Terug naar de Maan en andere ruimtetrends in 2017

Het is onmogelijk om te voorspellen hoe 2017 gaat verlopen, maar één ding is zeker: het zal weer een opmerkelijk jaar worden voor de ruimtewetenschap. Daarom hier alvast een eerste kijkje van Motherboard in de belangrijkste lanceringen en hemelse gebeurtenissen waar je de komende twaalf maanden naar uit kan kijken. Van de eerste vlucht van een kolossale raket, tot de zwanenzang van het werkpaard dat om Saturnus draait.

In 2013 werd het Chinese ruimteschip Chang'e 3 de eerste lander die zacht neerkwam op de maan (het tegenovergestelde van de crash-landing) sinds 1976, wat erop duidt dat de Maan weer een populaire bestemming wordt. En dat blijkt ook wel: in 2017 worden we mogelijk getrakteerd op twee buitengewone en zachte landingen op de Maan.

Het Chinese ruimteprogramma is van plan om in de herfst van 2017 de nieuwe, stevigere Chang'e 5-lander te sturen. Het voertuig zal monsters verzamelen om die vervolgens mee terug naar de Aarde te brengen. Dit wordt de eerste keer dat er maanstenen mee naar huis worden gebracht sinds de Russische Luna 24-lander er een paar meenam in 1976.

Ondertussen wil ruimtevaartbedrijf Moon Express uit Californië ook ergens in 2017 op de Maan landen, nadat ze hier afgelopen zomer toestemming voor kregen van de Amerikaanse overheid. Als de landing lukt, zal Moon Express de eerste non-gouvernementele entiteit zijn die op de maan landt.

De eerste testvlucht van de gigantische Falcon Heavy-raket van SpaceX, die meer dan 21 verdiepingen hoog is, staat voorlopig gepland voor de lente van 2017, nadat de lancering jarenlang werd uitgesteld. Als de lancering succesvol verloopt, zal de Falcon Heavy de meest krachtige operationele raket ter wereld zijn. Daarnaast zou het de op een na krachtigste zijn in de geschiedenis, na de Saturn V-raketten die NASA bouwde voor de Apollo-maanlandingen. Het voertuig is het vlaggenschip van het bedrijf voor menselijke ruimtevluchten. Het bedrijf heeft overigens ook plannen om astronauten naar de lage baan om de Aarde, de Maan, of zelfs Mars te brengen. Bekijk deze swingende animatie van de lancering, compleet met herbruikbare rakettrappen.

Video: SpaceX/YouTube

De Kepler-ruimtetelescoop heeft zich ontwikkeld tot een krachtig gereedschap voor onderzoek van NASA. Met behulp van de telescoop worden sinds 2009 al duizenden werelden buiten ons zonnestelstel ontdekt. Dit jaar krijgt het de benodigde back-up door de lancering van NASA's Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), die momenteel gepland staat voor eind 2017.

TESS is ontworpen om nabije planeten te filteren die tot dezelfde schaal als de Aarde behoren en waarvan wetenschappers denken dat deze de grootste kans hebben op buitenaards leven, of überhaupt bewoonbaar zijn. De telescoop zal samenwerken met de geavanceerde James Webb-ruimtetelescoop, die in 2018 uitkomt, om in de kosmos te zoeken naar tekens van leven – potentiële biomarkers zoals de atmosferische ozon, zuurstof, of methaan – op de rotsachtige aardse werelden in een baan om de sterren die het dichtst bij de zon zijn.

De Amerikaanse president heeft een grote invloed op het budget en de doelen van NASA. De koers zal veranderen, aangezien Donald Trump het presidentschap overneemt van Barack Obama.

Een van de grootste verschillen tussen beide politici zit in de aardwetenschappen en klimaatonderzoek, die beiden werden gesteund door Obama. Het team van Trump heeft al grote bezuinigingen aangekondigd in het Aarde-observatieprogramma van NASA. Ze stellen dat het te gepolitiseerd is geworden en dat de organisatie zich moet richten op andere planeten, en niet op onze eigen planeet. Of dat betekent dat de aardwetenschappen worden overgelaten aan een andere organisatie, of in de handen komt van ruimtevaartorganisaties in andere landen is nog niet bekend.

Het afgelopen decennium heeft een netwerk van negen radiotelescopen rond de wereld samengewerkt onder de naam Event Horizon Telescope. Het doel was om een beeld te krijgen van het gigantische zwarte gat Sagittarius A*, dat zich bevindt in het centrum van de Melkweg. In 2017 worden de eerste snapshots van het zwarte gat en de directe omgeving eindelijk geprojecteerd, wat licht zal schijnen op deze exotische objecten en de algemene relativiteitstheorie zal testen.

Al vanaf 2004 wordt Saturnus onderzocht door de sonde Cassini. De sonde keek naar de ringen van de planeet, de manen, en de omgeving. Het ruimteschip, gebouwd door NASA, de Europese Ruimtevaartorganisatie en de Italiaanse Ruimtevaartorganisatie, heeft de afgelopen twaalf jaar veel avonturen beleefd. Het bracht de Huygens-sonde naar Titan, de grootste maan van Saturnus. Dat was de eerste keer dat mensen een robot lieten landen in het buitenste zonnestelsel. Verder blijft het toestel maar rondzweven in de ringen. Het nam de grote stormen op Saturnus in 2010 en 2011 op, en liep door de door geisers aangedreven pluimen op de ijsmaan Enceladus.

Een preview van Cassini's laatste jaar op Saturnus. Video: NASA360/YouTube

Het was een goed leven, en het zal tot een spectaculair einde komen in 2017. Cassini is al begonnen aan de grote finale en het zal door een aantal nauwe doorgangen op Saturnus en de manen gaan, terwijl het de hele tijd foto's maakt, totdat het ruimtetuig te pletter stort in de atmosfeer van de planeet op 15 september. Na dertien jaar en meer dan 370,000 postkaarten richting het thuisfront, zal de sonde eindelijk rust vinden in de wereld die hij zo goed heeft leren kennen.