Gezond eten is slecht voor het milieu

Veel mensen in Nederland zijn een beetje te dik. En sommigen zo dik dat het een risico voor hun gezondheid is. Dat wist je waarschijnlijk al. Net als dat het advies voor deze mensen is om minder en gezonder te gaan eten. Wat je waarschijnlijk niet wist is dat gezonde diëten wat minder goed zijn voor het milieu.

Wetenschappers van de Carnegie Mellon University in de Verenigde Staten hebben berekend dat het milieu een flinke dreun zal krijgen als Amerikanen, die over het algemeen bekend staan om hun ongezonde eetgewoonten, opeens allemaal gezond gaan eten.

De wetenschappers berekenden dit aan de hand van het dieetadvies van de US Dietary Guidelines Advisory Committee, zeg maar het Voedingscentrum van Amerika. Die instantie kwam dit jaar met een nieuw dieetadvies, waarin ze Amerikanen oproepen om minder suikers, vetten en vlees te eten en meer granen, noten, groenten, fruit, zuivel en vis. Dit advies is vergelijkbaar met wat het Voedingscentrum voor Nederlanders adviseert, maar niet helemaal hetzelfde. Daar kom ik zo op terug.

In het onderzoek zijn drie scenario's doorgerekend: (1) mensen blijven ongezond eten, maar minder, (2) mensen blijven even veel calorieën eten, maar wel gezond en (3) mensen gaan zowel minder als gezond eten. Het blijkt dat scenario 2 het vervuilendst is, omdat er voor gezonde voedingsmiddelen relatief veel water en energie nodig is. Voor de productie van fruit is volgens de wetenschappers veel energie en water nodig. Daarnaast zorgt de productie van vis voor veel uitstoot van broeikasgassen. Terwijl de milieudruk van voedingsmiddelen die over het algemeen als ongezond worden beschouwd, zoals vetten en suikers, relatief laag is.

In de grafiek hierboven zie je hoeveel water (blauw) en energie (rood) er nodig is voor de productie van verschillende voedingsmiddelen. De grijze balk geeft aan hoeveel broeikasgassen, zoals CO2, er vrijkomen. Het is belangrijk om te weten dat de wetenschappers hebben gekeken naar voedingswaarde en niet naar kilogram voedsel. In groenten zitten per kilogram veel minder caloriën dan in bijvoorbeeld suiker, dus om die reden is zijn de balkjes die bij groeten horen ook veel groter. Maar als je al je dagelijkse caloriën uit groente haalt, dan is dat vervuilender dan wanneer het allemaal uit suiker komt. Suiker is dus een vrij effeciënte bron van energie, maar niet heel erg gezond.

De uitkomst van dit onderzoek komt volgens de wetenschappers voornamelijk doordat het Amerikaanse advies relatief veel fruit en weinig granen voorschrijft als je het vergelijkt met Europese voedingsrichtlijnen, die volgens het onderzoek een stuk milieuvriendelijker zijn. Verder stellen ze dat vegetarische diëten die voor een groot deel op fruit leunen niet milieuvriendelijker zijn dan diëten waar wel vlees in zit, terwijl dat vaak wel gedacht wordt. Dit neemt niet weg dat vlees een relatief vervuilend voedingsmiddel is, maar de winst die je haalt door minder vlees te eten doe je teniet als je meer fruit en noten – waar veel water voor nodig is – gaat eten.

De wetenschappers hopen dat er voortaan beter naar de milieudruk wordt gekeken bij het opstellen van voedingsadviezen. Je kan natuurlijk ook zelf proberen om milieuvriendelijker te eten. Voornamelijk door meer granen te eten kan je veel verbeteren, maar dan kom je waarschijnlijk ontzettend in de knoop met je paleodieet, sapkuren of glutenvrije leven. Wat we eigenlijk, als ik het onderzoek een beetje bekijk, milieuterreur zou moeten noemen.