We spraken de fotograaf van de foto van het verdronken Syrische jongetje

Vorige week woensdag verdronken twaalf mensen toen ze met een rubberbootje vanaf Turkije naar een Grieks eiland wilden varen. Een van de slachtoffers was de drie jaar oude Aylan Kurdi, die met zijn familie uit Kobani (in Syrië) was gevlucht.

De foto van het dode jongetje in de branding van het strand op Bodrum ging viral. Binnen de kortste keren werd de foto gedeeld door mensen over de hele wereld. Zo werd de foto een symbool voor het lijden van de vluchtelingen die Europa willen bereiken. Tegelijkertijd veroorzaakte de foto een discussie over de vraag of zo'n beeld al dan niet gepubliceerd moet worden.

Sommige media weigerden de foto te publiceren om de waardigheid van het jongetje niet te schenden, en zijn familie extra leed te besparen. Anderen besloten echter het tegenovergestelde te doen, en publiceerden de foto. Juist omdat hij zo schokkend is, was hun argument. Het publiek zou deze foto moeten zien, zeker als dit het resultaat is van het Europese immigratiebeleid.

Aan welke kant van het debat je ook staat, het is zeker dat het beeld van Aylans dode lijfje zich in ons collectieve geheugen heeft gegrift. Het is nu al onderdeel van de geschiedenis. De foto is genomen door Nilüfer Demir, een fotograaf van het Turkse bureau DHA. We spraken met haar over hoe de foto tot stand kwam.

VICE: Kwam je dit gruwelijke tafereel toevallig tegen?
Nilüfer Demir: Nou, niet echt. Als persfotograaf ga ik vaak naar de stranden van Bodrum. Mijn bureau, DHA, en ik berichten regelmatig over de situatie van de vluchtelingen. Op die dag was ik op het strand om te documenteren hoe een groep Pakistaanse vluchtelingen in een bootje stapte, op het punt om te vertrekken. Er waren meerdere mensen op het strand, en zij ontdekten de lichamen van de Syrische drenkelingen.

Wat voelde je toen je de jongen zag?
Ik voelde me haast verlamd toen ik het kinderlichaam zag. Later kwam ik erachter dat hij net drie jaar oud was. Tegelijkertijd heb ik een taak als fotograaf die niet toestaat om te verlammen, dus nam ik de foto's.

Gebeuren dit soort dingen vaker – komt het vaker voor dat je verdronken vluchtelingen ziet?
Ja. In de afgelopen twaalf jaar heb ik foto's gemaakt van veel vluchtelingen die in een rubberboot klimmen om van het strand van Bodrum naar het Griekse eiland Kos te varen. De overtocht is niet zonder gevaren en Aylan Kurdi was helaas niet het eerste ongeval. De fotografen die in deze omgeving werken zijn helaas gewend geraakt aan het beeld van overblijfselen van boten. Het zijn niet alleen Syriërs die de oversteek proberen te maken. We zien ook veel Afghaanse en Pakistaanse vluchtelingen in de omgeving. Elke oorlog in de omliggende regio drijft vluchtelingen naar het strand waar ik foto's neem. Turkije en Griekenland zijn voor veel vluchtelingen een tussenstap in hun reis naar de Europese Unie.

Hoe voel je je erbij dat de foto op deze manier de hele wereld overgaat?
Aan de ene kant zou ik willen dat ik de foto niet had hoeven nemen. Ik had liever een foto gemaakt van Aylan die op het strand aan het spelen was, dan van zijn levenloze lichaam. Het is een verschrikkelijke beeld dat me s 'nachts wakker houdt. Tegelijkertijd ben ik blij dat de wereld eindelijk geeft om zo'n kind en er om rouwt. Ik hoop dat mijn foto iets kan bijdragen aan de situatie van de vluchtelingen, en dat er geen mensen meer hoeven te sterven tijdens hun tocht.

Er zijn veel discussies of de foto überhaupt gepubliceerd had moeten worden. Wat vind jij?
Als de foto ervoor zorgt dat Europa z'n houding tegenover vluchtelingen verandert, dan is het goed geweest om het te publiceren. De andere foto's die ik heb gemaakt van het vluchtelingendrama hadden dat effect niet. Maar ik hoop dat ik niet meer van zulke foto's hoef te maken, in het belang van ons allemaal.

Bedankt, Nilüfer.

Volg Ismail Küpeli op Twitter