Hongkong wil 1,1 miljoen mensen op kunstmatige eilanden laten wonen

De Zuid-Chinese Zee is het podium geworden van de dystopische toekomst van Hongkong, waarin de komende 30 jaar naar verwachting 1,1 miljoen mensen op kunstmatige eilanden wonen. En dat komt vooral door de huizencrisis in de Speciale Bestuurlijke Regio van China.

Carrie Lam, de chief executive van Hongkong, presenteerde haar plan voor het ambitieuze geo-engineeringproject woensdag tijdens haar jaarlijkse toespraak. Met het plan dat ‘Lantau Tomorrow Vision’ wordt genoemd, moet 17 duizend vierkante kilometer land nabij Lantau Island uit de zee verrijzen. De locatie bij het grootste eiland in de monding van Pearl River werd uit een lijst met potentiële plekken gekozen. De regering heeft nog niet gezegd hoe duur het allemaal moet gaan worden, maar lokale media berichten al dat het om 55 miljard euro (500 miljard Hongkongse dollar) gaat.

“Het is ons doel om de inwoners van Hongkong hoop te geven in economische vooruitgang, dat hun levensstandaard er op vooruit gaat en dat ze hun woon- en carrièreambities waar kunnen maken,” zei Lam tijdens haar toespraak.

Hongkong heeft al acht jaar op rij de duurste woningmarkt ter wereld volgens de International Housing Affordability Survey van Demographia. De gemiddelde prijs per vierkante meter is bijna meer dan 28.000 euro en een onderzoek wees uit dat het bruikbare oppervlak van appartementen in Hongkong met nog geen 45 vierkante meter gemiddeld het kleinste ter wereld is. Een tekort aan bebouwbaar land, hoge bevolkingsdichtheid – 7,3 miljoen mensen op 2754 vierkante kilometer – en alsmaar toenemende vraag om in de bloeiende tech-hub te wonen, zorgen er allemaal voor dat het er voor veel mensen onbetaalbaar wordt.

De aantrekkingskracht van meer grond en meer huizen is begrijpelijk. Op de kunstmatige eilanden moeten volgens de regering uiteindelijk tussen de 260 en 400 duizend wooneenheden verrijzen. 70 procent daarvan zou dan sociale woningbouw worden waar 700.000 tot 1.100.000 mensen, 15 procent van de bevolking, zou gaan leven.

Lantau Tomorrow Vision wordt het grootste landaanwinningsproject ooit in Hongkong. Maar een heel nieuw eiland bouwen is echt geen makkie. In Hong Kong werd dat voorheen al gedaan door de zeebodem op te baggeren en daar cement in te injecteren. Ongeveer 6 procent van Hongkong bestaat al uit land dat teruggewonnen van de zee is en die grond huisvest 27 procent van de bevolking.

Maar volgens milieuactivisten kan dit plan het lokale ecosysteem onherroepelijk beschadigen. In augustus zei het Wereld Natuur Fonds nog dat landaanwinning echt een van de “laatste redmiddel” is de woningcrisis in Hongkong, en drong er bij de regering op aan om natuurbeschermers te raadplegen voordat ze verder gaan met hun plannen. Ecologen voorspellen dat de kunstmatige eilanden catastrofaal kunnen zijn voor de natuurlijke vispopulatie en dat ze zee- en windstromingen kunnen verstoren. Geluidsoverlast door de bouw kan ook schade toebrengen aan de Chinese witte dolfijn, een lokale soort waarvan het aantal al een tijd flink afneemt.

Hongkong wordt ook bedreigd catastrofale overstroming als gevolg van klimaatverandering. De zeespiegel rond de metropool zal naar verwachting tegen het eind van de eeuw meer dan drie meter boven het niveau van het jaar 2000 stijgen, vertelde Leung Wing-mo, voormalig assistent-directeur van het Hongkongse meteorologische instituut aan de South China Morning Post. Als de worstcasescenario's uitkomen, lopen 45 miljoen mensen aan de kusten van Hongkong, Shanghai en Tianjin gevaar om uit hun huizen verdreven te worden.

“Als je de kans op overstromingen wilt minimaliseren, is het beter om hoger boven zeeniveau te zitten,” zegt Gabriel Lau Ngar-cheung, directeur van het Institute of Environment, Energy and Sustainability van de Chinese universiteit van Hong Kong, over het plan in de South China Morning Post. “Maar kosten zijn dan natuurlijk veel hoger.”

Ringo Mak Wing-hoi, co-oprichter van de lokale tak van de Hongkongse klimaatactiegroep 350.org , zei tegen de krant dat het project twee keer zo duur kan worden als de infrastructuur ook bescherming nodig heeft tegen zeespiegelstijging.

De risico’s zijn niet hypothetisch. Vorige maand nog raasde tyfoon Mangkhut over Hongkong met een snelheid 180 kilometer per uur. En een paar weken eerder spoelde de zee over het Japanse Kensai International Airport; ook gebouwd op drooggelegd land.

Lam beweerde in haar toespraak dat het eiland “slim, groen en opgewassen is tegen het klimaat.” Hernieuwbare energie, spiksplinternieuwe vuilnisverwerking komen allemaal samen onder het het vernuftige klinkende motto “conservatie voor ontwikkeling,” al is het duidelijk dat sommige milieuorganisaties hier nogal sceptisch over zijn.

Nog een punt van kritiek is dat dit plan de bevolking nu helemaal niet helpt. De eerste mensen zouden pas in 2032 op het eiland kunnen gaan wonen. En families wachten nu ook al gemiddeld 5 jaar op een sociale woningbouw. Uit een onderzoek uit 2016 blijkt ook nog eens dat driekwart van de Hongkongers tegen het plan is.

De controverse over Lantau Tomorrow Vision doet niets af van het feit dat er oplossingen nodig zijn voor de overbevolking in Hongkong. Ontwikkelaars experimenteren al met zogenoemde nano flats, extreme hoogbouw en permanente bewoning op cruiseschepen.

En hoewel door mensenhanden gemaakte eilanden niks nieuws zijn – in Oost-Azië bestaan ze sinds de 17de eeuw en in Nederland nog eerder – worden ze nu op steeds meer plekken gezien als dé manier om overbevolking tegen te gaan. Het is maar even afwachten of dit een teken is van de vindingrijkheid van de mens, of juist van hoe desperaat we als soort op zoek zijn naar ruimte.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.