Ik ben niet asociaal, ik wil gewoon niet met je praten

Menselijk contact is dood, als ik de media moet geloven. Jongere generaties hebben moeite met het herkennen van emotie, de cijfers voor tienerdepressie en cyberpesterij zijn hoger dan ooit en onze samenleving wordt langzaamaan minder empathisch. Het jaar 2010 werd zelfs al uitgeroepen tot 'The Year We Stopped Talking To One Another'. Met hoofdletters dus dan weet je dat het serieus is.

Gelukkig zijn we ons hier vijf jaar later bewust van en zijn we zeer gedreven om de mensheid te verlossen van de tirannie van het beeldscherm. Zo staat Facebook vol met inspirerende internetvirals vol weemoedige muziek, apathische mensen die naar schermen staren en pretentieuze inspiratieleuzen om hier verandering in aan te brengen.

Inspirende internetvirals zoals deze:

Of deze:

Er is zelfs een online initiatief dat ons offline weer met elkaar gaat laten praten en het sociale terughaalt naar de echte wereld: de Branch Out Movement. De gevoelige boodschap: look up, communiceer en ervaar de wereld.

Volgens de Branch Out Movement communiceren mensen niet langer op de "goede, ouderwetse manier". Die moderne sociale barrières gaan ze doorbreken met een "Branch Out bandje" (voor $6,75) en wekelijkse "sociale uitdagingen" die je moet voltooien in ruil voor digitale padvinderachtige badges en punten. Denk aan 'help iemand inparkeren' of 'vraag iemand om een muzikale aanbeveling'. Helaas is dit absoluut geen oplossing, want ondanks de goede bedoelingen gaat iedereen aan een belangrijke factor voorbij: er is helemaal geen probleem waar een oplossing voor bedacht moet worden.

Het punt is dat de meeste mensen niet antisociaal worden van het internet of hun telefoons. Ze willen gewoon niet met je praten.

Wat ik ook op mijn telefoon doe; lezen, gamen of met tien mensen praten in een groepswhatsapp; het is niet zeldzaam dat ik soms juist het meest sociaal ben op mijn telefoon. Alle andere keren wil ik gewoon met niemand praten en moet je lekker je bek houden.

In tegenstelling tot wat de meesten zouden denken, zijn digitale media niet de reden dat we antisociaal doen. Ze zijn juist het middel om ons legitiem antisociaal te kunnen gedragen. Eindelijk hebben we de technologische middelen om contact te kunnen vermijden! Het internet, je mobiel, je laptop, ze bieden ons allemaal een goed excuus om aan de wereld duidelijk te maken: hou je bek en laat mij met rust. Wat ik ook aan het doen ben op dit beeldscherm, ik wil in ieder geval je vriend niet zijn. Zeker niet als je aankomt met een Branch Out bandje en komt vragen of ik nog een leuk nummer weet.

Waarom denk je dat mensen constant op hun mobiel zitten in de bus, of de trein of welke plek dan ook waar andere mensen zijn? Mensen vervelen zich en willen hun aandacht verleggen naar het eindeloze vermaak op het internet. Mensen willen niet met elkaar praten. Dat betekent niet perse meteen dat we asociaal zijn geworden, de meeste mensen kiezen daar gewoon voor in dergelijke situaties. Ik heb bijvoorbeeld niet de behoefte om te praten met een wildvreemde in de bus of in welk transportvoertuig dan ook. Sorry man, ik zit liever op mijn telefoon.

Kijk, vroeger had je misschien geen smartphones, maar denk je nou echt dat er toen meer werd gesproken in openbare plekken? Mensen lazen een boek of de krant en toen de technologische mogelijkheid zich aandiende om andere fysieke mensen nóg beter te ontwijken, greep de mensheid deze ontwikkeling met beide handen aan.

Dat is helemaal prima, maar daar is niet iedereen het mee eens.

Er is een hele trend gaande waarin het frequente gebruik van digitale media wordt bestempeld als een negatieve vorm van contact. Deze dystopische houding stelt dat het internet mensen isoleert en het schadelijke vormen van gedrag stimuleert, maar waarom zou het slechter zijn? Het is toch niet geloofwaardig dat als we al deze apparatuur niet zouden hebben we plots in een sociale utopie zouden leven? Het zou anders zijn, zeker, maar niet beter. Want zijn we nou echt zo veel asocialer geworden dankzij digitale media? Ik denk het niet, maar belangrijker, de wetenschap denk ook van niet.

Uit wetenschappelijk onderzoek valt een veel utopischere houding tegenover ons online gedrag te halen. Het internet heeft radicaal nieuwe manieren van interactie tussen mensen veroorzaakt zoals blogs, podcast, social media, platformen om kunst, muziek en foto's op te delen etc. Zoals recent onderzoek laat zien, weet de mensheid het internet constant te gebruiken om vernieuwende methoden van communicatie tussen elkaar uit te vinden. Een ander onderzoek beschrijft het internet als een complementaire vorm van communicatie die zowel online als offline meer interactie produceert. Volgens de onderzoekers heeft het internet de potentie om zowel een schadelijke als bevrijdende kracht te zijn, maar dit ligt aan persoonlijk gebruik.

Bovendien: waarom? Waarom zou je een wildvreemde willen aanspreken? Waarom zou ik willen horen wat je te zeggen hebt? Belangrijker, waarom zouden mensen zich druk maken dat andere mensen op hun mobiel zitten? Waarom stoort het ze zo? Misschien vervelen ze zich zélf of voelen ze zich eenzaam en vragen ze zichzelf af waarom niemand met ze wil praten? Maar waarom moet je die egocentrische redenen projecteren op de keuzes van anderen? Laat mensen lekker achter hun scherm zitten en maak je niet zo druk.

Als je rondkijkt in de trein en je ziet mijn gezicht weggedoken achter een scherm, betekent dat niet dat ik asociaal ben. Ik wil gewoon niet met je praten, maar bijvoorbeeld een nieuwsartikel lezen of met vrienden praten. Dat is wat er fundamenteel mis is met initiatieven zoals de Branch Out Movement, die digitale media en smartphones zien als de schuldige voor een misplaatst maatschappelijk sociaal gedrag. Digitale media is juist de oplossing om je te weren tegen mensen die mee doen aan de Branch Out Movement.

Geef digitale media niet de schuld van jouw probleem en maak jouw ontevredenheid niet mijn probleem. En praat anderen al helemaal geen schuldgevoel aan omdat ze ervoor kiezen om liever op hun mobiel te zitten. Hou het voor jezelf. Koop een smartphone. Download Reddit. Dan begrijp je wel waarom ik in de trein liever met mijn kop achter een scherm zit.