Hoe vaak per week moet je wetenschappelijk gezien douchen?

De dag beginnen met een lange, hete douche met zeep: het is voor de meeste Nederlanders een dagelijkse routine. Wetenschappelijk gezien heeft deze gewoonte echter geen enkel voordeel, naast een verfrissend, schoon gevoel. De moderne mens wast zich namelijk veel te vaak.

Douchen verstoort de natuurlijke regulatie van vetten op de huid door deze uit te drogen, wat de conditie van je huid niet ten goede komt en daarnaast een goede voedingsbodem is voor allerlei bacteriën. Je handen wassen is genoeg om alle bacteriën die je ziek zouden kunnen maken te doden, en door je kleren te wassen verwijder je het vuil en de dode huidcellen die je lichaam gedurende dag afscheid.

De illusie van frisheid

Bacteriologisch gezien word je van douchen dus eerder viezer dan schoner – exact het tegenovergestelde van wat over het algemeen de bedoeling is. Dit geldt vooral als je antibacteriële zeep gebruikt, die nog agressiever is. Veel van deze emulsies bevatten daarnaast ook stoffen als triclosan, die de gezondheid en het milieu belasten, en waarvoor je ook resistentie kunt opbouwen.

Misschien denk je nu: ja dag, na het sporten, als ik gezweet heb, ga ik echt niet stinkend rondlopen. Maar dit oplossen door onder de douche te springen is helemaal niet nodig; het is genoeg om alleen de oksels en schaamstreek te wassen. "De rest van het lichaam heeft het helemaal niet nodig om zo vaak ingezeept te worden," zegt de dermatoloog C. Brandon Mitchell van George Washington University. Een of twee keer per week douchen is voldoende. Zo blijven de natuurlijke oliën van de huid behouden, alsmede bacteriën die goed zijn voor je immuunsysteem.

Het warme water waar de meeste mensen een voorkeur voor hebben mag dan wel prettig aanvoelen, het verzacht ook de oliën in de huid. Zo spoelt het niet alleen je zorgen weg, maar ook deze belangrijke natuurlijke moisturizer, waardoor de kans op huidirritaties vergroot wordt. Als je minder doucht, hebben dingen als eczeem minder kans en kunnen zelfs verdwijnen. Minder vaak douchen zorgt daarnaast ook voor een minder droge huid, waardoor infecties minder kans hebben – iets dat belangrijker wordt naarmate je ouder wordt, en je huid dunner.

De kracht van marketing

Maar waar komt deze obsessie met wassen dan toch vandaan? Dit is deels de schuld van de beauty-industrie, zo schrijft Gizmodo. Pseudowetenschappelijke termen als een 'slechte adem' en 'lichaamsgeur' zijn voornamelijk een product van marketingstrategieën die zijn bedoeld om consumenten te overtuigen van het nut van allerlei producten. Het dagelijkse doucheritueel dat we als normaal beschouwen, met douchegel en shampoo, is hier een gevolg van.

Hetzelfde geldt voor dingen als scrubben tegen dode huidcellen. In tegenstelling tot wat sommige verkopers van verzorgingsproducten je willen laten geloven, zijn dode huidcellen helemaal geen reden voor een agressieve bodyscrub. Deze cellen beschermen je huid namelijk tegen het binnendringen van schadelijke stoffen die andere delen van het lichaam zouden kunnen schaden.

Geur

Minder gaan douchen zal wel invloed hebben op je geur. Mocht je een relatie hebben, zou dit deels kunnen komen omdat je je eigen lichaamsgeur altijd verhult met zeep en deo. Als je minder doucht, wordt je eigen geur sterker. Omdat een geur (onbewust) een belangrijke rol speelt bij de keuze voor seksuele of romantische partner, zal dit er enerzijds toe leiden dat nieuwe partners aangetrokken worden door je echte, eigen geur, maar het zal anderzijds ook het einde van je relatie kunnen betekenen. Een lichaamsgeur die als onaangenaam ervaren wordt, is namelijk een van de grootste afknappers voor (potentiële) partners, zo heeft sociaalwetenschappelijk onderzoek aangetoond.

Misschien neemt dit experiment door een Reddit-gebruiker je angst voor minder douchen weg: een gezin dat zes maanden lang geen zeep gebruikte en zich enkel met water waste, heeft lijfelijk ervaren wat de gevolgen zijn van minder douchen. Na afloop van het experiment concludeerde het gezin dat de geur van hun oksels en andere ledematen zowaar verbeterd was, en dat hun acne was verminderd.

Het haar-dilemma

We hebben het nog niet specifiek over haar gehad. De haren vragen namelijk om een andere behandeling dan de rest van het lichaam. "Mensen met droog haar en een droge hoofdhuid hoeven slechts om de paar weken hun haar te wassen," zegt Mitchell. Maar zelfs mensen die last hebben van roos of een andere aandoening en daarom relatief vaak hun haar wassen, hoeven dit echt niet meer dan een paar keer per week te doen.

Als dit artikel je de ogen geopend heeft, en je heeft doen inzien dat je je persoonlijke hygiëne helemaal verkeerd aanpakt, overweeg eens dan om een voorbeeld te nemen aan David Whitlock. Deze chemicus heeft namelijk al twaalf jaar niet gedoucht. Om zichzelf te reinigen gebruikt hij enkel een spray met ammoniak-oxiderende bacteriën. Zoals hij ons vorig jaar vertelde in een interview, is hij nog nooit zo gelukkig geweest.