Dit nieuwe AI-instituut laat wetenschappers gewoon hun eigen gang gaan

Kunstmatige intelligentie zoals we die nu kennen, is grotendeels ontwikkeld in Canada. Toch gaat de eer gaat voornamelijk naar Silicon Valley. Nu wil Canada hun expertise weer terugkrijgen met behulp van een nieuw AI-instituut. Het pas gelanceerde instituut wil het fundamentele onderzoek totaal anders aan gaan pakken en op deze manier weer de leiding nemen op het gebied van AI.

De grote aanwezigheid van de pers tijdens de lancering van het Vector Instituut benadrukt de hoge verwachtingen. In de ochtend gaf Geoffrey Hinton, ook wel bekend als de "Godfather van de deep-learning", een presentatie over deze technologie aan alle aanwezige journalisten in het Google-hoofdkantoor in Toronto. 's Middags benadrukte de Canadese premier, Justin Trudeau, de financiering vanuit de overheid. In de avond werd in Toronto de lancering van Vector aangekondigd door Charles Sousa, de Canadese minister van financiën, en Kathleen Wynne, de premier van Ontario en Hinton.

Iedereen is erop gebrand Vector echt groot te maken. Maar ondanks een flinke investering van €140 miljoen door de overheid en kennis van verschillende bedrijven (zoals Google) krijgt het Vector Instituut zware concurrentie van Silicon Valley, Groot-Brittannië en rest van de wereld. Dus hoe gaan ze dit aanpakken?

"We kunnen mensen de kans bieden om elke vorm van onderzoek of toepassing te doen die ze willen. Er is veel data beschikbaar, vooral van ziekenhuizen," vertelt Hinton in een interview. Hinton zal in Toronto gaan wonen als onderzoeksadviseur voor Vector en zal met name suggesties doen waar ze het geld aan moeten uitgeven.

Het is niet duidelijk wat voor data Vector van de ziekenhuizen gaat gebruiken, maar in Toronto wordt ook veel belangrijk biomedisch onderzoek gedaan, onder andere naar stamcellen. Hinton benadrukt dat AI binnenkort een grote rol kan gaan spelen in medische beeldvorming, bijvoorbeeld bij het zoeken naar afwijkingen op röntgenfoto's.

De filosofie van Vector is dat ze onderzoekers heel vrij wil laten. Zo kunnen ze doen wat ze willen met zo min mogelijk beperkingen, of het nu gaat om jarenlang fundamenteel onderzoek , of om commerciële toepassingen. En als er iemand de waarde van onderzoek kent dat niet meteen uitbetaalt, is het Hinton wel.

"Ik ben al vijf jaar met een idee bezig en het werkt nog steeds niet helemaal goed," zegt Hinton. "Google heeft me heel vrij gelaten en zeeën van tijd gegeven, ook al is er nog niet echt iets uitgekomen."

"Als iemand het idee heeft dat iets z'n vruchten af gaat werpen in de toekomst, dan is dat precies het soort onderzoek dat we zoeken," gaat hij verder.

Vector heeft een langetermijnvisie. Meric Gertler, voorzitter van de Universiteit van Toronto en betrokken bij Vector, vergelijkt het instituut met Arpanet in zijn praatje tijdens de lancering. Arpanet is in de jaren 70 door de Amerikaanse overheid gesubsidieerd en is uiteindelijk uitgegroeid tot het internet.

Het heeft ook even geduurd voordat AI de gewenste resultaten leverde. Een voorbeeld is backpropagation, de techniek om neurale netwerken nauwkeurig af te stellen. Deze methode werd al ontwikkeld in de jaren 80, maar is pas sinds kort heel bruikbaar geworden. Computers waren in die tijd gewoon nog niet krachtig genoeg.

Naast al deze positiviteit zijn er ook mogelijke valkuilen, bijvoorbeeld dat de focus verschuift van onderzoek en naar het uitdelen van universitaire titels. Een van de sterke punten van Vector - benadrukt door Ed Clark, de voorzitter van het bestuur van Vector - is dat er meer Master- en PhD-studenten zullen zijn op het gebied van deep-learning dan waar dan ook ter wereld.

De grenzen verleggen van het fundamentele onderzoek lijkt precies te zijn waar Vector voor is opgericht. Hinton vertelt dat we niet tevreden moeten zijn met het eindeloze gesleutel aan dingen die hij heeft uitgevonden: we moeten op zoek gaan naar nieuwe en betere technologieën.

"Toevallig weet ik," zegt hij, "dat de neurale netwerken die we vandaag de dag hebben, gewoon verzonnen zijn door mensen toen ze onderweg waren naar hun werk."