De echte monsters uit Schotlands oerzeëen

Het monster van Loch Ness is een van de bekendste legendes ter wereld en dankzij Nessie wordt het beroemdste meer van Schotland door meer dan ​een miljoen toeristen per jaar bezocht. Maar wat blijkt, Schotland had ooit een diversiteit aan adembenemende water roofdieren rijker die Nessie ver achter zich laten.

"Je hoeft geen verhalen te verzinnen over neppe zeemonsters die hier nu leven," vertelde ​Steve Brusatte, een paleontoloog aan de Universiteit van Edingburgh, mij. "Er waren zeemonsters die honderden miljoen jaren geleden leefden en ze leefden hier in Schotland. Ze waren nog groter en spectaculairder dan welk gerucht van Nessie dan ook!"

In een studie die vandaag inThe Scottish Journal of Geology verscheen hebben Brusatte en zijn collega's de enorme rijkdom aan ichthyosaurusfossielen van het Skye eiland onderzocht, waaronder de nieuwe soort genaamd Dearcmhara shawcrossi (later meer over deze unieke naam). Ichthyosaurussen waren prachtige, dolfijn-achtige roofdieren die goed gedijde in de warme Schotse zeeën tijdens het midden van het Jura tijdperk.

"Wonderbaarlijk is dat ons paper het eerste paper ooit over Schotse ichthyosaurussen is, en de nieuwe soort Dearcmhara is het eerste unieke Schotse zeereptiel dat in detail is bestudeerd en benoemd," zei Brusatte.

Een van de grootste reden waarom er zo'n schaarste in wetenschappelijke literatuur over Schotland's overvloed aan fossielen is, is omdat deze specimens vaak in de handen vallen van de markt. "Privéverzamelaars zijn een kritisch punt binnen onze wetenschap," vertelde Brusatte mij, "maar we moeten juist samenwerken."

"Het is altijd enorm jammer als een belangrijk fossiel verkocht wordt of verdwijnt in een privéverzameling," zei hij. "Dit betekent dat het fossiel in essentie verloren is voor de wetenschap - het kan niet bestudeerd worden en het behoud ervan kan niet worden gegarandeerd. Dit gebeurt overal, maar het is een bijzonder probleem hier in Schotland."

De zaak is nog frustrerender omdat de fossielen uit Schotland tot een van de meest interessante en ondergerepresenteerde periodes in de evolutionaire geschiedenis behoort: het midden van het Jura, wat liep van 180 tot 160 miljoen jaar geleden. Volgens Brusatte is het een van de minst bemonsterde tijdperken in moderne archeologie.

"Het is gewoon stom geluk," legde hij uit. "Door puur toeval zijn er een paar fossielen uit die tijd gepreserveerd. Het is jammer dat hier zo weinig onderzoek naar gedaan wordt omdat het erop lijkt dat het een zeer interessante periode in de evolutie van reptielen was."

Dat is waarom het zo belangrijk is om de Schotse fossielen in het publieke domein te houden - deze specimens zijn niet alleen een tijdmachine naar het verleden van Schotland, maar zijn ook essentieel om aan een groter plaatje te werken van het mid-Jura op een globale schaal.

"Schotland heeft een paar van de beste mid-Jura fossielen van reptielen wereldwijd," zei Brusatte. "Dus Schotland is een soort van deur naar deze donkere periode in de geschiendenis van reptielen."

De bedoeling is amateur fossieljagers te stimuleren om hun specimens aan wetenschappelijk instituten te doneren in plaats van ze te verkopen aan privé verzamelaars. En dat is waarom de ontdekking van de nieuwe Dearcmhara shawcrossi soort zo'n succesverhaal is.

Het fossiel werd gevonden door de amateurverzamelaar Brian Shawcross, die de wetenschappelijke waarde van zijn vondst inzag en deze doneerde aan het Hunterian Museum in Glasgow. Het onderzoeksteam was zeer dankbaar voor deze belangrijke bijdrage en vernoemde het dier Dearcmhara shawcrossi, Schotlands eerste uniek Schotse ichthyosaurus, naar Shawcross.

"Als Brian deze soort niet had ontdekt en had gedoneerd, dan hadden we nooit geweten dat deze unieke nieuwe soort zou bestaan," zei Brusatte. "We hopen dat dit een verhaal is dat andere verzamelaars aanmoedigt. Er zijn geweldige fossielen in Schotland en als je de wet volgt, nieuw materiaal vindt en met wetenschappers wilt werken, dan willen we graag met jou werken. Als je het aan een museum doneert en het is nieuw beloven we zelfs dat wij het naar je vernoemen!"

Hopelijk zal de ontdekking en benaming van de Dearcmhara shawcrossi andere verzamelaars aanmoedigen om hun fossielen eer aan te doen. Ongetwijfeld is het verleidelijk om zelf fossielen te verkopen of ze zelf te houden. Als dinoliefhebber die opgroeide naast de fossielrijke woestijnen van Alberta, kan ik net zoals Brusatte zeker relateren aan de impuls.

"Ik verzamelde fossielen toen ik jong was," zei hij, "en kom op, sommige fossielen zijn echt prachtig. Je raakt er aan gehecht. Als je ze vindt, wil je ze niet meer kwijt."

"Maar deze was zo belangrijk en Brian realiseerde zich dat ook. Hij heeft iets geweldigs gedaan door het te doneren," vervolgde hij. "Hij kon ze verkopen en wat geld verdienen, maar ik denk dat als er een nieuwe soort 170 miljoen oude zeereptiel naar je vernoemt wordt, dat het veel meer waard is dan wat geld!"

Je kan hier trouwens binnenkort stage komen lopen. Mail alejandro.tauber[@]vice.com voor meer info.​