Nee, alle media ter wereld: "99 procent" van de mensen vindt wraakporno niet "oké"

Vorig weekend publiceerde dr. Afroditi Pina, onderzoeker aan de Universiteit van Kent, een onderzoek waaruit zou blijken dat 99 procent van alle mensen wraakporno goedkeurt.

Dat vond ik nogal opmerkelijk, dus belde ik haar op om dit te bevestigen. Ik was vier dagen na publicatie (en ondanks wereldwijde media-aandacht) pas de tweede (!) journalist geweest ter wereld die contact met haar opnam.

Dat is zeer veelzeggend over de kwaliteit van de meeste wetenschapsjournalisitiek. Nu ben ik zelf nog groen achter de oren, dus ik zal niet meteen het hele journaille wegzetten als totaal onkundig. Dat laat ik dus liever over aan Alex Berezow, microbioloog en wetenschapsjournalist verbonden aan Amerikaanse raad voor Wetenschap en Gezondheid. Hij schrijft: "Als journalistiek al slecht is (wat het is), dan is wetenschapsjournalistiek nog veel slechter. Het is niet alleen vatbaar voor veel van de vooringenomenheid waar 'gewone' journalistiek zich schuldig aan maakt, maar het is bovendien bijzonder kwetsbaar voor belachelijke sensatiezucht."

Zijn onderzoek is zeker de moeite waard, vooral omdat hij alle Amerikaanse wetenschapsjournalistiek (en indirect dus ook de Nederlandse) indeelt in een betrouwbaarheidsgrafiekje.

De kop waarmee Daily Mail het onderzoek presenteert.

Pina is het dan ook totaal niet eens met de manier waarop media haar onderzoek onder de aandacht brachten. "De rode draad van het artikel is totaal verloren gegaan. Daarnaast heb ik geen enkel interview gegeven met grote dagbladen zoals Daily Mail of Mirror. Ze hebben het artikel gelezen en zelf dingen toegevoegd die ik nooit gezegd heb."

De Mirror heeft het ook totaal niet begrepen.

In het onderzoek werd een enquête via social media verspreid, waarin deelnemers werden gevraagd of zij enige vorm van emotie (dus postifief of negatief) voelde bij wraakporno. Zij konden deze vraag beantwoorden op een schaal van 1-10, waarbij 1 staat voor 'totaal emotieloos'. Slechts 1 deelnemer gaf aan geen emotie te voelen bij wraakporno, en de overige 99 procent dus wel.

"Dit kan dus positief of negatief zijn en betekent zeker niet dat 99 procent van de mensen het goedkeurt," benadrukt Pina. Bovendien is de onderzoekspopulatie, 100 mensen, veel te klein om representatief te zijn voor alle mannen of vrouwen.

Ook The Sun gaf hun eigen interpretatie aan de resultaten.

Deze publicatie is een verkennend onderdeel van een langlopend onderzoek naar persoonlijkheid en wraakporno. "We zijn nu bezig met data verzamelen voor het vervolgonderzoek en hopen in de komende maanden onze bevindingen in context te kunnen plaatsen" licht ze toe.

Het kan jaren duren voordat er een sterk onderbouwd resultaat uit wetenschappelijk onderzoek voortkomt, en dat de 24-uurs nieuwscyclus hier niet goed op aansluit is geen nieuws. De sensatiezucht van journalisten en nieuwsmedia is bijna spreekwoordelijk.

En dat online persbureau's als Eurekalert nieuwsberichten de wereld rondsturen voor hun klanten (de onderwijsinstellingen, universiteiten en non-profitorganisaties die het onderzoek hebben uitgevoerd, en permanent op zoek zijn naar meer media-aandacht. Want meer aandacht betekent meer geld), zich schuldig maken aan dezelfde sensatiezucht is, mogen we aannemen, ook bij veel mensen wel bekend.

Beeld: Het persbericht over het onderzoek van Afroditi Pina kwam zo mijn inbox binnen

Het enge is dat de discussie over nepnieuws door gemakzuchtige journalistiek zo heel gemakkelijk overbloedt in de wetenschap, waardoor onze meest fundamentele vorm van kennisvergaring gevaar loopt weggezet te worden als "nepwetenschap" door elke populist die de resultaten even niet bevalt.

Politici (of nog erger: twitteraars) die roepen dat klimaatverandering nep is, Nutella dodelijk is en vaccinaties gevaarlijk zijn, komen dan op gelijke voet te staan met de meest doorwrochte wetenschappelijke studies. Dan bestaat er geen waarheid meer. Althans: niet een waar wij het als maatschappij over eens kunnen worden. Dan kan de Aarde ook plat zijn, en ja: dan kan wraakporno ook "oké" zijn "want iemand zei dat laatst."

Geen goede zaak, en laten we eerlijk zijn: dit proces is allang aan de gang. Dus een berichtje aan mezelf (en aan alle journalisten ter wereld): schrijf geen persberichten klakkeloos meer over!