Oké, WTF is ethereum?

Inmiddels is de kans vrij groot dat je wel eens van bitcoin hebt gehoord, de cryptocurrency die in 2009 over de wereld werd uitgestort door de mysterieuze Satoshi Nakamoto.

Misschien heb je gehoord dat de valuta wordt gebruikt op het darkweb door drugsdealers, op markten zoals het inmiddels opgedoekte Silk Road. Of misschien heb je zelfs al een keer een bitcoin bankautomaat gezien in een van de weinige winkels die bitcoin accepteren in Nederland. De kans is daarentegen vrij groot dat je nog niet van ethereum hebt gehoord – na bitcoin de grootste cryptovaluta ter wereld. Toch groeit ethereum inmiddels sneller dan bitcoin, daarom hebben we hier even alles verzameld wat je moet weten.

Ethereum wordt vaak een "wereldcomputer" genoemd. Dat is een chique manier om te zeggen dat ethereum platform biedt aan nieuwe gedecentraliseerde applicaties (dapps), die gebruik maken van slimme contracten.

Slimme contracten zijn kleine stukjes code die automatisch een handeling verrichten (een opdracht uitvoeren – maar laten we het menselijk houden) als aan bepaalde vereisten is voldaan – het automatisch uitbetalen van de winst van een applicatie als een datum is verstreken, bijvoorbeeld.

Bitcoin heeft ook slimme contracten, maar ethereum is veel gebruiksvriendelijker omdat de contracten bij het design van het systeem zijn ingebouwd, en er niet later op zijn gelegd. Het is niet erg als dit nog niet helemaal snapt – we komen er wel. Samen.

Al deze handelingen vinden plaats op een blockchain, die ook door bitcoin wordt gebruikt. Blockchain is als een groot telraam dat alles bijhoudt wat er in het netwerk gebeurt. Blockchain, en dus het ethereum-netwerk, is verdeeld over duizenden computers ("nodes"), en de opdrachten die op de blockchain kan worden uitgevoerd, kunnen behoorlijk complex zijn.

Ik zal je een voorbeeld geven: stel je voor dat ik mijn collega Jordan geld wil sturen. Ik zou dat dan contractueel vastleggen op de blockchain, en het ethereum-netwerk zou automatisch de transactie uitvoeren. En omdat blockchain een openbaar telraam is, kan iedereen deze transactie zien.

Dit komt misschien niet helemaal overeen met de verhalen dat bitcoin anoniem is, omdat mensen niet bij naam worden geïdentificeerd, maar aan de hand van hun cryptografische adres.

Ethereum is vergelijkbaar. Tenzij Jordan en ik onze identiteit openbaar maken, zal niemand weten wie precies achter de transactie zit. Het enige dat zichtbaar is, is dat persoon X een x-aantal geldstukken aan persoon Y heeft gegeven.

Als je zelf wilt kijken wat er op het ethereum-netwerk gebeurt, dan kan dat met het handige gereedschap Etherscan.

Ethereum is uitgevonden door Vitalik Buterin, een Canadese computerprogrammeur die is geboren in Rusland en als tiener in bitcoin dook. In 2013 publiceerde hij het zogenoemde White Paper. Dit manifest is de basis voor wat later het ethereum-netwerk zou worden. Hij was slechts 19 jaar oud toen hij het schreef, daarom wordt hij door veel mensen ook gezien als een klein genie.

In 2014, haalde Buterin 18 miljoen dollar binnen om ethereum te lanceren, en op 30 juli 2015 was het zover. Buterin heeft sinds de lancering een dominante rol gespeeld in de ontwikkeling van het netwerk, al zei hij laatst wel tegen Motherboard dat hij binnenkort meer uit handen wil geven.

Het korte antwoord is: ethereum kan veel meer. Bitcoin is ontworpen als gedecentraliseerde valuta – het is een alternatief op de gecentraliseerde banken en nationale valuta. En zowel ethereum als bitcoin zijn virtueel geld, gebaseerd op een blockchain.

Maar het ethereum-netwerk functioneert door de ingebouwde mogelijkheid voor slimme contracten ook als wereldwijde computer. De gebruiksmogelijkheden van het ethereum-netwerk worden alleen beperkt door de verbeelding van de ontwikkelaars van de applicaties. Mensen zijn bijvoorbeeld apps aan het ontwikkelen voor energieverdeling, digitaal adverteren en ongebruikte processorcapaciteit.

Ethereum belooft ook nog gedecentraliseerder dan bitcoin te zijn. Het mijnen van bitcoin werkt door mensen tegen elkaar op te zetten om zo snel mogelijk een nutteloos wiskundeprobleem op te lossen. Dit is eigenlijk compleet overbodig, maar de moeite die het kost garandeert dat alleen mensen die er serieus mee bezig zijn beloond worden met bitcoin. Dit concept heet "proof of work."

