FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Een neurowetenschapper legt uit waarom we porno kijken

Porno fuckt met je hersenen. In a good way.

David J. Linden, Ph.D. is hoogleraar neurowetenschappen aan The Johns Hopkins University School of Medicine, en auteur van Touch: The Science of Hand, Heart and Mind.

Na een lange periode van worstelen met allerlei verschillende medische procedures, zijn mijn kinderen uiteindelijk geboren via ​in-vitrofertilisatie. Mijn vrouw heeft het zich overgrote deel van het proces - de eindeloze injecties, tests en operaties - moeten laten welgevallen. Mijn eigen bijdrage bleef beperkt tot masturberen in het bijzonder onsexy kantoortje van de dokter.

Advertentie

Ik kreeg van een chagrijnige zuster een plastic bakje in de handen gedrukt, en werd naar een speciaal kamertje gewezen. Aan de muren hingen amateuristisch geschilderde landschapjes. Verder bevatte het alleen wat meubilair met plastic folie eroverheen en een stapel pornoblaadjes. Het was 1996, ver voordat de storm van porno op internet zou losbarsten, en iedereen die iets anders leuk vond dan de standaard had gewoon pech. Het kostte me veel moeite om opgewonden te raken, maar eerlijk gezegd hielpen de Penthouse en Hustler wel. Na een tijdje braaf aftrekken kwam ik in het bakje, dat ik even later met een schaapachtig gezicht aan de zuster teruggaf.

Cijfers uit enquêtes zijn bijna zeker weten grove onderschattingen, maar recent ​onderzoek wees uit dat 66% van alle mannen en 41% van Amerikaanse vrouwen minstens één keer per maand naar porno kijken. Eén analyse van internet-data gaf aan dat de helft van alle internetverkeer porno is, maar anderen noemen dat weer een mythe en stellen dat het realistische getal veel kleiner is, eerder ​richting 4%. Hoe het precies zit blijft een beetje koffiedik kijken - zowel door het feit dat dataverkeer op het internet bijzonder moeilijk is om precies te achterhalen als door het culturele taboe dat er op porno rust. Maar dat porno populair is, blijft een onomstreden feit.

Maar waarom is porno zo populair? Er zijn verschillende soorten antwoorden op deze simpele vraag. Hoewel porno soms wordt gebruikt om in de juiste stemming te komen voor seksuele activiteit, gebruiken veruit de meeste mensen, zowel mannen als vrouwen, het om te helpen met klaarkomen bij het masturberen. Veel mensen hebben zelfs moeite om klaar te komen zonder de hulp van porno.

Advertentie

Waarom porno daarbij helpt, wordt vaak op een psychologisch niveau verklaard: het verhoogt de seksuele opwinding en stimuleert fantasieën en seksueel escapisme, wat een orgasme makkelijker maakt. Dat antwoord klopt wel, maar ik denk dat het ook een onvolledig antwoord is dat geen rekening houdt met een essentieel neuro-biologisch aspect van zelfbevrediging.

Het zit in ons lichaam en brein ingebouwd dat we minder aandacht geven aan signalen die uit onze eigen bewegingen voortkomen dan aan die signalen die van buiten komen. Als je op straat loopt, merk je bijvoorbeeld nauwelijks hoe je kleren tegen je huid aan bewegen. Maar als je dezelfde signalen binnen zou krijgen terwijl je stilstaat, zou het direct de aandacht opeisen. Dat is logisch: signalen die van buiten komen, krijgen sneller onze aandacht omdat ze potentieel bedreigend of op een andere manier belangrijk zijn (bijvoorbeeld flirterig, smakelijk, verwarrend, etc.).

Foto: ​Charlotte Cunningham

Het zit in ons lichaam en brein ingebouwd dat we minder aandacht geven aan signalen die uit onze eigen beweging voortkomen dan aan signalen die van buiten komen. Denk maar aan kietelen. 

