Hoe de Romeinse elite een van de zeldzaamste likeurtjes ter wereld maakte

Eind 2020 was ik in een café vlak bij het Colosseum in Rome. Ik kreeg een drankje aangeboden van barman Matteo Zed, een bekend gezicht in de stad. Het was een karamelkleurig goedje, dat hij inschonk vanuit een mooie fles met Romeinse zuilen, symbolen en planten erop. Het digestief vloeide soepel mijn keel in en had een bittere smaak die me deed denken aan Italiaanse amaro, met een aangenaam zoete afdronk.

Ik was totaal in de ban van deze fles, waar Amarartis in zat, zo vertelde Matteo me. Het drankje is ooit speciaal gemaakt voor een van de exclusiefste herenclubs van Rome, Il Nuovo Circolo Degli Scacchi, ‘de nieuwe schaakclub’ in het Nederlands. Het is nog steeds best een onbekend drankje, dat in maar een paar cafés of restaurants in Rome wordt geschonken. Op dat moment had ik net The Queen’s Gambit op Netflix gekeken en was ik op z’n zachtst gezegd geïntrigeerd.

Tot mijn verbazing had deze schaakclub helemaal niks met schaken te maken. De vereniging werd opgericht in 1916 en was eigenlijk een fusie tussen twee oudere clubs: de ‘nieuwe club’ en de ‘schaakclub’ – vandaar dus de naam. Van de exclusiviteit is echter weinig gelogen, want de zevenhonderd uitsluitend mannelijke leden komen allemaal uit de Romeinse aristocratie, academische kringen en andere elitaire posities. De club laat weinig los over wat er binnen de muren plaatsvindt. Het enige wat ik hoorde was dat de leden graag de krant lezen, samen lunchen en vergaderen.

De club kwam een lange tijd samen op afwisselende locaties, in de mooiste gebouwen van Rome. Dat deden ze tot 1990, toen de leden zich definitief vestigden in het Palazzo Rondinini, de barokke residentie van de beroemde kunstverzamelaar Giuseppe Rondinini in hartje Rome. Vroeger stond daar ook de Rondanini Pietà van Michelangelo, het laatste beeld waar hij aan werkte voordat hij in 1564 overleed. Tegenwoordig staat het werk in het Castello Sforzesco in Milaan.

Amarartis is bedacht door de twee barmannen van de vereniging, Claudio Summa en Andrea Disperati. Ze maakten het digestief voor leden die na de maaltijd nog wel trek hadden in een borrel. 

Ik ontmoet hen allebei in een leeg Palazzo Rondanini, dat gesloten is vanwege de coronamaatregelen. “We wilden ze iets exclusiefs en ambachtelijks inschenken,” zegt Summa, terwijl we door een kamer lopen met vier Romeinse standbeelden uit de vierde eeuw voor Christus. De achttiende-eeuwse kamers zijn precies zo weelderig gedecoreerd als je zou verwachten: aan de muren prijken schilderijen, het hout van de deuren is weelderig bewerkt en hier en daar lopen geheime gangen.

Summa heeft een achtergrond in de farmaceutische wetenschap en Disperati is een ervaren barman. Amarartis is ontstaan uit de combinatie van deze twee verschillende werelden. “We hebben veel planten uit Lazio gebruikt [de regio waar ook Rome in ligt] en kruiden van over de hele wereld,” zegt Summa. In het eindproduct zitten bijna dertig wortels, planten, kruiden, boomschors en bloemen, wat tot een complexe bittere smaak leidt. “Het duurde een jaar voordat het echt af was,” zegt Summa. “Elk monster werd door ons en clubleden geproefd.”

Ook het distillatieproces is behoorlijk ingewikkeld. Eerst worden de plantaardige ingrediënten – van Romeinse kamille en Chinese rabarber tot Franse gentiaan en Sri Lankaanse kardemom – tot wel negen keer geweekt. “Daarna maken we een karamel-infusie met alle medicinale planten,” zegt Summa. Vervolgens wordt het brouwsel met een linnen doek gefilterd en worden de vloeistoffen met elkaar samengevoegd. Dan mag het twee weken in het donker liggen. Zo duurt het van begin tot eind twee maanden voordat de likeur klaar is. Er worden maar 1500 flessen per jaar van gemaakt.

De drank werd in 2019 voor het eerst geschonken. De likeur al snel populair onder de leden, die vaak wel een fles wilden kopen om mee naar huis te nemen. Daarom begonnen Summa en Disperati het ook te bottelen en onder de naam Amarartis te verkopen. Om het wel een beetje exclusief te houden heet de versie die je bij de schaakclub kunt krijgen de ‘Amaro del Circolo’ en zit-ie in een wat chiquere fles. Maar het recept is verder exact hetzelfde. 

Mocht je wel benieuwd zijn naar zo’n fles, dan kun je er een bestellen op de website van Amarartis. De prijs van 26 euro is niet eens zo hoog voor zo’n elitair drankje, maar vanwege de beperkte voorraad zou het wel even kunnen duren voordat je ‘m uiteindelijk in huis hebt.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Italië.

Volg VICE Nederland ook op Instagram.