Door deze vereiste gebruiken bitcoinmijners steeds krachtigere (en duurdere) computerchips, waardoor de meeste 'normale' mensen niet mee kunnen doen. Ethereum is daarentegen ontworpen om "memory hard" te zijn, wat betekent dat het niet afhangt van hoe krachtig je chip is of je de race wint. In de praktijk betekent het dat iedereen ether kan mijnen vanaf z'n eigen computer en geen peperdure chip nodig heeft om het te doen. De valuta is dus veel minder gesloten.

Het ethereum-netwerk draait op een cryptovaluta genaamd ether, afgekort tot ETH.

Ether is waar mensen op het ethereum-netwerk betalen. Als iemand bijvoorbeeld in een nieuwe ethereumapp investeert, doen ze dat door ether naar de ontwikkelaars te sturen. De waarde van ether wordt bepaald door mensen het kopen en verkopen voor echt geld. Net zoals bitcoin wordt ether gemijnd door mensen die met hun computers compleet nutteloze wiskundige functies oplossen die bewijzen dat ze werk gedaan hebben.

Op het moment is er ongeveer 90 miljoen ether in omloop. Er wordt per jaar niet meer dan 18 miljoen ether bijgemaakt. Waar bitcoin een harde bovengrens heeft aan het totale aantal coins dat op de markt is, heeft ethereum geen vooraf bepaalde limiet aan het aantal coins dat jaren later op het netwerk circuleert.

Maar dat betekent niet dat nieuwe ether altijd in deze hoeveelheid in het systeem terecht komt. Binnenkort verandert ethereum de manier waarop nieuwe ether gemijnd wordt, waarmee er tegelijkertijd een bovengrens komt aan de nieuwe ether. Hoeveel lager de grens dan komt te liggen, wordt op dit moment nog onderzocht.

"Gas" is de brandstof waar het ethereum-netwerk op draait. Gas is een eenheid in het ethereum-netwerk die aangeeft hoeveel rekenkracht er verbruikt is om een (actie of een reeks van acties) uit te voeren.

De waarde van gas wordt bepaald door de rekenkosten van een handeling die het netwerk uitvoert – alles dat dapps en slimme contracten doen, kost gas. Dit zorgt ervoor dat niemand werk voor niets doet, en het ontmoedigt inefficiënte code, want: meer rekenkracht kost meer gas.

Gas wordt uitbetaald in ether. Op het moment is de waarde van gas slechts een kleine fractie van ETH. De reden dat ether niet zelf de brandstof voor ethereum is, is dat de waarde van ETH kan veranderen door vraag op de markt.

Het zou voor niemand goed zijn als de kosten van acties op het netwerk niet meer te veroorloven zouden zijn omdat ETH een goede week had. Gas brengt zo stabiliteit in het netwerk.

Voor ether heb je net zoals voor bitcoin een wallet nodig om het te kopen, verkopen en bewaren.

In tegenstelling tot een portemonnee die je voor contant geld gebruikt in de echte wereld, bevatten ethereum-wallets niet daadwerkelijk ether. In plaats daarvan zweeft het rond in het daadwerkelijke blockchainnetwerk. Wallets zijn niets meer dan een adres dat je gebruikt om je transacties op de blockchain te registreren. Zo geef je aan dat een deel van de cryptovaluta van jou is.

Als je een wallet aanmaakt, ook voor bitcoin, maak je feitelijk een reeks unieke cryptografische sleutels aan. Het openbare deel van je wallet is het adres, wat anderen kunnen gebruiken om ether naar je te sturen. De tweede helft van de sleutel is geheim en alleen bij jou bekend. Deze geheime sleutel stelt jou in staat ether die bij jouw wallet hoort te verplaatsen op de blockchain.

Een goede manier om dat te doen is door een 'papieren wallet' aan te maken bij een dienst als myetherwallet, die een openbare en een privésleutel aanmaakt, die je vervolgens uit kunt printen en op een veilige locatie op kunt bergen. Een nog veiligere methode is een hardware wallet zoals de Nano Ledger of Trezor, waarmee je je sleutels offline kunt opslaan, buiten het bereik van hackers. Wel even een waarschuwing: als je je papieren of hardware wallet kwijtraakt, ben je je privésleutel kwijt. Dat betekent dat je alle ether je wallet voor altijd kwijt bent. Er is geen andere manier mogelijk om het terug te krijgen.

Je kunt meer ether kopen met echt geld op sites genaamd "exchanges." Dit zijn een soort aandelenbeurzen voor cryptovaluta. Een populaire exchange heet Coinbase, die ook deels dienst doet als wallet om je ether op te slaan. Op Coinbase werk je gewoon met je e-mailadres en wachtwoord, in plaats van dat je je sleutels moet onthouden.

Dat klinkt makkelijk, maar kan juist gevaarlijk zijn. Coinbase slaat je privésleutel voor je op, waardoor hun service erg gebruiksvriendelijk is. Maar tegelijkertijd zou het rampzalig zijn als hackers de site ooit weten te kraken en je sleutel inpikken. Zo zouden ze jouw cryptovaluta kunnen stelen. Als je toch Coinbase gebruikt, kun je applicaties als Authy of Google Authenticator gebruiken om het de slechteriken iets moeilijker te maken.

