FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

De klonen van Dolly het schaap worden gewoon gezond oud

Twintig jaar na de geboorte van de eerste kloon Dolly ontdekken wetenschappers dat klonen gewoon gezond kunnen verouderen.
Beeld: Universiteit van Nottingham

Een team van onderzoekers aan de Universiteit van Nottingham maakte dinsdag bekend dat vier genetisch identieke klonen van Dolly het schaap geen vroegtijdige veroudering laten zien. Dit zou betekenen dat "therapeutisch klonen" – het overbrengen van een celkern uit een volwassen cel naar een eicel – tot een gezond volwassen zoogdier kan leiden.

Vandaag zijn de resultaten van bioloog Kevin Sinclair en zijn team gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications. Zij vonden dat de klonen van Dolly – Debbie, Denise, Diana en Daisy – net zo gezond zijn als normale schapen van dezelfde leeftijd.

Advertentie

Twintig jaar geleden was Dolly het eerste gekloonde zoogdier. Sindsdien is voor het eerst het proces van veroudering na therapeutisch klonen uitgebreid bestudeerd.

Kevin Sinclair met de klonen van Dolly. Beeld: Universiteit van Nottingham

Therapeutisch klonen is nog steeds een inefficiënte technologie waarbij de celkern van een volwassen cel (bijvoorbeeld uit het borstweefsel van Dolly) wordt ingebracht in een bevruchte eicel van een donor. Daarna wordt het embryo ingebracht bij een draagmoeder die de kloon zal baren. Therapeutisch klonen gaat echter nog vaak mis voordat het embryo volledig is ontwikkeld. Hoewel wetenschappers zeggen dat de technologie sinds de jaren 90 veel is verbeterd, is het bij lange na nog niet perfect.

De theorie dat gekloonde zoogdieren in een vroeg stadium last zullen krijgen van verouderingsziektes wordt door de studie van Sinclair echter tegengesproken. Deze angst is ontstaan toen Dolly op haar zesde overleed aan een longziekte die normaal pas bij bejaarde schapen voorkomt. In een Japanse studie uit 2002 overleden gekloonde muizen aan allerlei ziektes die normaal geassocieerd worden met veroudering. Deze studie leek de theorie te bevestigen dat klonen niet lang zullen leven en kwetsbaarder zijn voor diabetes en obesitas.

A schaap in een MRI-scanner. Beeld: Universiteit van Nottingham

Maar de resultaten van Sinclair suggereren dat de gezondheidsproblemen bij klonen waarschijnlijk door omgevingsfactoren werden veroorzaakt, en niet door genetische factoren. "Er zijn veel studies geweest in muizen en in de meeste gevallen leken de gekloonde muizen gewoon gezond," zei Sinclair. "Het is moeilijk om te bepalen waarom muizen soms een kortere levensduur hebben dan normaal. We zouden dan ook moeten kijken naar de omstandigheden waarin de klonen destijds gekweekt zijn. Het probleem zit vaak in kleine details."

Advertentie

In de studie zijn naast de vier Dolly-klonen nog negen schapen gekloond uit drie andere cellijnen. In totaal waren er dus dertien gekloonde schapen tussen de zeven en negen jaar oud (wat ze in schapenjaren echt bejaard maakt). Alle dertien schapen zijn uitgebreid getest op artrose (waar Dolly ook aan leed) en op kenmerken van diabetes – deze gezondheidsproblemen komen namelijk vaak voor in zowel oude mensen als oude schapen.

Een MRI-scan van een schaap. Beeld: Universiteit van Nottingham

In vergelijking met schapen uit een gefokte kudde die in dezelfde omstandigheden leefden, lieten de gekloonde schapen allemaal normale resultaten zien. Debbie had misschien een klein beetje last van artrose, maar toch beschouwd Sinclair alle schapen als gezond. De studie concludeert dat therapeutisch klonen veilig is voor een diersoorten met een lange levensduur.

"Uit de huidige serie waardebepalingen kunnen we concluderen we dat therapeutisch klonen geen schadelijke langetermijneffecten geeft," schreven Sinclair en zijn coauteurs in het artikel.

Twee decennia na Dolly ontstaat er nu weer een hevig wereldwijd debat over de ethiek van klonen. Sinclair gelooft dat deze studie studie het publiek wat kan kalmeren. "Veel mensen zijn al van de angst bekomen," zei hij. "Ze weten nu dat we echt geen Frankensteinmonsters aan het creëren zijn."

Bio-ethici en wetenschappers vinden wel dat er nog veel meer onderzoek nodig is om definitief te stellen dat therapeutisch klonen en andere kloonmethodes veilig zijn. Zeker wanneer therapeutisch klonen door wetenschappers in de opkomende stamcelindustrie gebruikt gaat worden bij vruchtbaarheidstherapieën of de regeneratieve geneeskunde.