FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Bijen zijn de eerste insecten die het concept 'nul' begrijpen

Naast dolfijnen, papegaaien en mensen snappen weinig andere dieren het verschil tussen één en géén.
Foto: Jon Sullivan

Ondanks dat bijen minihersenen hebben, zijn ze in staat om complexe zaken te begrijpen. Zo kunnen ze ingewikkelde puzzels oplossen en nieuwe vaardigheden aanleren door andere bijen na te doen. Alsof dat bijen nog niet fantastisch genoeg maakt, hebben wetenschappers nu ook ontdekt dat honingbijen in staat zijn om het abstracte concept ‘nul’ te begrijpen. Het is bovendien de eerste keer dat dit bij een insect is waargenomen.

Advertentie

Uit een onderzoek dat vorige week werd gepubliceerd in Science blijkt dat honingbijen in staat zijn om onderscheid te maken tussen nul en andere cijfers. Hun herkenningspatronen komen zelfs overeen met die van mensen.

Het onderzoek, dat werd geleid door promovendus Scarlett Howard aan de RMIT University in Melbourne, bestond uit een aantal visuele, wiskundige puzzels die de bijen moesten oplossen.

Afbeelding: samenstelling van werk van Scarlett Howard, Jair Garcia en Adrian Dyer

Voor de puzzels maakte het onderzoeksteam gebruik van witte borden, waar verschillende aantallen zwarte vormpjes op stonden. Het team leerde één groep bijen om naar borden met grotere aantallen zwarte vormpjes te vliegen, door ze te belonen met eten. Een andere groep bijen werd juist met eten beloond als ze naar borden met minder zwarte vormpjes vlogen. Toen de eerste groep bijen eenmaal doorhad dat ze eten kregen als ze naar het bord met het laagste aantal vlogen, voegde het team van Howard een wit bord – zonder vormpjes – toe aan het spel.

80 procent van de bijen die meededen aan het experiment begreep dat dit witte bord voor nul stond, en de waarde van het bord dus lager was dan het bord met maar één zwart vormpje. Bovendien bleek dat de bijen het lastiger vonden om nul van andere lage cijfers (zoals één of twee) te onderscheiden, dan het verschil te zien tussen het lege bord en borden met vier, vijf of zes vormpjes. Dit fenomeen wordt binnen het getalbegrip ook wel het ‘afstandseffect’ genoemd. Dit afstandseffect is ook waargenomen bij primaten en kinderen. Het laat zien dat de manier waarop zij getallen herkennen niet zozeer gebaseerd is op de relatieve positie of rangorde, maar op de grootte van het getal.

“Onze bevindingen laten zien dat honingbijen het concept van één en géén kunnen begrijpen en toepassen. Ze zijn in staat een object zonder inhoud als nul te identificeren, en dit getal in verhouding tot andere waarden te plaatsen,” schrijft het onderzoeksteam. “Bijen beschikken dus tot op zekere hoogte over dezelfde vaardigheden als niet-menselijke primaten, doordat ze begrijpen dat nul minder is dan één.”

Soortgelijke onderzoeken lieten eerder al zien dat dolfijnen en papegaaien het concept nul ook begrijpen. Bijen hebben maar een miljoen neuronen in hun brein, terwijl wij mensen er 86 miljard hebben. Dus is het nog indrukwekkender van onze honingmakende vrienden.

“Bijen zijn efficiënte dieren en leren snel,” vertelt Howard me in een email. “Ze leven nu eenmaal in een complexe wereld waarin ze ook het uiterlijk en de locatie van bloemen moeten kunnen herkennen. Voor hun zoektocht naar eten moeten ze ook in staat zijn informatie in zich op te nemen en toe te passen. Misschien is die vaardigheid dus wel simpelweg wat uit ons onderzoek naar voren kwam.”

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.