Hoe je als blogger voorkomt dat merken en restaurants gebruik van je maken

In Restaurantontboezemingen lees je over dingen die zich achter de schermen in de horeca afspelen. Smakelijke verhalen die je als bezoeker van je favoriete eet- en drinkplekken normaal gesproken niet krijgt voorgeschoteld, worden op deze plek anoniem gedeeld.

Dit keer spreken we een foodblogger over de manier waarop PR-bureaus en restaurants haar benaderen voor gratis publiciteit.

Het is opvallend hoe merken, en zelfs restaurants, steeds handiger gebruik weten te maken van het bereik van bloggers. Er is nogal een wildgroei ontstaan, wat aan de ene kant heel leuk is, maar aan de andere kant pakken onervaren bloggers het niet altijd even handig aan. Ze laten zich gemakkelijk verleiden door gratis cocktails en lekkere spullen.

Als je geen beginnende blogger meer bent, raak je niet meer opgewonden van een fles champagne. Kleine bloggers denken nog wel eens dat ze drie posts voor één reep chocola moeten schrijven, maar als je keukenkast begint uit te puilen, houdt dat vanzelf op.

In een ideale wereld zou ik een site hebben zonder advertenties en helemaal zelf bepalen waar ik over schrijf en waar ik naartoe ga. Maar ik verdien mijn geld met mijn site, en ben nou eenmaal niet in dienst van een bedrijf dat mijn salaris betaalt. Advertorials zijn dus onvermijdelijk. Media-inkoop en PR waren vroeger vrijwel gescheiden, maar tegenwoordig groeien ze steeds dichter naar elkaar toe. PR-bureaus proberen van alles om productnieuws gratis op sites van bloggers te krijgen, zelfs voor de grootste A-merken.

Een van de ergste dingen vind ik het 'bloggersevent': een bureau organiseert jaarlijks een kerstevenement waar mensen dan zowat een hele dag voor vrij moeten maken. Ze doen net of het een hele eer is als je aanwezig mag zijn en over hun producten mag schrijven. Terwijl het dus hele grote supermarktmerken zijn. Dat is in mijn ogen volkomen de omgekeerde wereld.

Een van de grote supermarktketens pakt het ook slim aan: die winkel organiseert elk jaar een kerstdiner voor de pers met alle luxe kerstproducten. Vorig jaar was werkelijk iedereen er. Het eten was verschrikkelijk, zelfs met een sterrenchef in de keuken. Na afloop kreeg iedereen een grote tas en mocht er gratis geshopt worden van alle producten. De bekendste journalisten stonden te graaien en gooien. Eentje riep: "Mag ik zes keer de gravad lax?" Dit jaar organiseren ze een diner waarbij foodbloggers en sterrenchefs voor een goed doel koken. Als je echt iets wil doen voor een goed doel, geef je toch al je producten aan de voedselbank? Op televisie geven supermarkten tonnen uit aan reclame, en bij bloggers denken ze: 'die vallen wel voor gratis etentjes.'

Ik vind het ook grappig als PR-bureaus doen alsof een heel groot merk helemaal niet zo groot is. Ik heb weleens gezegd dat ik iets niet gratis wilde doen voor Mars. Toen zei het PR-bureau: "Je vergist je, Mars is echt niet zo groot hoor! We hebben een heel klein marketingbudget." Terwijl je op Adformatie precies kan zien hoeveel mediabudget een merk heeft.

Vroeger stuurden PR-mensen je cd-roms, persberichten en belden ze je op, wat soms best wel irritant was, maar een nieuwe en nog irritantere manier is ongevraagd langskomen. Of doen alsof we beste vrienden zijn: "Hey, laten we een cocktail doen, ik heb een nieuwtje!" Vaak sluiten ze een mail nog af met kusjes ook. Het nieuwtje is vaak helemaal geen nieuwtje, maar op die manier vangen ze je aandacht. Ik vind het onprofessioneel om 's avonds laat in een bar te gaan zitten met een PR-persoon, maar er zijn veel bloggers die het wel doen.

Als je wil kan je als blogger elke dag wel vier evenementen of openingen doen. Sommige mensen zeggen tegen alles ja omdat ze bang zijn om op de zwarte lijst van een PR-bureau te komen. Dat is natuurlijk belachelijk, want als de telegraaf zegt 'ik kom niet naar een event waar ik twee uur moet borduren', snapt iedereen dat. Over bloggers wordt altijd gedaan alsof ze niets anders te doen hebben.

Niet alleen PR-bureaus en bloggers zelf maken weleens fouten. Het gebeurt tegenwoordig ook steeds vaker dat restaurants of chefs je rechtstreeks benaderen. Ze mailen dan dat ze je willen uitnodigen om te komen proeven, omdat ze graag een artikel erover willen. Het is weleens gebeurd dat ik allemaal dingen kreeg die ik niet besteld had, en aan het einde van de avond een gepeperde rekening op tafel kreeg.

Om te voorkomen dat ik ooit nog een keer in de gênante situatie kom dat ik ter plekke moet zeggen: 'maar je hebt me toch uitgenodigd in ruil voor een stuk?', sluit ik het tegenwoordig vooraf financieel kort. Een restaurant bereikt veel mensen door zo'n stuk, en betaalt daar dan een etentje voor. Wel bedenk ik vooraf of het zin heeft dat ik ergens heen ga, en check ik het restaurant en de kaart goed. Ik wil namelijk alleen schrijven over restaurants die ik mijn lezers kan aanraden. Als het onwijs slecht is, komt het niet op de site. Als je dat van tevoren zegt, hebben restaurants daar meestal begrip voor.

De verwarring bij restaurants ontstaat natuurlijk doordat krantenjournalisten hameren op onafhankelijkheid en het vellen van een zuiver oordeel. Dat vind ik heel goed, maar dit betekent in de praktijk dat de krant de etentjes betaalt, het gaat niet van hun eigen salaris af zoals bij mij.

Als een restaurant zijn eigen PR gaat doen, gaat het vaak mis. In zulke gevallen is een goed PR-bureau dus wel een goed idee. Dan is alles tenminste duidelijk.

Het is jammer dat er niet zoiets is als een handboek voor foodbloggers, want er valt aan beide kanten nog veel winst te behalen. Toch kunnen bloggers wel íets doen: niet twitteren over lijstjes met restaurants waar ze ooit nog een keer gratis kunnen gaan eten, niet met vrienden naar PR-events gaan om enorm te gaan zuipen, en gewoon eerlijker zijn als iets niet goed of lekker is. Maar misschien moet je gewoon door schade en schande wijs worden, zo is het bij mij ook gegaan.

Zoals verteld aan Felicia Alberding