Dit fenomeen wordt duidelijk als je denkt aan kietelen. De tactiele ervaring van kietelen is veel zwakker als je het zelf doet dan wanneer een ander het doet. De meeste mensen kunnen zichzelf niet kietelen. Sarah-Jayne Blakemore en haar collega's van het Institute of Neurology in Londen hebben ​experimenten gedaan waarbij proefpersonen zichzelf kietelden en door anderen gekieteld werden terwijl ze in een FMRI-scanner lagen.

Advertentie

De proefpersonen die door een ander gekieteld werden, vertoonden activiteit in de hersengebieden die een rol spelen in het decoderen van de precieze locatie en kwaliteit van aanrakingen (de primaire en secundaire somatosensorische cortex), en de gebieden die verantwoordelijk zijn voor het vaststellen van de positieve emotionele toon van de aanraking (de voorste cingulate cortex en ​achterste insulare cortex). Toen in de herhaling van het experiment de proefpersonen zichzelf moesten kietelen was de activiteit in deze hersencentra vergeleken met het eerste experiment sterk verminderd.

Maar tegelijkertijd veroorzaakte zelf-kietelen wel een sterke stimulans in de ​kleine hersenen. Dat gebied in het brein ontvangt zowel tastsignalen als instructies uit andere hersencentra die beweging aansturen. De kleine hersenen worden geactiveerd wanneer instructies voor beweging specifiek samenvallen met de signalen vanuit de tastzintuigen op de huid. In dat geval sturen de kleine hersenen een blokkerend signaal naar de tastcentra (en andere gebieden) in het brein, waardoor de activering van deze centra wordt gedempt en de kietelsensatie niet of minder optreedt als je jezelf kietelt. Het brein weet dus wanneer je eigen hand je probeert te kietelen, en draait de het kietelgevoel dan een paar standjes omlaag.

De paralellen tussen zelf-kietelen en masturbatie liggen voor de hand. In beide gevallen treden de kleine hersenen op om de hersenactiviteit te dimmen, waardoor de tastsignalen minder sterk doorkomen. Om die signalen tijdens het masturberen toch enigszins te versterken, gebruiken we fantasieën en (nog effectiever) porno. Beide activiteiten activeren de visuele gebieden in het brein. Zelfs als je een ​verhaal leest, in plaats van naar beeld kijkt, activeren de visuele centra van je brein omdat je een mentale visualisatie maakt.

Advertentie

(Voor zover ik weet is deze theorie niet getest in het lab - en dat zal waarschijnlijk ook niet zo snel gebeuren zolang het niet de prioriteit voor subsidies heeft. Maar het zou makkelijk gedaan kunnen worden door mannen en vrouwen in een FMRI te laten masturberen met en zonder porno.)

De kleine hersenen worden bij masturbatie geactiveerd om de tastzin te dimmen, die bij aanraking door iemand anders veel sterker zou zijn.

Het feit dat we bijna net zo opgewonden kunnen raken van de aanraking van pornoacteurs op het scherm als van een aanraking op onze eigen huid komt door de ​achterste insula, het gebied in het brein dat emotioneel geladen aanraking, maar ook visuele informatie verwerkt. Verbazingwekkend genoeg is het zien van een filmpje waarin iemand teder wordt aangeraakt ​genoeg om de achterste insula van een proefpersoon net zo te activeren als wanneer ze zelf een tedere aanraking voelt. De activering van de emotionele tastcentra met behulp van porno gaat in tegen de werking van de kleine hersenen, die zelf-aanraking in intensiteit proberen te dimmen. Het resultaat is dat de verhoogde activiteit in de emotionele centra van het brein de intensiteit en plezierigheid van de zelfbevrediging verhogen, waardoor je makkelijker klaarkomt.

Met porno werk je dus je eigen kleine hersenen tegen waardoor makkelijker klaarkomt. Logisch dat het zo populair is.

Op ​David's website kan je zijn boek Touch: The Science of Hand, Heart and Mind (Viking, 2015) bestellen. Je kan 'm ook ​volgen op Twitter.

Dit artikel is onderdeel van Motherboard's Seksweek, waarin we je alles leren dat je misschien nooit, of stiekem toch, hebt willen weten over seks. Zoals: hoe maak je yoghurt met je vagina? Meer artikelen in de reeks lees jehier.