Deze planeten houden zich totaal niet aan de regels en draaien niet om een ster

Astronomen hebben twee nieuwe solitaire planeten ontdekt – rebelse hemellichamen die niet in een baan om een ster draaien. Dat staat in een nieuw onderzoek gepubliceerd in preprint-tijdschrift arXiv.

Przemek Mróz, een promovendus aan het Astronomisch Observatorium van de Universiteit van Warschau, leidde het onderzoek, dat de twee eigengereide planeten ontdekte. De twee heten OGLE-2017-BLG-0560 en OGLE-2012-BLG-1323. Die rap van de tong rollende namen komen van het Optical Gravitational Lensing Experiment (OGLE), een astronomisch onderzoek dat uitgevoerd wordt in het Las Campanas Observatorium in Chili, dat de zwaartekrachtsvingerafdruk van deze solitaire planeten probeert te vinden.

OGLE-2017-BLG-0560 werd op 16 april 2017 gedetecteerd en z’n bestaan werd bevestigd door follow-upobservaties van verschillende andere observatoria. Deze planeet heeft waarschijnlijk een gewicht van ongeveer één tot twintig keer de massa van Jupiter. Het is alleen moeilijk om dat exact vast te stellen, omdat de afstand van de planeet ten opzichte van de aarde niet bekend is.

Aangemoedigd door deze vondst in 2017, heeft het team de OGLE-observaties van voorgaande jaren opnieuw onderzocht. Dat is hoe ze OGLE-2012-BLG-1323 vonden. Die planeet was eerder over het hoofd gezien en de eerste meting waar hij in voorkomt, werd al op 21 augustus 2012 gedaan. Mróz en zijn collega's schatten dat de grootte van deze solitaire planeet ergens tussen die van de aarde en Neptunus ligt. Dit maakt het een van de kleinste hemellichamen zonder ster die ooit gevonden is.

Solitaire planeten worden uit het sterrenstelsel waar ze geboren zijn, getrokken door gravitationele ontmoetingen met andere objecten. Ze zweven helemaal alleen door de kosmische duisternis. Hierdoor zijn ze ook veel moeilijker te spotten dan planeten nog wel verlicht worden door hun sterren. Er zijn al duizenden exoplaneten gedetecteerd in andere sterrenstelsels, maar er zijn nog maar een tiental solitaire planeten ontdekt.

De overgrote meerderheid van exoplaneten wordt gevonden als ze voor de ster in hun stelsel passeren, waardoor er een tijdelijke dip in het sterrenlicht ontstaat en astronomen ze kunnen detecteren.

Deze eenzame planeten hebben alleen geen ster om omheen te cirkelen, maar ze kunnen wel met een andere lichtsignatuur hun aanwezigheid verklappen. Astronomen gebruiken daarvoor een fenomeen dat ‘gravitationele microlensing’ heet. Als een voorgrondobject, zoals een solitaire planeet, langs een verre lichtbron passeert, zoals een ster of een sterrenstelsel, kan het zwaartekrachtsveld van het object op de voorgrond het achtergrondlicht vervormen. Dit effect stelt astronomen in staat de unieke signatuur te herkennen en maakt het soms zelfs mogelijk om iets te zeggen over de massa en de grootte van het hemellichaam.

Het OGLE-onderzoek zal blijven zoeken naar microlens-gebeurtenissen die de aanwezigheid van deze rebelse planeten verraadt. Volgens het team van Mróz is het zelfs mogelijk dat er veel meer sterloze planeten dan sterren zijn in de Melkweg. Dat betekent dat er misschien wel miljarden weeswerelden door de interstellaire wildernis van de melkweg zweven. En dus ook misschien wel de verloren broertjes en zusjes van onze aarde.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.