Wie is er verantwoordelijk voor de uitspraken van bots?

Het internet zit vol met bots, geautomatiseerde chatrobots. Soms kletsen ze met elkaar, en soms met ons. Ze verschijnen in de vorm van het buurmeisje waar je altijd al van droomde en ze flirten met je. Plots verdwijnen ze weer, wat er voor zorgt dat sommige accounts heel veel volgers verliezen. Daar kunnen sommige mensen zich dan weer heel kwaad om maken. Maar wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor wat bots zeggen? Een vraag zonder helder antwoord, maar met veel consequenties voor botmakers – wants bots kunnen (onbedoeld) behoorlijk bot zijn.

Vorige week werd Jeffry van der Goot - de Nederlandse eigenaar van een twitterbot - ondervraagd door de politie. Zijn twitterbot maakt random tweets gebaseerd op zijn eigen tweets. De politie heeft geëist dat van der Goot zijn account verwijdert. "Ik wil serieus mensen vermoorden," had zijn bot getweet.

Van der Goot was geschrokken van het incident, "Ondervraagd worden door politieagenten is erg stressvol, angstaanjagend en intimiderend," schrijft van der Goot na het voorval op Twitter.

Het incident roept nogal wat vragen op over wie er nou verantwoordelijk is voor de uitspraken van bots. Schijnbaar wordt het grootste deel van het webverkeer gegenereerd door bots en die zijn niet altijd even vriendelijk.

Je zou denken dat van der Goot zelf verantwoordelijk is voor het voorval. Een belangrijke kanttekening is alleen wel dat hij de bot niet zelf heeft ontworpen. De ontwerper, botdesigner Wxcafe zou je ook aansprakelijk kunnen stellen.

Bots verspreiden zich snel over sociale media, en er komen steeds meer accounts bij. De situatie is al zo ver uit de hand gelopen dat er een tool is ontworpen om te kijken of een Twitter-account wel of geen bot is. Zelfs de interactie tussen bots onderling is er al in zulke grote getale dat je zou kunnen zeggen dat het internet van de bots zelf is. Wij maken er alleen maar gebruik van.

Darius Kazami heeft een bot gemaakt die random meuk op Amazon koopt. Hij zegt dat veel ontwerpers wel degelijk nadenken over het gedrag van hun bots omdat ze vaak wel beperkingen meegeven als het komt op het taalgebruik van de bot. Als het aankomt op juridische reacties op slecht gedrag van bots is het belangrijk om te weten of een ontwerper een bot expres heeft ontworpen met de intentie om bijvoorbeeld mensen te bedreigen.

"Ik probeer bots te ontwerpen op zo'n manier dat de kans op agressief gedrag minimaal is," zegt Kazemi. "Ik ontwerp ze zo dat ze niets kunnen zeggen wat als hatelijk zou kunnen worden geïnterpreteerd. Soms gebruik ik bots om automatisch afbeeldingen van het internet te plukken. Die laat ik dan een afbeelding van de eerste pagina van Google Image Search halen, want dan weet je eigenlijk zeker dat ze safe zijn.

"Ik denk dat bots op een bepaald moment altijd een verplichting meegeven aan hun ontwerper," gaat Kazemi verder." "Je zal bij iedere bot die je maakt rekening moeten houden met het feit dat ze eigenlijk een openbare functie vertegenwoordigen. Daarvoor hoeven ze niet eens zo populair te zijn."

In een interview met Kasmir Hill zegt van der Goot dat het best mogelijk is om een zwarte lijst in je bot te verwerken die hatelijk taalgebruik uitsluit. Hij denkt alleen dat het totaal geen nut heeft om dit te doen. Anderzijds vind Kazemi dit wel nuttig. Hij zegt dat veel programmeurs dit wel doen om hun bots limieten op te geven. Er is zelfs een site, Bot innocence, die ontwerpers helpt registers te ontwerpen om zo 'asociaal gedrag' van bots uit te sluiten.

Hoewel van der Goot gelijk heeft omtrent feit dat het onmogelijk uit te sluiten is dat een bot kwaadaardig gedrag vertoont, zijn er genoeg manieren om kansen op het creëren van een digitaal monster te verkleinen. Juridisch gezien is dat ook het enige wat op dit moment aan de orde is.

Bots die de wet breken lijken zich juridisch gezien in een soort onderwereldse zone te begeven omdat niemand echt weet wie er aansprakelijk gesteld kan worden op hun gedrag. Hoewel er geen duidelijke wetten voor zijn, werd van der Goot toch gedwongen om zijn account te verwijderen. In Zwitserland is er zelfs een bot vervolgd omdat deze online ecstasy pillen had gekocht. Ongeacht de schuldkwestie is het toch onwaarschijnlijk dat de maker van een bot wettelijke sancties opgelegd krijgt omtrent de handelwijze van hun bot.

Robots zijn trouwens niet de enige kwaadzaaiers die online pesten en irriteren. Het internet zit ook vol met menselijke 'trolls'. Als je kijkt naar 'Gamergate'' zul je zien dat social media voor een bepaalde groep mensen geen veilige plek is. Vaak zijn het vrouwen die alle mogelijke soorten intimidatie dagelijks moeten doorstaan. Er zijn al tools ontworpen de aanval van cyberpesters tegen te gaan. De politie heeft het zo nodig al druk met het vervolgen van deze menselijke trollen, wie gaat zich straks bezig houden met het aanpakken van kwaadaardige bots?

"Bots kunnen verbaal gezien nog overal mee weg komen, al weet ik niet hoe de politie daar over denkt," zegt Kazemi. "De dingen die bots zeggen zijn nu nog te vergelijken met dingen die een 4-jarige zou kunnen zeggen," gaat hij verder.

Samenvattend: de vraag wie er nu verantwoordelijk is voor het gedrag van bots blijft vaag. Of een bot-ontwerper daadwerkelijk een gevangenisstraf te wachten staat bij een vervolging is nog onduidelijk. Maar aangezien het internet niet meer om bots heen kan, komen we daar vast snel achter.