Atlantis, aliens en tijdreizen: het eeuwige mysterie van de Bermudadriehoek

De Bermudadriehoek is een van de meest gevreesde gebieden ter wereld. Iedereen kent wel een verhaal over een schip of vliegtuig dat door het gebied trok, om in het niets te verdwijnen en nooit meer terug te worden gezien. Hun noodlottige einde wordt vaak verklaard door bovennatuurlijke krachten in deze ‘duivelsdriehoek’, die zo’n 800.000 vierkante kilometer aan oceaan tussen Miami, Puerto Rico en Bermuda beslaat.

Wetenschappers halen het idee dat dit stuk oceaan het op mensenlevens heeft gemunt regelmatig onderuit. Zo gek is het namelijk niet dat vliegtuigen en boten verdwijnen in een van de stormachtigste en drukste delen van de oceaan, waar gevaarlijke ondiepe delen en riffen veel voorkomen. Volgens de Amerikaanse kustwacht en het leger eist de driehoek helemaal geen ongewoon aantal levens vergeleken met andere drukke gebieden.

Het mysterie rond de Bermudadriehoek komt dus eigenlijk vooral voort uit de aanhoudende complottheorieën over de plek. Mensen projecteren maar al te graag hun grootste angsten en wildste fantasieën op dit stukje oceaan. Zo zouden de verdwijningen volgens velen worden veroorzaakt door aliens, tijdreisportalen, de verloren beschaving van Atlantis en ontelbare andere paranormale zaken die zich er schuilhouden.

Ook nu, in 2018, zetten de complottheorieën zich voort. Regisseur Sam Raimi werkt momenteel zelfs aan een film over de Bermudadriehoek waarin volgens ScreenRant “haaien, Vikingen en nazi’s” te zien zullen zijn.

Toch hebben alle vergezochte mysteries een kern van waarheid – er is immers wel degelijk een groot aantal schepen verdwenen in de Bermudadriehoek. Je hoeft maar een snelle blik op de lijst van dodelijke ongevallen in het gebied te werpen, om ervan overtuigd te raken dat je de Bermudadriehoek de rest van je leven beter kunt vermijden. In de negentiende eeuw gingen meerdere schepen en hun bemanning er in het niets op. Andere schepen werden verlaten teruggevonden – zoals het zeilschip Rosalie in 1840. De gehele bemanning was verdwenen, op een uitgehongerde kanarie na. Helaas kon de kanarie niet navertellen wat zich aan boord had afgespeeld.

In 1918 verdween de USS Cyclops, inclusief haar 309 bemanningsleden en passagiers. Dat is het grootste verlies van mensenlevens in de Amerikaanse zeegeschiedenis als dodentallen in oorlogen niet worden meegerekend. Hierdoor namen de wilde verhalen rond het gebied natuurlijk snel toe. Toch werd de Bermudadriehoek pas na een reeks ongevallen in de jaren 40 van de vorige eeuw een echte broedplaats voor spookverhalen.

Naast de ondergang van twee zusterschepen van de Cyclops – de USS Nereus en de USS Proteus – stonden de jaren 40 in het teken van een reeks vliegtuigen die verdwenen in het gebied. De verdwijning van Vlucht 19 in 1945 is misschien wel het meest opvallend, doordat een amfibisch reddingsvliegtuig dat het wrak moest zoeken ook spoorloos verdween.

In 1950 beschreef de Amerikaanse verslaggever Edward van Winkle Jones een aantal ongevallen in het gebied in een artikel voor de Associated Press. George X. Sand, een andere schrijver, deed hetzelfde in 1952 voor Fate magazine. In zijn artikel genaamd ‘Sea Mystery At Our Back Door’ zette hij onder andere de geografische dimensies van de driehoek uiteen. In datzelfde jaar schreef verslaggever Allan Eckert voor American Legion over een aantal vliegtuigverdwijningen in het gebied, waaronder Vlucht 19. Eckert is bovendien degene die het buitenaardse element aan de Bermudadriehoek heeft toegevoegd, door het gerucht te verspreiden dat de verdwenen vliegtuigen naar Mars waren gevlogen.

