De mensen die tienduizend euro uitgeven voor een NFT-kunstwerk

NFT-kunst is booming. Grote sterren als Eminem spenderen miljoenen aan plaatjes van een aap, Paris Hilton verdiende juist geld door een tekening van haar kat te verkopen die voorzien was van zo’n digitaal eigendomscertificaat. In de blockchain-krochten van het internet zitten bovendien duizenden onbekende mensen te goochelen met geinige illustraties, in de hoop ook een heleboel cryptocentjes binnen te harken.

Wie zijn de mensen die NFT’s kopen? Onlangs had ik de kans om een glimp van hen op te vangen. Kunstenaar Selwyn Senatori heeft namelijk een lijn van NFT-kunstwerken uitgebracht waarbij de kopers behalve een digitale token ook een fysieke print van het werk krijgen. Wij gingen bij Senatori langs om met hem over zijn NFT-werkzaamheden te praten, en om tegelijkertijd een praatje aan te knopen met de mensen die er langskwamen voor hun print.

Senatori is een Amsterdamse kunstenaar van Italiaanse komaf die zijn werk neo-popart noemt, en expliciet voortborduurt op iconische kunstenaars als Andy Warhol en Herman Brood. Ikzelf hoorde voor het eerst van hem toen ik op de luxebeurs Master’s Expo (voorheen: de Miljonair Fair) een gigantische, niet-functionele maar 50.000 euro kostende prullenbak met de woorden “I don’t wa$te my time” zag staan, maar bij nader inzien kende ik zijn stijl al wel. Het werk van Senatori is niet echt verfijnd, maar zijn schilderijen en kleurig beschilderde mokken en theepotten hebben meer dan genoeg commercieel succes. Eén van de prullenbakken is bijvoorbeeld bestemd voor de gemeente Amsterdam en zal vrijdag worden onthuld tegenover zijn atelier op het Rokin. Afgelopen week bracht Senatori het nieuws naar buiten dat ook zijn NFT’s gretig aftrek vinden. In korte tijd verkocht hij zijn hele serie werken voor meer dan een ton.

Als je je een kunstenaarsatelier inbeeldt, dan zie je waarschijnlijk ongeveer het atelier van Selwyn Senatori voor je. Overal staan potten verf en kleurige doeken. Er is een open fles champagne, er speelt jazzmuziek en Senatori draagt een outfit vol kleurige spetters. Nergens computers of andere hightech-cryptospullen te bekennen. Fotograaf Roos en ik komen tegelijk aan met een man van een jaar of veertig in een blauwe Superdry-trui. “Jullie zijn allemaal van VICE?” vraagt de kunstenaar. “Ik ben een van de gelukkige kopers,” zegt de man met een brede glimlach.

Senatori’s serie van NFT-kunstwerken is getiteld Burning Bucks, en bestaat uit digitale pilaren in verschillende digitale steensoorten (door Senatori “earth treasures” genoemd), zoals onyx, goud en smaragd, met daarop een brandend dollarbiljet. De klant (die uit privacy-overwegingen niet met zijn naam op VICE wil) heeft de marmeren editie gekocht voor zo’n 8000 euro, en komt zijn bijbehorende gesigneerde print ophalen. “Het is een ode aan hard currency, aan het geld dat langzaam aan het verdwijnen is. Vroeger liep je met een pak geld in je hand rond, ging je naar de kroeg. Het is een reminder aan wat was, vandaar ook de Griekse pilaar. Het behoort toe aan de oudheid. Het staat eeuwig in de fik. En nu zitten we in de nieuwe wereld,” zegt Senatori. “Hard, deze zienswijze,” antwoordt de klant. “Ja, is mooi hè?” beaamt Senatori. 

De klant vond Senatori door een video van het youtubekanaal DAY1, dat gerund wordt door ex-rugbyer en ondernemer Jay Jay Boske. Het was Boske die Senatori introduceerde in de wereld van de NFT’s en crypto, en hem daarmee bekend maakte bij mensen zoals deze klant. De klant vertelt dat hij al jaren actief is in de IT en de cryptowereld. De kunstwereld is nieuw voor hem. “We hebben thuis nog net geen IKEA-posters aan de muur hangen. Maar ik ben wel al sinds mijn jeugd een fervent mineralenverzamelaar. Ik ben altijd op zoek naar mooie, unieke, museumwaardige stukken. De schatten van de natuur, daar kan ik op een stoel een uur naar zitten kijken. Die fascineren, die emotioneren. De thematiek van Selwyns NFT’s sprak me dan ook meteen aan.” 

