Een reis naar de diepste krochten van het Dark Web

Een maand geleden werd de 29-jarige Cambridgestudent Matthew Falder veroordeeld tot 32 jaar gevangenisstraf vanwege een waslijst aan sadistische misdrijven, waaronder afpersing, voyeurisme, het fabriceren van kinderporno en het aanmoedigen van de verkrachting van een kind. Veel van deze misdaden pleegde hij via het dark web, waar Falder deel uitmaakte van een virtuele gemeenschap van kwaadaardige misbruikers. Zijn misdaden herinnerden ons eraan dat er, in de anonimiteit van het dark web, tussen de drugshandelaren onvoorstelbare wandaden schuil gaan.

Journalist en blogger Eileen Ormsby besloot met gestrekt been in deze wereld te duiken. Eileen was een gedesillusioneerde advocaat uit Australië, die het boek The Darkest Web schreef, een verslag van haar reis langs sites vol drugs, huurmoordenaars en de allerdonkerste hoekjes van het internet. Maar het indrukwekkendst werd haar verhaal toen ze oog in oog kwam te staan met een paar van de sleutelfiguren uit de wereld van het dark web.
Ik sprak met Eileen over haar avonturen op het dark web, en vroeg haar wat dit ‘geheime’ internet nou eigenlijk over ons zegt.

VICE: Hoe belangrijk is geheimhouding voor de dark web-gemeenschap?
Eileen Ormsby: Anonimiteit is heilig op het dark web. Doxxen is zo’n beetje het ergste misdrijf dat je er kunt plegen. Het dark web is een plek waar de gebruikers zichzelf een nieuwe naam en identiteit kunnen aanmeten. Ze zijn ervan overtuigd dat ze niet ontmaskerd kunnen worden, en dat het dark web altijd zal blijven bestaan. Het is een hechte gemeenschap. Die factoren zorgen ervoor dat mensen met dezelfde ideeën samen kunnen komen voor duistere zaken, in de wetenschap dat ze niet gevolgd kunnen worden. Dat kan goed zijn, maar ook gevaarlijk.

Is de dark web-gemeenschap afgesloten van de rest van de wereld?
Onze levens spelen zich tegenwoordig in zo’n grote mate online af, dat de online wereld de echte wereld is. Er is geen grens tussen die twee. Wat het dark web anders maakt, is dat stiekeme, dat geheime, en wat mensen daardoor doen. Op een bepaalde manier kan dat positief zijn, omdat het mensen een stem geeft die normaal zwijgen. Het wordt gebruikt door klokkenluiders en mensen in landen waar geen vrijheid van meningsuiting is.

Maar die anonimiteit kan er ook voor zorgen dat mensen dingen doen die ze in hun echte leven nooit zouden doen, of in ieder geval nooit zouden toegeven. De computernerd die nog nooit een vinger naar iemand heeft uitgestoken kan opeens de leider van een groep misdadigers zijn. De mensen op het dark web zijn niet zo fysiek intimiderend als mensen uit de onderwereld, maar als je een moord kan bestellen met een muisklik, hoeft dat ook niet.

Je hebt onderzoek gedaan naar “Lux”, het alter-ego van Matthew Graham , de jonge man die de ergste pedofielen- en hurtcoresites op het dark web beheerde vanuit zijn slaapkamer in Melbourne. Je was bij de rechtszaak tegen hem in 2016, waar de rechter hem als “puur kwaad” bestempelde. Hoe kijk je naar hem?
Het belangrijkste aan hem is dat hij een sneue jongen zonder vrienden was. Hij was sociaal onhandig en had veel problemen, en dit was zijn manier om belangrijk te zijn, om überhaupt iemand te zijn. Maar hij was een sneue loser. Het is bijna zielig, ware het niet dat hij zo walgelijk is dat je geen medelijden met hem kunt hebben. [Er was] geen bewijs dat zijn ouders enig idee hadden van wat hij deed. Ik zag zijn vader tijdens de behandeling van de zaak, een gebroken man, die luisterde naar wat zijn zoon had gedaan, in het huis waar hij ook woonde. Het was hartverscheurend om te zien.

