Volgens een Duitse rechter zijn adblockers prima legaal

​Beeld: Sam Howzit/Flickr

Een Duitse rechtbank heeft geoordeeld dat Adblock Plus—een gratis browserplugin die online advertenties blokkeert—niet illegaal is.

Na een rechtszaak die vier maanden duurde, heeft de rechter uiteindelijk de eis van twee grote Duitse mediabedrijven van tafel geveegd. De mediabedrijven legden Adblock Plus een dwangsom op in een poging om de plug-in uit de lucht te halen.

"Dit is een overwinning voor iedere internetgebruiker, omdat het bevestigt dat iedereen het recht heeft om irritante advertenties te blokkeren, hun privacy te verdedigen en zelf te beslissen op wat voor manier ze websites bekijken," aldus de verklaring van Adblock Plus.

(NB: Adblock Plus is niet hetzelfde als Adblock, een andere plug-in.)

De rechtszaak is aangespannen door Zeit Online GmbH en Handelsblatt Gmbh, uitgevers van populaire nieuwswebsites zoals Zeit.de. De twee bedrijven maakten voornamelijk bezwaar tegen de witte lijst van Adblock Plus. In 2011 begon het bedrijf bepaalde, "niet irritante" advertenties door hun filters heen te laten (maar gebruikers van de plug-in kunnen er wel voor kiezen om ook deze advertenties te laten blokkeren). De meeste websites kunnen, als hun advertenties aan de richtlijnen van Adblock Plus voldoen, gratis op de witte lijst komen. Maar, sommige bedrijven, zoals Google en Microsoft, kiezen ervoor om Adblock Plus te betalen voor een plek op die lijst. Met dit geld, en de donaties van hun gebruikers, kan het bedrijf de rekeningen betalen.

"Dit wordt per geval bekeken," zegt Ben Williams, de communicatiemanager van Adblock Plus, toen ik hem vroeg hoe de witte lijst precies wordt samengesteld. Hij zegt dat 90 procent van alle uitgevers geen geld aan Adblock Plus betalen. "Het is niet zo zwart-wit, maar het is een soort belasting voor degenen aan de top: zij die het meest van een plaats op de witte lijst profiteren, betalen daar ook voor."

Maar de Duitse mediabedrijven (samen met drie andere uitgevers die een rechtszaak tegen Adblock Plus hebben lopen) vinden het maar niets dat een startup, met niet meer dan 37 medewerkers, de rol van poortwachter kan opeisen en bepaalt welke advertenties OK zijn en voor welke betaald moet worden.

"We zijn er nog steeds van overtuigd dat het product van Adblock Plus ontoelaatbaar en concurrentievervalsend is. Bovendien belemmert het de persvrijheid," aldus een gezamenlijke verklaring van Zeit Online en Handelsblatt. De twee bedrijven overwegen in hoger beroep te gaan.

Hoewel software om advertenties te blokkeren nog een vrij kleine markt is, groeit het wel gestaag. Volgens Williams wordt Adblock Plus ruim 2 miljoen keer per dag gedownload. Een verslag van PageFair, een startup die uitgevers helpt met het bedenken van manieren van adverteren die adblockers omzeilen, stelt dat tussen juni 2013 en juni 2014 het gebruik van adblockers met bijna 70 procent gestegen is.

"We erkennen dat adblockers realiteit zijn geworden en dat komt omdat mensen vinden dat online advertenties uit de hand zijn gelopen," dat zegt Sean Blanchfield, de oprichter van PageFair. "We willen dit als een kans gebruiken om adverteren helemaal opnieuw vorm te geven en gematigdere vormen van reclame te introduceren."

Adblocker Plus wil dit ook, zegt Williams. In het begin blokkeerde de plug-in gewoon alle advertenties, maar toen het bedrijf merkte dat de online advertenties op steeds irritantere manieren de aandacht van hun krimpende doelgroep probeerden te trekken. Volgens Williams is de witte lijst van Adblock Plus bedoeld als een manier om die vicieuze cirkel te doorbreken, maar het is, zoals gezegd, ook simpelweg de manier waarop het bedrijf zijn geld verdient.

Een overgang naar minder opdringerige advertenties lijkt te werken. Volgens Williams kiest maar tien procent van de gebruikers van Adblock Plus ervoor om de advertenties van de witte lijst ook te blokkeren.

"Dit geeft ons het vertrouwen dat we op de goede weg zitten," aldus Wiliams. "We hebben niet de illusie dat we de messias van de reclamewereld zijn, maar dit is de beste oplossing die we konden bedenken.

De drie andere rechtszaken tegen Adblock Plus staan voor later dit jaar gepland.