Fagen: De strijd tegen antibioticaresistentie

FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Fagen: De strijd tegen antibioticaresistentie

De tijd dat je met een antibioticakuur al je problemen op kunt lossen is binnenkort voorbij, en dat heeft levensbedreigende gevolgen. Faagtherapie is een controversieel, maar veelbelovend alternatief.

De tijd dat een antibioticapilletje al onze problemen oplost is binnenkort voorbij, en dat heeft levensbedreigende gevolgen. Faagtherapie is een controversieel, maar veelbelovend alternatief. Daarom deze week op Motherboard de vraag: Wat zijn de werkelijke mogelijkheden van deze methode? En wat moet er gebeuren voordat het beschikbaar wordt als medicijn? Klik hier voor al onze artikelen over fagen en antibioticaresistente.

Advertentie

We staan aan het begin van een antibioticacrisis. De antibiotica raakt in rap tempo op, waardoor mensen op dit moment al ongeneeslijk ziek worden van kleine wondjes, blaasontstekingen of andere voorheen gemakkelijk te verhelpen infectieziekten. Een nachtmerriescenario dient zich aan: De World Health Organization voorspelt dat er in 2050 jaarlijks 10 miljoen mensen aan antibioticaresistente bacteriën zullen overlijden. Dat zijn er meer dan er elk jaar aan kanker overlijden.

Eén van de meest genoemde mogelijke alternatieven voor antibiotica is faagtherapie; een therapie waarbij bacteriofagen bacteriën infecteren en doden. Een bacteriofaag is een virus dat op de bacterie landt, zichzelf vermenigvuldigt in de bacterie en daarna een enzym maakt om de bacterie van binnenuit kapot te knallen. Als ze zijn losgebarsten, gaan de fagen op zoek naar nieuwe gastheren, en binnen een minuut of tien heb je miljarden fagen.

Omdat steeds meer media in het afgelopen jaar over dit onderwerp zijn gaan schrijven, is het onderwerp bij meer en meer mensen gaan leven. Toch staat het onderwerp bij Nederlandse onderzoekers nog nauwelijks op de radar. Ondanks dat er geld beschikbaar is voor onderzoek, loopt er in Nederland maar één aanvraag voor onderzoek naar faagtherapie als medicijn. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) concludeerde afgelopen maand daarom dat faagtherapie door een gebrek aan kennis en onderzoek nog niet kan worden ingezet als alternatief voor antibiotica. Nederland laat hiermee een belangrijke kans lopen.

Advertentie

Daarom duiken wij dit jaar nog eens diep in het onderwerp: wat zijn de werkelijke mogelijkheden van deze methode? En wat moet er gebeuren voordat het beschikbaar wordt als behandeling? We bezoeken visionaire wetenschappers en onderzoekslaboratoria over de hele wereld om te praten over het meest veelbelovende faagonderzoek. We zien wetenschappers die designerfagen ontwikkelen, en we zien hoe delen van fagen gebruikt worden zodat er geen resistentie tegen op kan treden. Een wetenschapper in België legt ons bovendien uit waarom het middel daar wel als medicijn ingezet wordt, en in Nederland nog niet.

Tijdens onze ontdekkingstocht leren we een belangrijke les: de tijd dat we één simpel pilletje kunnen nemen die al onze problemen oplost, is binnenkort definitief voorbij. Faagtherapie is geen wondermiddel. Maar in de strijd tegen antibioticaresistentie is het is wél een van de meest veelbelovende ontwikkelingen, waar we zo snel mogelijk mee aan de slag moeten gaan. Het is van belang dat faagtherapie hoger op de wetenschapsagenda komt. Door de nieuwste ontwikkelingen in detail te laten zien, hopen wij dat er over de hele linie meer enthousiasme ontstaat voor dit onderwerp. We hopen onderzoekers te inspireren zelf onderzoek te doen naar dit onderwerp. We hopen dat jongeren zich zelf in gaan zetten om te lobbyen voor dit onderwerp: onder leeftijdgenoten, bij politici of een onderzoeker die je toevallig kent. Tenslotte roepen we de politiek op om een ander geluid te laten horen. Zeg niet “We zien wel wanneer wetenschappers een aanvraag doen.” Maar roep: “Jongens, hoe gaan wij ervoor zorgen dat we dit mogelijk gaan maken.”

Grote problemen vereisen zelden maar één oplossing. Faagtherapie gaat antibiotica niet 100 procent vervangen. Maar wel voor een belangrijk deel. En om met een opmerking te sluiten een van de wetenschappers die we hebben gesproken: “Als er over 5 of 10 jaar honderdduizend mensen in het Westen overlijden aan resistentie bacteriën, zullen we blij zijn met elk mogelijk alternatief.”

Deze video werd mede mogelijk gemaakt door de Koninklijke Vereniging voor Microbiologie.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.