Wie zijn de mensen in de hurtcore-gemeenschap?
Het is onvoorstelbaar waar mensen toe in staat zijn. Maar wat echt angstaanjagend is, is hoe ze verder compleet normaal lijken te zijn. Je zou zeggen dat er iets is waaraan je ze herkent, maar ze lijken rationeel, intelligent, niet per se sociaal onhandig.

Is er iets dat de mensen op het dark web met elkaar gemeen hebben?
Je moet wel iets van computers snappen om erop te komen. Het zijn vooral mannen, veelal uit Westerse, Engelstalige landen – de VS, Europa en het Verenigd Koninkrijk. Op het dark web wordt vooral Engels gesproken, hoewel er ook veel Russische fora zijn.

Je nam voor je onderzoek contact op met een paar beruchte sites voor huurmoorden. Moest je daarvoor niet ook een doelwit noemen?
Ja, om een van de sites te testen, deed ik alsof ik mijn ex-man wilde laten vermoorden. Hij was al dood, dus het was veilig om zijn gegevens en foto’s online te zetten. Ik wilde gewoon weten hoe dat proces verloopt. Ik was er niet van overtuigd dat het echt zou zijn.

Je kwam via een achterdeur binnen bij Besa Mafia, de grootste huurmoordensite op het dark web. Hoe ging dat?
Besa Mafia was een heel overtuigende site waarvan veel mensen dachten dat-ie echt was. Met een paar gehackte bestanden die mijn Britse vriend Chris Monteiro op het internet vond, kregen we toegang tot de inbox en database van de site. Het werd wel een beetje spannend toen de eigenaar van de site me met geweld begon te bedreigen.

In de database stond een lijst van echte mensen die bereid waren om te betalen voor een moord. Wat deed je met die informatie?
Ongeveer 25 mensen hadden Besa Mafia duizenden dollars in Bitcoins betaald om mensen te laten vermoorden. Meestal waren het echtgenoten of ex-geliefden, een mix van mannen en vrouwen, van over de hele wereld. Chris en ik namen contact op met de politie en hebben een ze een link naar de database gegeven.

De politie reageerde traag. Ze bleven maar zeggen: “Wat maakt het uit, het is nep.” Maar het punt was dat al deze mensen echt geld hadden betaald, veel geld, om moorden te laten plegen. Als bedankje viel de Britse politie Chris’ huis binnen. Hij werd 48 uur vastgehouden, totdat de politie besefte wat ze hadden gedaan.

In het boek ga je ook in op Silk Road. Hoe denk je over Ross Ulbricht, die de opdracht gaf om mensen te doden?
Een paar jaar lang geloofde ik echt in zijn verhaal, in wat hij met Silk Road aan het doen was. Dus toen hij werd gearresteerd, toen de politie zei dat hij de opdracht voor moorden had gegeven – ook al werden die moorden niet gepleegd – geloofde ik het niet. Ik dacht dat het deel uitmaakte van de strategie van de overheid om mensen tegen hem op te zetten, omdat hij veel volgelingen had. Toen ik erachter kwam dat al die dingen echt gebeurd waren, vond ik dat vreselijk. Ik dacht nog dat hij in een hoek gedreven was, maar de waarheid is dat hij na al zijn praatjes over hoe vreedzaam en libertarisch hij was, bereid bleek om geweld te gebruiken om het door hem gecreëerde keizerrijk te beschermen. Ik was erg teleurgesteld in hem.

Welk advies zou je mensen willen geven die voor het eerst op het dark web komen?
Buiten de bekende plekken, en zelfs op sommige plekken die wel bekend zijn, willen mensen je cryptocurrency, zonder dat je er iets voor terugkrijgt. Gebruikers van het dark net moeten constant alert zijn dat ze niet op een of andere phishingsite terechtkomen, waaraan ze al hun bitcoins verliezen.

Het is het belangrijkste dat je weet wat je doet. Lees alles wat je kan vinden voordat je het dark web opgaat, bijvoorbeeld op Reddit. Je moet eerst een idee krijgen van wat echt is en wat niet, en wat voor oplichtingspraktijken je allemaal gaat tegenkomen. Als je het dark net op gaat en je klikt op de eerste Dream Market-link die je ziet, ga je op een phishingsite terechtkomen. Klik niet op links waarvan je niet weet waar ze naartoe leiden, want op die manier kom je op allerlei plekken waar je niet wil komen.

