Ik probeerde een dag lang alles wat ik at en dronk van anderen te bietsen

Iedere vriendengroep herbergt minstens één persoon die het liefst zo min mogelijk betaalt voor zoveel mogelijk fun. Deze gier is makkelijk te identificeren bij sociale bijeenkomsten. Op huisfeestjes staat hij of zij altijd in de buurt van de hapjes en als er op het terras moet worden afgerekend treuzelt hij enorm bij het zoeken naar zijn portemonnee. In de kroeg is het vaak de vriendin van een vriend die bij ieder rondje een mixdrankje wil, maar zelf nooit een rondje geeft omdat haar vriend dat net al heeft gedaan. (Deze voorbeelden komen al dan niet uit mijn eigen vriendenkring.) Het gedrag van de gier is even opmerkelijk als onbegrijpelijk. Niemand zegt er iets van – behalve achter je rug om, gier – maar iedereen heeft het in de gaten.

Persoonlijk leef ik vrij zuinig: ik ga nooit echt shoppen (ik gruwel al bij het woord), ik ga zelden naar de kroeg, en daarnaast koop ik zo min mogelijk zooi. Het idee van bezuinigen snap ik en moedig ik aan, maar waarom je anderen – je eigen vrienden – regelmatig voor jouw kosten zou laten opdraaien blijft mij een raadsel. Om dit beter te begrijpen, besloot ik een dagje in de huid van de gier te kruipen en alles bij elkaar te bietsen.

Ontbijt

Het leven van een schooier gaat niet altijd over rozen. Dat merk ik gelijk wanneer niemand van mijn vrienden tijd heeft om ergens met me te ontbijten – wat betekent dat ik niet kan ontbijten. Mijn levensmotto om zo min mogelijk te plannen laat me voor de zoveelste keer in de steek. Ik doe een paar berichtjes de deur uit met het voorstel om 's middags op het terras koffie te drinken en loop richting de bakker. Daar liggen gratis cakeplakken om te proeven, en gratis is extra lekker. "Kan ik je ergens mee helpen?", vraagt het meisje dat aan het werk is. Ik zeg dat ik mijn portemonnee ben vergeten en pak nog een plak cake voordat ik wegga.

Daarna ga ik naar de supermarkt. Niet om boodschappen te doen, maar om mijn maag te vullen met alle gratis meuk die ze aanprijzen. Aardbeientaart met slagroom, taaie chips, roomboterbroodjes, olijven met dipsaus, een paar brokken stinkkaas. Een zeer kansloos ontbijt, maar ik ga er wel lekker op. Onderweg naar huis kom ik een van mijn beste vrienden tegen. Ik bedenk me dat hij nog geld van me krijgt. Een bescheiden bedrag van vijftien euro: te weinig om wakker van te liggen, maar te veel om niet terug te betalen, tenzij je echt een vrek bent. Hij zegt dat een biertje of twee in de nabije toekomst ook wel volstaat en daar laten we het bij. De rest van de tocht naar huis vraag ik me af of ik nog meer openstaande schulden ben vergeten.

Lunch

Een goede vriend van me was vroeger de grootste gier in onze vriendengroep. Inmiddels is dat niet meer het geval, maar zijn gierige verleden achtervolgt hem nog steeds. Uitgerekend met hem ga ik naar het terras. Wraak is een gerecht dat koud gegeten moet worden, maar ik kies toch voor iets warms: koffie met een extra koekje van eigen deeg. Daarna bestel ik naanbrood met aioli, een spa rood, en we sluiten af met nog een bak koffie alsof het niks kost. Bij het afrekenen 'kom ik erachter' dat ik geen geld bij me heb – de oudste truc uit het boek der gieren. Mijn voormalig gierige vriend betaalt de rekening, niet wetende dat hij geen rooie rotcent van me terugkrijgt. Het spijt me een klein beetje maar net niet genoeg.

Avondeten

Voor het avondeten strik ik iemand anders. We schuiven aan bij onze favoriete strandtent en bestellen hetzelfde gerecht: de poké bowl met zalm en avocado. Terwijl we op het eten wachten vertel ik dat ik momenteel een beetje krap bij kas zit, en vraag ik of hij het kan voorschieten. Dat is geen probleem. Het idee dat ik dit niet terug ga betalen kan ik toch niet aan, dus ik beloof dat ik dat zo snel mogelijk zal doen. Echte gieren zijn harteloos, besef ik.

Bier

Het is woensdagavond – een mooi moment om de week doormidden te zagen in de kroeg. Ik woon in een kleine stad en dat heeft een paar voor- en nadelen. Nadeel: het studiejaar is net begonnen en dat zie je terug in het gebrek aan mensen dat op woensdag aan het zuipen is. Dit is geen studentenstad, en er is nagenoeg niemand. Voordeel: de barman heeft er zin in, en wij ook. We bestellen twee bier en krijgen er een shotje bij. Een paar drankjes en potjes poolen verder dringt het besef tot ons door dat deze avond niks spectaculairs gaat brengen. Mijn vriend voelt de bui al hangen dat hij alle kosten van deze laffe avond moet betalen, dus stelt hij voor om er een eind aan te breien. Hij smeert 'm, en ik praat nog even met een vage bekende. Voordeel van wonen in een kleine stad: je komt altijd wel een bekende tegen in de kroeg.

Ik besluit er nog ééntje te doen om het af te leren, en vraag aan de barman of hij het voor me op een rekening wil zetten. Een nadeel aan wonen in een kleine stad: de barman weet dondersgoed wie ik ben, en als ik die rekening binnenkort niet betaal komt hij zijn geld hoogstpersoonlijk bij me halen. Niet dat ik de intentie heb om niet te betalen, maar je weet maar nooit wat je vergeet.

Met een redelijke portie schulden en een enorm schuldgevoel ga ik naar huis. Technisch gezien is bietsen makkelijk en met lenen is niks mis, maar om bewust niets terug te betalen moet je behoorlijk verdorven zijn. Morgen los ik mijn schulden af, als ik eraan denk. De barman zie ik vanzelf wel een keer verschijnen.

Heb jij ook last van vrienden die hun schulden niet terugbetalen, of vergeet je zelf nog weleens een openstaande rekening? Met Betaalverzoek van ING is het makkelijker dan ooit om snel je geld terug te vragen. Lees meer over Betaalverzoek op de website van ING.