Deze astroïdejager moet de aarde behoeden voor een killer impact

Elke dag wordt de aarde met duizenden stukjes ruimterots bestookt. De meeste verbranden tijdens hun afdaling met een prachtige kosmisch vuurwerkshow, zoals de jaarlijkse Perseïden-meteorenregen. Maar een enkele keer is een stuk asteroïde groot genoeg om de dampkring te overleven. Bijvoorbeeld de meteoor die in 2013 op dramatische wijze ontplofte boven de Russische stad Tsjeljabinsk, of de Toengoeska-explosie in 1908 die 1200 vierkante kilometer Siberisch bos met de grond gelijk maakte.

Hoewel dit soort gebeurtenissen uitzonderlijk zeldzaam zijn – inslagen als die ene waar de dino’s waarschijnlijk door uitstierven daargelaten – wil NASA ervoor zorgen dat we er klaar voor zijn als astronomen ooit een asteroïde ontdekken die op een dodelijke ramkoers met de aarde ligt.

Daar komt Lindley Johnson om de hoek kijken. Hij is voormalig lid van het ruimtesurveillanceteam van de Amerikaanse luchtmacht en sinds een paar jaar het enige lid van NASA’s Near Earth Object Observation-programma, wat verantwoordelijk is voor het volgen en in kaart brengen van grote asteroïden in ons zonnestelsel.

Als de Planetary Defense Officer van de NASA is Johnson verantwoordelijk voor het lot van de menselijke beschaving – tenminste als het om asteroïden gaat. Maar Johnson vertelt dat deze grote verantwoordelijkheid hem ‘s nachts niet wakker houdt.

“Gelukkig is een grote inslag een extreem zeldzame gebeurtenis, iets wat ongeveer eens per paar honderd of zelfs duizend jaar gebeurt,” zegt Johnson. “Het levert me geen stress op.”

Johnson kwam in 2003 bij de NASA te werken na 23 jaar bij de Amerikaanse luchtmacht. Daar werkte hij aan ruimtecontrole- en surveillancesystemen. De planetair astronoom werd bij de NASA meteen de baas bij het Near Earth Observation-programma.

In 2014 werd er na een inspectie door NASA’s Office of Inspector General vernietigend geoordeeld over het programma toen duidelijk werd dat het enorm onderbezet, ondergefinancierd en compleet ongeorganiseerd was. De inspectie deed een aanbeveling om het budget te vergroten en meer mensen aan te nemen.

Johnson zag zijn budget in 2015 vertienvoudigen van 5 miljoen naar ongeveer 50 miljoen dollar per jaar, en hij kreeg ook ineens acht mensen onder zich. In 2016 ging het Near Earth Object Observation-programma op in het nieuwe Planetary Defense Coordination Office.

Johnson is natuurlijk blij met al dat extra geld en de mensen die hij van de NASA tot zijn beschikking kreeg, maar hij vindt dat er nog steeds ruimte voor groei is.

“Ik vind dat we meer zouden moeten besteden aan het opsporen en het volgen van deze objecten,” zegt Johnson, nadat hij opmerkt dat er nog steeds duizenden grote asteroïden in het zonnestelsel zijn waarvan de locatie onbekend is. “Het is een gebied dat meer aandacht verdient, maar het zou zeker niet bovenaan NASA's prioriteitenlijstje moeten staan.”

Het opsporen van dodelijke asteroïden mag natuurlijk niet NASA’s grootste prioriteit zijn, maar de resultaten van de investeringen in planetaire verdediging onder Johnson spreken voor zichzelf. Tot dusver hebben de observatoriums onder leiding van de Planetary Defense Coordination Office meer dan 17.000 asteroïden in kaart gebracht, waarvan er bijna 8000 een diameter van meer dan 100 meter hebben – het soort asteroïden dat met gemak een heel continent kan wegvagen.

Als Planetary Defense Officer heeft Johnson drie hoofdtaken: detectie, deflectie en voorbereiding op noodgevallen.