Hoe groot is de kans dat je gepakt wordt als je online drugs koopt?
Als je hoeveelheden voor persoonlijk gebruik koopt, is die kans heel erg klein. Vooral als je het koopt van iemand uit het land waar jij ook woont. Het wordt dan opgestuurd in een gewoon pakketje, waarvan er elke dag miljarden verstuurd worden. Het wordt verpakt in een speciale verpakking, zodat honden het niet kunnen ruiken. Als je bijvoorbeeld vanuit het buitenland een pakketje uit Nederland bestelt, is de kans dat je wordt gepakt wat groter, omdat de douane extra alert is op pakketjes uit Nederland. Er wordt nou eenmaal veel drugs verstuurd vanuit daar.

Is het waar dat de drugshandel op het dark web de afgelopen jaren chaotischer is geworden?
Ik denk dat het gouden tijdperk van Silk Road wel voorbij is. De markt op het dark net takelt af. Wat er na Silk Road kwam was veel groter, maar het maakte ze niet uit wat ze verkochten. De helft van de mensen hield ermee op toen ze genoeg geld hadden verdiend, en politie en justitie zijn veel alerter geworden.

Er zijn nu veel meer kleine, gedecentraliseerde drugsmarkten. Niemand vertrouwt anderen zijn bitcoins meer toe. Het hele systeem werkte perfect met Silk Road, maar is daarna in elkaar gestort. De nieuwe plekken hebben de integriteit noch de stabiliteit van Silk Road. Wat Ross Ulbricht ook deed, hij probeerde Silk Road zo eerlijk mogelijk te beheren, hij lette op zijn klanten en verkopers.

De andere erfenis is natuurlijk de opkomst van de Bitcoin. Die was minder dan een dollar waard toen Silk Road begon. Silk Road liet het nut van een stabiele cryptomunt zien. Bitcoin is niet langer afhankelijk van het dark net voor zijn koers. Sterker nog: op het dark web is Bitcoin niet meer het favoriete betaalmiddel.

Denk je dat de online drugsmarkt op den duur zal krimpen?
Als mensen vaak genoeg genaaid worden, of als ze vinden dat het te ingewikkeld wordt, gaan ze gewoon weer op de oude manier drugs kopen. Het zou best kunnen dat de online drugsmarkt weer inzakt. Er zal altijd wel een harde kern dealers blijven, vooral mensen die drugs als mdma en lsd verkopen, die het goed zullen blijven doen.

Voorstanders van het dark web zeggen dat het een belangrijke plek is voor online vrijheid en privacy. Is dat een vals excuus?
Ik denk eerlijk gezegd dat we niet paranoïde genoeg zijn. Elke keer dat je ergens op klikt gaat die informatie ergens naartoe, wordt er iets meer over jou bekend, en bedrijven verkopen die informatie aan elkaar. Ik denk dat we al zoveel van onze privacy hebben opgegeven, en dat doen zonder dat we het door hebben, dat we die geest niet meer in de fles krijgen. De kinderen die nu opgroeien hebben geen idee wat privacy überhaupt is, ze zetten alles online, dat is normaal voor ze. We weten niet hoeveel er over ons verzameld wordt, en wat anderen in de toekomst met die informatie gaan doen.

Hoe zie jij de toekomst van het dark web?
Ik denk dat we bijna zonder het door te hebben in een post-privacytijdperk terecht zijn gekomen. Veel mensen vinden het prima om hun privacy in te leveren als ze daarvoor een makkelijker leven terugkrijgen. Maar ik denk dat er een sterke tegenbeweging zal ontstaan, die de controle over hun eigen informatie wil terugwinnen, omdat sommige mensen gewoon niet bereid zijn om al hun informatie in de handen van marketeers te leggen. Privacybescherming zoals op het dark web zal meer geïntegreerd raken in technologie, zodat we zelf kunnen beslissen hoeveel informatie we willen weggeven.

Wat is de beste site op het dark web?
Ik kan de naam niet noemen, maar laat ik het omschrijven als een hoekje vol regenbogen en geluk. Een plek waar psychonauten samenkomen. Het is een plek voor mensen die psychedelische drugs chill vinden. Het stikt er van de leuke mensen die praten over leuke dingen.