nederlands aan het leren ben,” zegt Matheus. “Toen ik hem hoorde praten in een interview, vond ik de taal meteen al erg mooi. Ik leerde de cultuur kennen en ontdekte ook dat Brazilië en Nederland een Nassau-connectie hebben [Johan Maurits van Nassau-Siegen was gouverneur-generaal van Nederlands-Brazilië, red.]. Je hebt hier in de buurt ook de stad Holambra, een stukje Nederland in Brazilië. Nu leer ik de taal en weet ik steeds beter waar John en andere Oranjespelers het over hebben in interviews.”

Matheus leert Nederlands via YouTube, vertelt hij. Hij stuurt me een liedje door dat Dank U Wel een en dat hij gebruikt om de taal onder de knie te krijgen. Het blijkt christelijke muziek voor basisscholieren te zijn. Ondanks dat ik niet tot de doelgroep behoor, moet ik bekennen dat het vrij catchy klinkt. De eerste twee regels zijn: “Dank U wel voor de sterren en de maan, dank U wel voor het groeien van het graan.” Matheus stuurt een paar emojihartjes om te laten weten wat hij ervan vindt.

In 2007 werd Matheus fan van John Heitinga. Matheus speelde FIFA 07, en Ajax sprong er voor hem meteen bovenuit, vanwege het aparte shirt. Bij de Amsterdamse club speelde een verdediger die hij nog niet kende: John Heitinga. Het sprak Matheus aan dat de voetballer gezegend was met een “krijgersmentaliteit” en ondanks zijn bescheiden lengte goed uit de voeten kon als verdediger. Zijn ouders vonden Matheus te jong om gebruik te maken van het internet, dus kende hij de Ajacied eigenlijk vooral als bestuurbare speler in FIFA.

Dat veranderde in 2009, toen Heitinga een transfer maakte naar Everton. “Om dat de Premier League erg populair is in Brazilië, werd het makkelijker om wedstrijden van Heitinga te zien.” Het seizoen 2010/2011 was het “hoogtepunt van Johns fysieke en technische vorm”, zegt Matheus gedecideerd. Niet verwonderlijk dus dat hij toen écht fan werd van Heitinga.

In die periode speelde Heitinga ook een keer met Oranje in Brazilië, in Goiás. Het werd 0-0. Matheus was toen helaas nog te jong om de verre reis te maken en de wedstrijd te bezoeken. “Maar mijn hart ging wel sneller kloppen toen ik hem op televisie in mijn land zag spelen,” vertelt hij. “Ik hoopte zelfs dat Nederland zou winnen. Ik wil altijd dat Oranje wint, tijdens het WK in 2010 hoopte ik dat ze Brazilië zouden verslaan.”

Er blijken nog wel meer Nederlandse spelers waar Matheus fan van is, zoals Ryan Babel en Gregory van der Wiel, Ruud van Nistelrooij en Edwin van der Sar. Matheus vertelt dat hij ook van Ajax houdt, vanwege John. Nadat hij zijn rentree maakte bij Ajax, keek hij veel wedstrijden van de Amsterdamse club. “Ik was enerzijds blij dat hij terug naar huis keerde, maar ik was ook verdrietig omdat ik wist dat het de laatste jaren van zijn carrière waren,” zegt hij.

Toch begrijp ik het niet helemaal. Hoe is Matheus zo idolaat van Heitinga geworden dat hij vanaf de andere kant van de wereld wedstrijden keek van Ajax en zelfs voor Oranje juichte tijdens het WK? Waarom is hij uitgerekend zo’n grote fan van Heitinga, en niet van, weet ik veel, Joris Mathijsen? “Ik hou van Johns manier van voetballen en van hem als persoon,” verklaart Matheus. “Ik heb contact gehad met zijn familie en iedereen zegt positieve dingen over hem. Ik was ook blij toen ik hoorde dat ze schilderijen in huis hebben van een kunstenaar uit São Paulo. Het idee dat er iets Braziliaans bij John in de buurt is, is heel surrealistisch.”

Op dit soort momenten, waarop ik gedreven door verbazing graag meteen wil doorvragen, werken de drie à vier minuten die er tussen vraag en antwoord zitten op m’n zenuwen. Bij een onduidelijk geformuleerde vraag duurt het weer een paar minuten extra voordat ik antwoord krijg. Hoe is Matheus in contact gekomen met Heitinga’s familie? “Via Instagram zagen ze dat ik een fan ben en gaven ze vriendelijk antwoord op mijn vragen. Ik vroeg ze bijvoorbeeld hoe het met John ging, en of John cool is. Dan vertelden ze me dat hij inderdaad cool is en graag mensen helpt.”

Matheus begon in 2015 op Instagram met het fanaccount @Fansof_Heitinga. Maar van dat account raakte hij helaas het wachtwoord kwijt. Het nieuwe account werd @johnheitinga_br. “Ik heb niet een bepaald doel qua volgers of reacties, mijn bedoeling is om een soort museum van John te hebben,” legt Matheus uit. “Een klein hoekje waarin ik met plezier kan terugkijken op zijn carrière.” Op de vraag waar hij de foto’s vandaan haalt, antwoordt hij: “De meeste plaatjes komen gewoon van Google, maar er is ook een Van der Vaart-fan die me af en toe wat foto’s van John toestuurt. Ik stuur foto’s van Rafael naar hem, en dan stuurt hij foto’s van Heitinga naar mij.”

Dat er blijkbaar een levendige handel in Van der Vaart- en Heitinga-gerelateerde content op Instagram plaatsvindt, wist ik nog niet. De Van der Vaart-fan blijkt zelfs een vriend van Matheus te zijn geworden. Maar goed, waar ik vooral benieuwd naar ben: heeft Heitinga zelf al eens gereageerd op het account? “John heeft een paar foto’s geliked op het fanaccount en een foto gedeeld. Ook heeft hij een keer gereageerd op mijn persoonlijke profiel. Ik smeekte hem om te antwoorden, dus toen zei hij: ‘Hallo, ik antwoord.’”

Gek genoeg is dat precies het antwoord wat ik van John Heitinga zou verwachten. Op de vragen wat hij zou doen als hij de ex-voetballer in het echt zou ontmoeten en of hij van plan is om naar Nederland te komen, antwoordt Matheus: “Ik zou hem zeggen dat ik dankbaar ben voor alles wat hij voor Oranje heeft gedaan en ik zou waarschijnlijk heel erg gaan trillen, haha. In de toekomst zou ik zeker in Amsterdam willen wonen, of de stad gewoon willen bezoeken. Dan kan ik naar het trainingscomplex van Ajax gaan om John te ontmoeten.”

Nadat Matheus nog zegt dat hij hoopt dat Heitinga in de toekomst bondscoach wordt van Oranje (en in die hoedanigheid ook het WK wint), is het tijd om af te ronden. In Brazilië is het ongetwijfeld nog een stralende middag, maar in Nederland begint het buiten al te schemeren. We hebben ruim twee uur zitten appen, waarbij ik moet bekennen dat ik tussendoor wel een broodje heb gegeten. Matheus spreekt ten slotte nog zijn wens uit voor John Heitinga: “Moge hij goed blijven doen aan mensen die ziek zijn.”

-

Naast onze geschreven verhalen en video's hebben we nu ook een podcast: De Wereld van VICE Sports. De afleveringen zijn hier te luisteren bij Apple of hier op Spotify: