De man die rijk wordt met het drukken van officiële nul euro biljetten

Krijg al onze beste verhalen zonder je suf te moeten scrollen: abonneer je op onze newsletter.

Cashgeld is eigenlijk al een beetje passé. Zo heeft Denemarken vorig jaar zijn laatste munthuis gesloten: er zullen geen Deense kronen meer worden bijgemaakt. In China zijn ze hard op weg naar een cashloze samenleving. En in Nederland betaalden mensen vorig jaar voor het eerst meer met hun bankkaart dan met contanten.

Toch is er een bedrijf dat sinds vorig jaar goud geld verdient met papiergeld. Met briefjes van nul euro, om precies te zijn. Helemaal volgens de standaarden van de Europese Centrale Bank (ECB) geproduceerd. Hoe kan dat?

Het bedrijf komt uit Frankrijk en komt uit de koker van ondernemer Richard Faille. Sinds april 2015 laat Faille nuleurobriefjes drukken waarop steden of instellingen hun bezienswaardigheden, monumenten en musea laten kunnen drukken, om deze daarmee te promoten.

De vraag is: hoe heeft Faille het voor elkaar gekregen om een heuse ECB-gecertificeerde drukkerij zover te krijgen dat waardeloos geldpapier printen met wat oude gebouwen erop?

Het verhaal begint in 1996, toen Faille begon met het laten drukken van souvenirmunten bij het Franse munthuis, Monnaie de Paris. Hij had er maar liefst drie jaar over gedaan om daarvoor toestemming te krijgen. Later bleek het die moeite meer dan waard: Faille verkocht sinds 1996 meer dan zestigmiljoen munten en verdiende daarmee zelf miljoenen. Miljoenen in echt geld, welteverstaan.

Intussen heeft Faille zijn verdienmodel naar papiergeld uitgebreid. In een van de slechts zestien officiële ECB-drukkerijen laat hij briefjes ter waarde van nul euro printen. Op echt europapier, inclusief watermerk, hologram, koperen strips en unieke serienummers. Hij heeft zijn handel inmiddels uitgebreid naar Duitsland, waar iemand met de James Bond-achtige naam Gonzague Cunningham de lokale markt bedient van nuleurobiljetten.

Dit kafkaëske handeltje riep een vraag bij mij op. Als allerlei toeristische organisaties en steden hun bezienswaardigheden op Failles waardeloze briefjes kunnen laten zetten, kan ik dan ook een paar stapeltjes bestellen met mijn gezicht erop? Of dat van iemand anders, een politicus ofzo?

“Het is niet mogelijk om zomaar elk motief te kiezen”, moet Cunningham me teleurstellen. “De briefjes zijn niet voor privédoelen of -ondernemingen bedoeld. We willen slechts toeristische plekken en het cultureel erfgoed van Europa een platform bieden.”

In Frankrijk en Duitsland zijn al honderd verschillende motieven geprint, de meeste in een oplage van ongeveer tienduizend briefjes. De ene keer staat het portret van Martin Luther King erop, de andere keer een achtbaan in het Europa-Park.

In Duitsland is inmiddels een levendig schaduwhandeltje ontstaan in de nuleurobiljetten, die in de winkel twee euro kosten. De meeste verwisselen voor een paar euro meer van eigenaar, en sommige zelfs voor bedragen als 300 euro.

Voor de driehonderdste verjaardag van het standbeeld van Hercules in de stad Kassel, liet de stad het beeld op vijfduizend briefjes drukken. “Op de eerste dag van de verkoop was er een wachtrij bij de museumwinkel van het Hercules-monument. Een van de briefjes had 1817 in het serienummer, het jaar waarin de Hercules werd gemaakt. In een online veiling wisselde hij voor driehonderd euro van eigenaar”, zegt Cunningham. “We begrijpen het soms niet. Sommige briefjes worden op eBay voor vijf of zes euro verkocht, terwijl ze in de souvenirwinkel gewoon nog twee euro kosten.”

Samenvattend: een Frans-Duits bedrijf heeft het voor elkaar gekregen om waardeloos maar uiterst officieel briefgeld te laten drukken, waarvan honderdduizenden exemplaren worden opgekocht door steden en instellingen, waaruit vervolgens weer een markt voor verzamelaars is voortgekomen die de nuleurobriefjes nóg meer waard maakt.

Een mooiere metafoor voor het kapitalisme kun je niet verzinnen.

Volg VICE België razendsnel op Instagram, Twitter en Facebook.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op VICE DE.