Het is zaterdagmiddag, het weer is goed – een prima dag om een haring te eten op de markt, of om met een groepje fanatieke activisten door de bossen van de Utrechtse Heuvelrug te banjeren. Vandaag doe ik het tweede. Er zijn ook politieagenten op mountainbikes aanwezig, die weliswaar op gepaste afstand blijven, maar in tegenstelling tot de herten en vossen uit het bos wel zichtbaar aanwezig zijn. Busjes van de Koninklijke Marechaussee maken ondertussen een langzame omtrekkende beweging.
Advertentie
Na een kwartier doemt de bestemming op van deze expeditie: de vijf meter hoge muren van het Detentiecentrum Kamp van Zeist. Het lijkt hier neergestort als een meteoriet – het contrast tussen de vredige omgeving en betonnen architectuur is enorm. Gesloten, hard en kleurloos versus alles wat een bos mooi maakt. Camera's torenen boven de afscheiding uit en draaien in onze richting. Een patrouillerende auto, in het niemandsland tussen muur en hekwerk, volgt ons langzaam. Niemand komt hier ongezien – het is niet zo vreemd dat Geert Wilders hier ooit woonde, voor zijn veiligheid. Misschien woont-ie er nog steeds wel.De reden waarom tientallen mensen zich hier vandaag hebben verzameld is somber. Achter de muur bevinden zich gezinnen die zich schuldig maken aan één ding: ze bezitten geen geldig identiteitsbewijs. Maximaal achttien maanden lang mag een gezin hier worden vastgehouden, of zoals het op de website van de Dienst Justitiële Inrichtingen staat: "In Detentiecentrum Zeist verblijven vreemdelingen die het land moeten verlaten en beschikbaar worden gehouden voor uitzetting.""Een Afghaanse man zat hier anderhalf jaar toen hij hoorde dat er een fout was gemaakt en hij recht had op papieren," vertelt één van de organisatoren, die zegt dat hij bekend staat als Ron Vrij. "Inmiddels hebben we het contact verloren. Wie weet hoe het hem nu vergaat." De uitzichtloosheid in het ene land verruilen voor die van een ander: er zijn mensen voor minder voor de trein gesprongen.
Advertentie
De groep staat stil, waarna de frustratie onder de aanwezige activisten een uitweg vindt via een ongenadig hard concert van toeters, bellen en het roepen van leuzen als 'No borders! No Nations! No deportations!' Dit is onze eerste actie, vertelt Sebas. Hij is woordvoerder namens 4Freedom of Movement, dat een radicaal ander vluchtelingenbeleid nastreeft. "Ik ben zelf Marxistisch, maar dat maakt hier niet uit. Iedereen komt vanuit verschillende hoeken, want dit probleem overstijgt politieke achtergronden." Hij hoopt op een flinke groei van het aantal actievoerders. "Europa regelt het tegenhouden van vluchtelingen in internationaal verband, dus moeten wij ons ook internationaal oriënteren." Ondertussen spreekt iemand met een microfoon tegen de mensen aan de andere kant. Over dat we hier zijn en dat er aan ze gedacht wordt. Hij noemt een telefoonnummer dat gebeld kan worden als daar behoefte aan is. Of de woorden aankomen weet niemand.
Een andere manier van contact zoeken wordt geprobeerd: het slaan van tennisballen over de gevangenismuur. Op de ballen staat een telefoonnummer, dat gebeld kan worden door vluchtelingen als ze bijstand nodig hebben, of een luisterend oor. Als er mensen uitglijden over de ballen, slaat de sfeer bijna om in meligheid. Bij elke voltreffer wordt er flink gejuicht. Het is een surrealistische scène.Ron Vrij draagt een vest van de Hamburgse voetbalclub St. Pauli. Hij roept op langzaam weer richting de bus te lopen waarmee ze zijn gekomen. Op de terugweg lopen we langs een asielzoekerscentrum, dat weliswaar van ons gescheiden ligt door een hek met prikkeldraad, maar al snel worden we opgemerkt. "Wie zijn jullie?" schreeuwen mensen uit de verte naar de voorbij trekkende stoet. Demonstranten vragen hoe het ze vergaat en met hoeveel ze zijn."We zijn hier nu een paar keer geweest," vertelt Vrij. "Het wordt steeds strenger bewaakt, met hogere hekken en meer prikkeldraad." De tijd dringt, want er staat nog een ander detentiecentrum op het programma die middag. Dat detentiecentrum ligt in Rotterdam, naast het vliegveld. Ook daar wordt flink geschreeuwd en getennist, alleen worden hier de tennisballen minder goed ontvangen door de aanwezige marechaussee: drie actievoerders worden gearresteerd en meegenomen.Teruglopend naar de bus spreek ik Livia, een Italiaanse die in Amsterdam woont voor haar studie Migratiestudies. "Als volkswoede wordt gekanaliseerd en een uitweg vindt in rechts beleid, is dat gevaarlijk. Daarom ben ik hier. Om te laten horen dat er ook een andere kant van het verhaal is."Dit was een geslaagde dag, zegt Sebas een paar dagen later. "Diezelfde dag nog zijn we erg vaak gebeld door mensen vanuit de detentiecentra, tot diep in de nacht, om hun zaak voor te leggen. In het verleden hebben onze advocaten weleens mensen vrij gekregen, daar hopen we nu weer op." Hij kijkt al weer vooruit: "Op 7 mei komen we bijeen met zoveel mogelijk linkse groepen, om een nog breder eenheidsfront te creëren. Mensen kunnen voor meer informatie bellen naar 06-87994332. We beginnen pas."