Cash geld lokt daarentegen niet zoveel emotie meer bij hem uit. “Hoe langer ik bezig ben met crypto, hoe minder verschil ik zie tussen een bankrekening en crypto. Geld is ook maar een papiertje en een politieke mening.” Zijn vrouw heeft wat meer moeite met de overgang naar het leven in een virtuele realiteit. “Ik heb mijn vrouw de Facebook-presentatie van de metaverse laten zien, daarna ben ik even weggelopen. Ze zat huilend op de bank toen ik terugkwam. ‘Dat onze kinderen dáár moeten opgroeien,’ zei ze. Maar mijn kinderen steken al hun zakgeld in Roblox, om een character te kopen of een mooi huisje.” Zelf denkt hij dat je maar beter gewoon met nieuwe ontwikkelingen mee kunt gaan, in plaats van je ertegen te verzetten.  

Senatori benadrukt dat zijn werk wat dat betreft ideaal is. “Je komt ook met iets fysieks thuis, snap je? Ik vind dat overzichtelijk en duidelijk. Als die hele shit straks instort heb je altijd nog dat kunstwerk. Ik verkoop geen gebakken lucht, begrijp je wat ik bedoel?” Hij vraagt zijn assistent Leonie om het werk even te pakken. “Het zijn handgemaakte lijsten, het is museumglas, ontspiegeld. Dezelfde lijstenmaker als Damien Hirst, dat is ook wel leuk om te weten. Wel interesting.” Hij lacht. “Ik voel me net een autoverkoper.”

Tijdens de overdracht van het fysieke werk dat bij de NFT hoort komt er een andere klant, genaamd Reineke binnen. Reineke is een ogenschijnlijk jonge vrouw met een hippe muts met panterprint en een rubberachtige legging. “Welkom bij de geheime NFT-meeting,” grapt Senatori, en hij vertelt dat Reineke en hij elkaar kennen van de sportschool. Ze is ook ouder dan ze lijkt, want ze verzamelt het werk van de kunstenaar al “sinds de guldentijd”. De andere klant vraagt haar waarom zij interesse heeft in de NFT’s van Senatori. “Op mijn leeftijd kom je niet zo snel meer in aanraking met nieuwe dingen. Ik heb een kind van 25, en die kwam natuurlijk aanzetten met de bitcoin. Mijn eigen moeder riep altijd dat ze geen videorecorder wilde. Dan zei ze: te ingewikkeld, die techniek. Ik dacht: dat ga ik later nooit roepen. Ik weet nog steeds niet precies hoe het werkt, maar ik ga het gewoon doen.” Senatori: “Het is nogal wat, 10.000 euro in één keer uitgeven aan een NFT.” Reineke gaat onverstoorbaar verder. “Het gaat zo snel, als je nu niet meegaat, verlies je het helemaal. Misschien is het ook wel dat je jong wilt blijven.” Senatori: “Dit is het eeuwige levenselixer!” 

Terwijl zijn klanten een geanimeerd gesprek voeren over NFT’s praat ik verder met Senatori over zijn andere werken, waaronder de grote witte doeken waarop in grote letters “champagne in the morning” geschreven staat. Senatori benadrukt dat hij meestal niet letterlijk champagne drinkt, maar dat het gaat om het koesteren van de mooie momenten in het leven. “Maar ik ben wel eens wakker geworden met een fles champagne in mijn hand. Het is een tijd ouderwets rock-'n-roll geweest.” Senatori profileert zichzelf graag als een levensgenieter, en als hij het over NFT’s heeft benadrukt hij het avontuurlijke aspect. Hij zegt hij dat hij zich Columbus voelt, of maakt de vergelijking met de goudkoorts in Nevada. 

Toch levert zijn nieuwste ontdekkingsreis geen hele stoere verhalen op. “Er is geen rock-'n-roll in de NFT-wereld. En ook het gevoel, de tastzin, dat is er straks niet. Kijk naar seksualiteit, naar liefde en genegenheid en aanraking enzo. Dat moet straks met zo’n apparaat…” Hij beeldt met wat heupbewegingen uit hoe dat ongeveer in zijn werk zal gaan. “Is dat het dan? Ik herinner me dat ik als kind in de jaren tachtig bij de voetbalvereniging achter ons huis zat, met mijn Lucky Strikes bij zo’n doelpaal. En dan kwam er een vriend langs, of een leuke meid. Het is moeilijk te vatten, maar die romantiek is straks weg.” Plots lijkt hij te ontwaken uit zijn mijmeringen en zich te herinneren dat hij middenin een kunstverkoop zit. “En die romantiek breng ik terug! Met deze NFT’s.” Hij loopt naar het ingelijste werk. “Kijk hoe mooi dit ook is, hoe lucide. Dat krijg je alleen in de metaverse. Het is een nieuw palet waar je mee werkt. Ik kan uren kijken naar het werk dat ik heb gemaakt!”