FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Het is mogelijk dat er vóór de mens al intelligent leven op aarde rondliep

Stop met het hele heelal afspeuren naar aliens, zoek gewoon eens in de eigen achtertuin.
Illustratie Surian Soosay

Het menselijke verlangen om contact te leggen met andere intelligente levensvormen is de drijfveer achter een heleboel fantastische wetenschap. Van het speuren naar radiogolven bij het SETI-instituut tot de ontdekking van vloeibaar water op naburige werelden, tot de duizenden exoplaneten die zijn gevonden. De afgelopen twee decennia hebben we immense stappen gezet om het ultieme kosmische mysterie te achterhalen– of we nu wel of niet alleen zijn.

Advertentie

Maar zijn we in onze haast niet vergeten om in plaats van in de diepte van het universum, in de diepte van de tijd te kijken? De aarde is de enige planeet waarvan we absoluut zeker zijn dat er een technologisch geavanceerde soort kan leven. En er is maar weinig aandacht voor de mogelijkheid dat onze wereld tijdens de afgelopen 4,5 miljard jaar meer dan één geïndustrialiseerde beschaving heeft voortgebracht.

Buiten enkele science-fictionverhalen en een speculatief artikel van Penn State-astronoom Jason Wright, is er amper serieus gekeken naar de mogelijkheid dat wij niet de eerste geavanceerde soort in de geschiedenis van ons zonnestelsel zijn.

“Het is eigenlijk nog niet echt goed onderzocht,” vertelt Gavin Schmidt, klimatoloog en directeur van het NASA Goddard Institute for Space Studies in New York, me via de telefoon. “Niemand heeft er ooit over.”

Dus daarom besloot Schmidt om mee te schrijven aan een paper van natuurkundige Adam Frank van de Universiteit van Rochester, getiteld The Silurian Hypothesis: Would it be possible to detect an industrial civilization in the geological record? Het woord “Silurische” in titel is geïnspireerd op een fictieve reptielachtige soort uit sciencefictionserie Doctor Who. Deze geschubde Silurianen leefden al vele miljoenen jaren vóór de mens op aarde.

Deze maand werd het werk gepubliceerd in de International Journal of Astrobiology. De kern van het verhaal gaat over welke sporen een technologisch ontwikkelde soort kan achterlaten. Schmidt en Frank keken naar de voetafdruk van het Antropoceen, het huidige tijdperk waarin menselijke activiteit planetaire processen zoals klimaat en biodiversiteit beïnvloedt. Dat namen ze als leidraad voor wat een andere beschavingen achtergelaten kan hebben.

Advertentie

“Er gaat veel goed met de mens, maar de natuur betaalt een grote prijs,” vertelt Schmidt. Hij benadrukte dat er tegen veel van deze gevolgen wordt aangekeken met een “uit het hoog, uit het hart”-mentaliteit. Afvalwater en vuilnis zijn ontzettend makkelijk weg te werken en je hoeft je er daardoor niet echt druk om te maken. Maar als er naar het grotere plaatje wordt gekeken, zijn catastroffaal voor de aarde. “Al dat afval en onze ecologische voetafdruk worden voor ons verborgen gehouden, maar niet voor de planeet,” zegt hij.

Het is onwaarschijnlijk dat grote gebouwen tientallen miljoenen jaren van geologische activiteit kunnen doorstaan – dit geldt voor zowel de mens, als onze “silurische” voorgangers.

Volgens Schmidt en Frank moeten we naar subtieler bewijs zoeken, zoals de resten van de verbranding van fossiele brandstoffen, massa-uitsterving, plasticvervuiling, synthetische materialen, veranderde sedimentatie door landbouw of ontbossing, en radioactieve isotopen die ontstaan zijn door kernexplosies.

“Je moet in veel verschillende disciplines duiken,” zegt Schmidt. “Scheikunde, sedimentologie, geologie en nog veel meer moeten allemaal samen komen. Het is echt fascinerend.”