Het belangrijkste pluspunt van gedecentraliseerde applicaties, of dapps, op het ethereum-netwerk is dat ze werken zonder centrale autoriteit die alle transacties controleert en regelt.

In een gecentraliseerd systeem, zoals bijvoorbeeld Facebook, is er een centraal punt dat alles controleert. Als het daar misloopt, dan gaat alles mis. Denk aan die ene keer dat Whatsapp overal ter wereld een paar uur plat lag.

Bij een gedecentraliseerd model is elke node een gebruiker, en ook een server. Dus als één node het begeeft, is dat helemaal geen probleem en ronkt het hele netwerk rustig door.
Om het ethereum-netwerk offline te krijgen, zou een kwaadwillende 30.000 nodes over de hele wereld tegelijk uit moeten schakelen, en dat is vrijwel onmogelijk.

Omdat Dapps gebaseerd zijn op slimme contracten, bieden bovendien een gemakkelijk mogelijk voor collectief bezit. En dat maakt het gemakkelijker om een netwerk te besturen, zonder dat er een centrale entiteit hoeft te bestaan. Het collectief bezit wordt verdeeld over "tokens", een soort aandelen, en worden verkocht door de eigenaren van een dapp tijdens de Initial Coin Offerings of ICOs. Een pertinent vraagje doemt nu op:

Initial Coin Offerings (ICOs) zijn eigenlijk de blockchain versie van Primaire emissie. Dat is als een bedrijf voor het eerst aandelen verstrekt aan investeerders. Maar bij ethereum heten ze tokens. Het is belangrijk om daarbij te vertellen dat als je tokens koopt bij een ICO het niet hetzelfde is als een aandeel van een bedrijf kopen. Deze tokens heb een hele specifieke functie voor het bedrijf. Vaak kunnen eigenaars van de tokens stemmen over beslissing van het bedrijf of een gedeelte van de winst krijgen.

De laatste paar maanden is het aantal ICO's gigantisch toegenomen. Veel ICO's hebben in een paar minuten – of zelfs enkele seconden – tientallen miljoenen opgehaald.

De ethereumcommunity maakt zich hier wel zorgen om. Ze zijn bang dat ICO's een soort Kickstarter worden – een manier om geld op te halen en meer niet. Dit is op zichzelf niet slecht, maar veel ICO's zijn gestart zonder maar een regel code te schrijven. En sommigen mensen in de community maken zich zorgen dat slechteriken hiermee geld kunnen ophalen en uiteindelijke investeerders kunnen naaien.

De grootste ICO ooit was de Decentralized Autonomous Organization (DAO) die er in slaagde 150 miljoen dollar op te halen totdat een anonieme hacker er vandoor ging met 55 miljoen dollar. Om dit te fixen, kwam ethereum met een hard fork die de valuta in twee versies met elk een eigen blockchain opsplitste.

Bij de nieuwe versie waren de gestolen fondsen van de hacker niets meer waard. Dit was een controversiele beslissen omdat een van de belangrijkste eigenschappen van ethereum is dat het niet te veranderen is. Daarom bleef een een groep standvastige enthousiastelingen de oude versie van ethereum gebruiken en noemden het Ethereum Classic.

Ethereum Classic kabbelt nog steeds door en laat zien dat niemand precies wat er in de toekomst in de wereld van cryptocurrencies gaat gebeuren.

Sinds maart gebruikt ethereum de twee versie van het netwerk genaamd Homestead. Ergens in de toekomst wordt er overgestapt op de vierde versie van ethereum genaamd Serenity. Deze versie zal in plaats van een Proof of Work-model (PoW) gebruik gaan maken van een Proof of Stake-model (PoS).

Miners moeten nu nog laten zien dat ze de berekeningen voor het minen van blocks ook echt hebben uitgevoerd. Dit voorkomt spam-aanvallen op het netwerk, maar kost ook heel veel rekenkracht en het zorgt er voor dat ethereum moeilijk op te schalen is. In tegenstelling tot ethereum zit Bitcoin voor altijd vast in dit systeem.

Bij Proof of Stake is het niet nodig dat miners nutteloze sommen oplossen om een blok te vinden. Het zorgt ervoor dat maker van elk nieuw blok wordt gekozen door een algoritme dat kijkt hoeveel een gebruiker er in heeft geïnvesteerd. Hoe meer er is geïnvesteerd, hoe meer kans er is op een block. Bij PoS is er niet langer een beloning voor het maken van een block. Maar de gebruiker die het block gemaakt gemaakt – de forager – wordt beloond met het gas dat bij dat block hoort.

PoS zorgt voor een drastische afname van de stroom die nodig die nodig voor transacties op de blockchain. Bitcoin bijvoorbeeld, gebruikt het PoW-model en de energie die nodig is voor een enkele transactie is evenveel als wat anderhalf huishouden per dag gebruikt.

Het PoS-model is een groener en duurzamer alternatief. Nu dat je de basis snapt, is het tijd dat je dieper in cryptocurrencies duit met met Motherboard's Primer voor Bitcoin en Ethereum.