Kan de Nederlandse brandweer omgaan met ongelukken met elektrische auto's?

De politie en Tesla doen onderzoek naar een dodelijk ongeluk bij Baarn met een Tesla S gisterochtend.

Door de ernstige schade aan de auto had de brandweer veel moeite met het bergen van het lichaam van de man in de auto, mede omdat er nog geen ervaring is met zulke crashes met elektrische auto's. Voordat het bergen aangevangen kon worden waren er meer dan 7 uur verstreken, mede omdat er volgens de brandweer elektrocutiegevaar heerste.

De gang van zaken roept vragen op rondom het protocol van de brandweer met betrekking tot het veiligstellen van mensen na ongelukken van elektrische auto's. Want wat zou er gebeurd zijn in een situatie met een nog levende persoon?

De auto's van Tesla hebben ingebouwde veiligheidsvoorzieningen, waarmee de hoogspanning, benodigd voor het rijden in een elektrische auto, kan worden uitgeschakeld. Door het ongeval waren die volgens de operationeel woordvoerder van de Veiligheidsregio Utrecht echter zo beschadigd, dat het niet meer duidelijk was of deze nog functioneerden. Rekening ermee houdend dat het slachtoffer al overleden was, besloot de brandweer toen ingenieurs van Tesla bij het ongeluk te betrekken. Zij hebben het volgens de brandweer toen "dusdanig veilig" gemaakt dat de brandweer het lichaam van het slachtoffer kon bergen.

De brandweer ontkent echter dat er sprake is van slechte voorbereiding. In juni is er juist geoefend met dit soort voertuigen, aldus de woordvoerder van de VeiligheidsRegio Utrecht. Mocht er sprake zijn geweest van een levend slachtoffer, dan had de brandweer het anders aangepakt.

Het incident lijkt dusdanig uitzonderlijk dat de brandweer het ongeluk ziet als een incident om van te leren, waardoor mogelijk landelijk nieuwe oefeningen zullen worden ingevoerd, om zo het protocol aan te passen om met elektrische auto's om te gaan.

In de handleiding die Tesla beschikbaar heeft gesteld voor hulpverleners en reddingwerkers lijkt het te gaan om de onderstaande stroomkring die kan worden doorgeknipt. Door de plaatsing van deze First Responder kring aan de voorkant van de auto lijkt het onmogelijk de hoogspanning uit te schakelen in dit soort frontale botsingen.

In een telefoongesprek met Marnix Wagemaker, die zich bezig houdt met de opslag en dynamica van Lithium-Ionen en associated professor is aan de TU Delft, bespreken we de mogelijke risico's van dit soort batterijen. Hij vertelt dat met name de vloeibare elektrolyten in de batterij verantwoordelijkheid zijn voor brandgevaar. Dat batterijen brandgevaar hebben is niet gek. "Want opgeslagen energie heeft inherent gevaar als die vrijkomt, net als benzine." Een mogelijk advies aan de brandweer ligt buiten het vakgebied van Wagemaker, "dat ze er geen water op moeten gooien weet de brandweer ook wel."

De verschillende cellen worden eigenlijk goed beschermd door beschermende materialen. Tesla is een voorloper op het beschermen van dit soort energiecellen. Wagemaker vertelt me dat de techniek relatief gezien gewoon heel erg veilig is. Er worden tests met dit soort batterijen gedaan waarbij er spijkers in de materialen worden geslagen. "Je moet wel echt je best doen om dit soort batterijen in de fik te krijgen." Hoewel er veel media-aandacht is geweest voor ongelukken met Tesla auto's, lijken de auto's de veiligste ooit gemeten te zijn.

Wagemaker voegt toe dat er wereldwijd veel progressie wordt geboekt in het nog veiliger maken van dit soort batterijen, doordat de brandbare, vloeibare elektrolyten worden vervangen door een vaste stof elektrolyt. "Die zijn nu nog niet commercieel beschikbaar, maar dat zit er wel aan te komen."

Het opslaan van brandstof en energie brengt altijd gevaren met zich mee. Benzine kan in brand vliegen. Gas explodeert. Het probleem op dit moment lijkt echt vooral te berusten op ervaring. In een tijd waarin iedereen steeds meer gaat denken aan het milieu, zullen ook de hulpdiensten moeten leren om te gaan met nieuwe technologie, en de bijkomende gevaren.