Johnson zegt dat het opsporen van asteroïden verreweg zijn meest belangrijke taak is. Je kunt de aarde natuurlijk niet beschermen tegen dodelijke asteroïden als je niet weet waar ze zijn. Johnson coördineert daarom data van drie observatoriums (de Catalina Sky Survey, Pan-STARRS en de NEO-WISE in de ruimte) die actief bezig zijn met het volgen en in kaart brengen van asteroïden in ons zonnestelsel.

Hoewel deze observatoriums in 2017 bijna 2000 asteroïden opspoorden, zegt Johnson dat een eigen ruimtetelescoop die in het infraroodspectrum op asteroïden kan jagen zijn werk aanzienlijk zou versnellen. Door de atmosfeer van de aarde kunnen observatoriums op de grond niet met infraroodlicht asteroïden opsporen, wat wel de makkelijkste manier is om ze te vinden. Johnson schatte zelfs dat een ruimtetelescoop die geoptimaliseerd is voor het jagen op asteroïden observatoriums op aarde decennia werk uit handen kan nemen.

Johnson is ook verantwoordelijk voor het deflectiegedeelte. Als er een asteroïde ontdekt wordt die op ramkoers ligt met de aarde, moet NASA met een paar wilde plannen komen om te zorgen dat we niet allemaal doodgaan. Van ruimtelasers tot kernraketten, er zijn al een hoop mogelijke oplossingen bedacht. Volgens Johnson zijn veel van deze technologieën alleen nog lang niet klaar om te gebruiken. Onze beste hoop is volgens hem een kinetische botsing – gewoon een ruimtevaartuig de asteroïde laten rammen in de hoop dat die daardoor uit koers raakt.

In 2020 lanceert NASA het Asteroid Impact and Deflection Assessment (AIDA), een programma met als doel dat een ruimtevaartuig asteroïdesysteem 68503 Didymos gaat rammen. Dit wordt de eerste echte test van een planetair verdedigingsapparaat in de ruimte. De AIDA-missie was oorspronkelijk een gezamenlijk project met het Europees Ruimteagentschap (ESA), dat een tweede vaartuig zou lanceren om de inslag van NASA’s vaartuig te bestuderen. Eerder dit jaar besloot ESA om toch geen geld te gaan steken in hun helft van de missie, maar Johnson zegt dat NASA’s missie nog volledig volgens de plannen verloopt.

Kijk ook naar: Beerdiertjes: de eerste dieren die in de ruimte overleefden

Zelfs met de beste planetaire verdedigingssystemen is het nog een gok. Voor het uit koers rammen van een asteroïde zouden we maanden, zo niet jaren, voor de inslag moeten weten dat dat ding eraan komt om een succesvolle verdedigingsmissie op te zetten. In veel gevallen zijn observatoriums niet eens op de hoogte van asteroïden die vlak langs de aarde scheren tot een paar dagen van tevoren. Daarom overziet Johnson ook voorbereidingen op noodoperaties, zodat als een asteroïde ooit op een dichtbevolkt gebied af komt, nooddiensten effectief kunnen reageren.

Eind 2016 werkten NASA en de Amerikaanse noodhulpdienst FEMA samen aan een simulatie van een inslag vlak voor de kust van Los Angeles. Het evacueren van een stad met vier miljoen inwoners in een paar dagen is ontzettend moeilijk, maar Johnson vertelt dat de oefening goed verliep. Hij is van plan in de toekomst meer simulaties te organiseren, om ervoor te zorgen dat overheidsdiensten voorbereid zijn om samen te werken in het geval van een inslag.

“Naarmate we het bewustzijn van dit gevaar hebben vergroot en de leiders hebben geïnformeerd over dat dit een gebied is waar ons ruimteagentschap zich mee bezig moet houden en we onze capabiliteit moeten vergroten, hebben steeds meer steun gekregen,” vertelt Johnson. “Ik denk dat we dat de komende jaren zullen blijven zien.”