Maar degene die de Bermudadriehoek zoals we deze vandaag de dag kennen pas echt op de kaart zette, is schrijver Vincent Gaddis. Hij is degene die de term ‘Bermudadriehoek’ in 1964 voor het eerst gebruikte in een artikel met de naam ‘The Deadly Bermuda Triangle’. Het is niet gek dat juist Gaddis degene is die met deze term kwam. De schrijver was dol op pseudowetenschap, en riep bijvoorbeeld ook een aantal nieuwe urban legends over spontane zelfontbranding in het leven.

Sinds de jaren 60 is er geen ontkomen meer aan de complottheorieën rond de driehoek. Hoewel wetenschappers en sceptici de afgelopen 50 jaar met man en macht hebben geprobeerd om de theorieën met feiten onderuit te halen, doen de vergezochte verhalen vandaag de dag nog steeds de ronde. En waarschijnlijk zal dat nog wel even zo blijven. Dankzij de heropleving van de pseudowetenschap in het onlinetijdperk kunnen we verwachten dat er nog veel vreemdere verhalen over de driehoek omhoog zullen borrelen uit de diepste krochten van het internet. Zo schijnt er sinds vorige week een buitenaards ruimteschip op de bodem van de oceaan te liggen, om maar wat te noemen.

Maar hoeveel mensen ook beweren dat de verdwijningen worden veroorzaakt door tijdreizende nazi’s of het Cthulhu-monster, de Bermudadriehoek is absoluut geen vervloekte plek. Ja, het kan behoorlijk angstaanjagend zijn. Maar dat heeft simpelweg te maken met de logische verklaring dat de stormen hevig zijn en het bomvol zit met voertuigen die op weg zijn van en naar een aantal van de drukste havens in Amerika.

Volgens wetenschappers aan de University of Southampton kan het bovendien het gevolg zijn van levensgevaarlijke ‘monstergolven’. Deze angstaanjagend grote golven komen voort uit stormen en botsende oceaandeiningen, iets wat veel voorkomt in de Bermudadriehoek vol orkanen. De eerste direct waargenomen monstergolf was de Draupnergolf, die op 1 januari 1995 door de Noordelijke Noordzee voor Noorwegen raasde en een hoogte van zo’n 25 meter bereikte. In 2016 werd er in de Noord-Atlantische Oceaan een monstergolf van meer dan 18 meter hoog waargenomen. Maar deze gigantische watermuren kunnen volgens The New York Times soms wel meer dan 30 meter hoog worden.

Dit jaar werkten BBC en Channel 5 samen aan een documentaire, die op 31 juli in première ging. In The Bermuda Triangle Enigma vertellen de wetenschappers uit Southampton over hun onderzoek, wat stelt dat de monstergolven verantwoordelijk zijn voor een aantal van de verdwijningen in de regio. De wetenschappers simuleerden de impact van monstergolven op schepen zoals de USS Cyclops. Uit deze labsimulaties blijkt dat grote schepen kwetsbaarder zijn voor deze enorme golven dan kleine schepen. Wanneer ze door de golf worden geraakt, kunnen ze namelijk door hun eigen gewicht in tweeën breken. Het is dus goed mogelijk dat de Cyclops van 20.000 ton hier ook door gezonken is.

Monstergolven zijn slechts één van de vele wetenschappelijke verklaringen voor de schepen en levens die verloren zijn gegaan in de Bermudadriehoek. Zo zouden methaanbubbels, kompasfouten en de turbulente Golfstroom ook mogelijke oorzaken kunnen zijn.

Er zijn meer dan genoeg wetenschappelijke theorieën die de verdwijningen kunnen verklaren. De fantasierijke legendes over de Bermudadriehoek zeggen dan ook meer over de manier waarop wij met hartverscheurende tragedies omgaan, dan over het bestaan van buitenaards leven, verloren beschavingen of de bloeddorstigheid van de oceaan.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.