'Wolfenstein II' laat zien dat nazi’s al jaren een probleem zijn in Amerika

In shooters is het altijd bon ton om nazi's overhoop te knallen. Ze zijn kanonnenvlees zonder enige vorm van morele ambiguïteit. Het zijn platte slechteriken die genocide plegen. Door hun misdaden tegen de menselijkheid is het voor ons als gamer makkelijk om ze niet als mensen te zien. Misschien is dat ook wel waarom er zoveel games met zombie-nazi's zijn. Het is makkelijk om onbekende wezens vol met lood te pompen.

Van alle nazi-shooters is de Wolfenstein-serie wel de meest iconische. Wolfenstein 3D (1992) van Id Software heeft het genre van de firstpersonshooter echt gemaakt wat het is en daarmee het genre voor altijd verbonden aan het vermoorden van nazi's. Wolfenstein II: The New Colossus is op veel manieren gewoon een nieuw deel in de Wolfenstein-serie en een veilige investering voor de uitgever.

Maar de wereld is ingrijpend veranderd sinds de laatste keer dat er een Wolfenstein uitkwam, en dus ligt Wolfenstein II: The New Colossus in de spotlight. Het spel is uitgekomen bij een van de grootste hete hangijzers van de Amerikaanse politiek en heeft een boodschap die we allemaal moeten horen: die nazi's die we al decennia verrot schieten, zijn helemaal geen vreemde aliens, maar gewone mensen.

Het is een zorgelijk teken dat een game waar nazi's Amerika overnemen niet heel vreemd lijkt met al het nieuws van de laatste tijd. In augustus marcheerden witte supremacisten door de straten van Charlottesville, riepen mensen met fakkels "De joden krijgen ons niet weg", en reed iemand een anti-nazi-betoger dood. Volgens de president van de VS waren "beide kanten" schuldig aan dit geweld.

Eerder deze maand begon met ontwikkelaar Bethesda met een reclamecampagne met de slogan "Make America Nazi-Free Again," we hoeven je niet uit te leggen dat dit naar de slogan van Trump verwijst. Vorige week kwam Bethesda met een reclame waarin werd aangemoedigd om nazi's te stompen. Het debat over of het goed is om nazi's een paar klappen te geven begon eerder dit jaar toen een van de organisatoren van de nazi-optocht in Charlottesville gesuckerpunched werd tijdens de inauguratie van Trump.

Sommige gamers hebben wel openlijk kritiek op de reclames en het geweld tegen nazi's Wolfenstein II omdat ze vinden dat het racistisch is tegen witte mensen.

Het duurt jaren om een shooter met zo'n groot budget als Wolfenstein II te ontwikkelen, en zoals het hoofd pr van Bethesda, Pete Hines, vertelt in een mail, was het daarom onmogelijk om het huidige politieke klimaat te voorspellen. Dat weerhoudt ze er natuurlijk niet van om er handig op in te spelen.

"We hebben een aantal van de uitdrukkingen van de president gebruikt omdat ze helaas laten zien dat er in de game ook dingen gebeuren die in het echt plaatsvinden," zei Hines. "In 2017 lopen er echte nazi's over de straten van de Verenigde Staten van Amerika. Sta eens stil bij hoe gestoord dat klinkt."

Maar is het echt wel zo gek? Wolfenstein II, verrassend genoeg, maakt een overtuigende zaak dat het niet zo is. Zoveel wordt duidelijk aan het begin van het spel als je in het leven van hoofdpersoon B.J. Blazkowicz wordt geworpen. Als kind in het Texas van de vroege twintigste eeuw, zien we hoe Blazkowicz wordt opgevoed door zijn moeder, een joodse immigrant, en zijn witte, racistische vader.

We weten dat hij een racist is omdat hij Blazkowicz slaat als hij te intiem is met een zwart meisje en haar twee keer een n***** noemt in de eerste tien minuten van het spel. Nogal pittig om te zien, maar misschien wel nodig om deze figuur in al zijn afgrijselijkheid neer te zetten. Hij geeft zijn vrouw de schuld van zijn mislukte zaak omdat ze joods is, en tiert op iedereen behalve op zichzelf.

Wolfenstein II vertelt spelers dat ze het misschien niet leuk vinden om te zien, maar ook dat racisme onderdeel is van het karakter dat ze spelen.

Later wordt duidelijk dat het Derde Rijk de VS kon veroveren omdat hun idealen al voor een groot deel overeenkwamen met die van Amerika. (Hoe het Amerikaanse racisme in de jaren 30 inspiratie bood aan het nazi-regime is mooi beschreven een artikel in de Atlantic over het boek Hitler's American Model van James Q. Whitman.

Blazkowicz lijkt niet op zijn vader en verandert in een nazi-slachtende moordmachine. Hij staat symbool voor de mensen die tegen het fascisme durven te vechten. Maar er is veel ruimte voor nuance.

Als Blazkowicz naast de zwarte vrijheidsstrijder Grace Walker staat windt ze er geen doekjes om. Ze zegt dat hij niet tegen de nazi's strijdt zoals zij dat doet. Zij hebben immers toegestaan dat de Ku Klux Klan het Zuiden konden overheersen. "Maar dat zijn monsters," zegt Blazkowicz tegen Grace terwijl ze in een vervallen Empire State Building over New York uitkijken dat is platgelegd door een kernaanval.

"Geen monsters. De mens heeft dit gedaan," corrigeert ze hem.

Mannen zoals zijn vader. Mannen die met brandende fakkels door het moderne Amerika in Charlottesville lopen. Dat is wat echt angstaanjagend is aan nazi's: ze zijn niet de standaard monsters uit spelletjes. Iedereen kan een nazi of iets soortgelijks worden als je even niet opgelet.

Het is ook belangrijk om te zeggen dat
Wolfenstein II precies is wat we dachten dat het zou zijn. Een groteske shooter met exploderende nazi-hoofden, lasers en onthoofdingen terwijl je oogcontact houdt met het slachtoffer. Ik ga nu even niet bespreken of dat goed is voor de geest. Het voelde in elk geval goed. Er is nooit een beter moment geweest voor deze game. Het is de beste Wolfenstein tot nu toe. En dat het ook nog iets zegt over de wereld van vandaag, maakt het een van de belangrijkste spellen van 2017.