In zijn vrije tijd schreef Schmidt ook nog even een kort verhaal, genaamd Under the Sun, voor Motherboard. Hierin worden een aantal van zijn belangrijkste ideeën gedramatiseerd. In het verhaal stuit milieuwetenschapper Stella op bewijs dat er al eerder intelligent leven op aarde rondliep in grondlagen uit het Paleocene-Eocene Thermal Maximum (PETM). Dat is een periode 55 miljoen jaar geleden waarin “iets een enorme verandering in de wereldwijde koolstofcyclus veroorzaakte” en “het klimaat helemaal op hol sloeg.”

Advertentie

Stella’s fascinatie voor PETM weerspiegelt Schmidts eigen gedachten over deze mysterieuze periode waarin de gemiddelde temperatuur op de hele wereld ongeveer 8°C Celsius hoger lag dan nu. Vijftien jaar geleden sprak Schmidt al over de geologische impact van het PETM met zijn collega’s. Hij bedacht toen al dat de gevolgen van het Antropoceen hier op lijken.

In Under the Sun is het een nucleaire vingerafdruk waardoor Stella en haar collega’s het PETM en het Antropoceen in een Eureka-moment met elkaar kunnen verbinden. Ondanks de sensatie rondom de ontdekking, gaat het in het verhaal ook over de grimmige gevolgen van de vondst van deze radioactieve sporen. Kernwapens zijn van alle tijden.

Schmidts paper en zijn korte verhaal leggen de link tussen de Silurische hypothese en de Vergelijking van Drake. Dit is een statistische manier om te schatten hoeveel intelligente beschavingen er in de Melkweg zijn. Deze formule is bedacht door astronoom Frank Drake – niet de rapper Drake.

Een van de belangrijkste variabelen van deze vergelijking is hoe lang een beschaving al in staat is om signalen te versturen die opgevangen kunnen worden door anderen. Een mogelijke reden dat we nog geen contact hebben gemaakt met buitenaardse wezens is dat deze tijdsduur extreem kort is – ofwel omdat geavanceerde beschavingen zichzelf vernietigen, of omdat ze hebben ontdekt hoe ze duurzaam kunnen leven op hun thuiswereld.

Advertentie

“Het kan zijn dat de detecteerbare periode van een beschaving veel korter is dan hoe lang ze werkelijk bestaan. Dat komt doordat het niet mogelijk is om lang op de huidige manier door te gaan,” legt Schmidt uit. “Of we stoppen omdat we het allemaal hebben verpest, of we leren dat we dit niet moeten doen. Hoe dan ook, die gigantische verspilling en enorme ecologische voetafdrukken duren maar kort.”

“Misschien is het al een miljard keer eerder gebeurd in het universum,” voegt hij eraan toe, “maar als zo’n periode maar 200 jaar duurt, is deze nooit te detecteren.”

Als we logica volgen, is het heel goed mogelijk dat er al eerder allerlei beschavingen op aarde hebben rondgelopen die uiteindelijk weer ingestort zijn. Er zijn natuurlijk een boel lessen die de mensheid hiervan kan leren. Het is eigenlijk een industriële versie van de eeuwenoude, evolutionaire keuze tussen aanpassen of sterven.

Dat is voor Schmidt en Frank een van de belangrijkste thema’s van de Silurische hypothese. Als we kunnen geloven dat we niet de eerste geavanceerde beschaving op aarde zijn, kunnen we misschien beter inschatten hoe erg we het aan het verpesten zijn.

“We moesten afstand doen van het idee dat we het centrum van het universum zijn,” vertelt Schmidt. “We stappen langzaam af van een totaal egocentrisch wereldbeeld. De Silurische hypothese is eigenlijk alleen maar een nieuwe manier om dat te doen.”

“We moeten objectief zijn en echt openstaan voor allerlei mogelijkheden,” voegt hij eraan toe, “als we willen zien wat het universum ons allemaal te bieden heeft.”

Volg Motherboard op Facebook en Twitter.