Bitcoin is zojuist opgesplitst in twee verschillende versies

Bitcoin, de digitale valuta ter waarde van iets meer dan € 35 miljard, is op onbekend en mogelijk gevaarlijk terrein terechtgekomen na een splitsing. Afgelopen dinsdag ontstond naast de originele variant, die sinds 2008 bestaat, ook Bitcoin Cash, een populistisch alternatief.

De splitsing in het netwerk vond dinsdagmiddag (alle tijden in de tijdzone van de Amerikaanse oostkust) plaats toen een groep bitcoiners een "hard fork" in gang zette. Het was een uniek in de geschiedenis van bitcoin, en iets wat het grootste gedeelte van de gemeenschap bovendien al twee jaar probeerde te voorkomen. Een week geleden leek het zelfs nog zo dat de mogelijkheid van een splitsing helemaal voorkomen was.

De fork zou dinsdagochtend plaatsvinden, en bitcoiners wachtten de splitsing in spanning af. Door een eigenaardigheid van bitcoin, vond de gebeurtenis pas zes uur later plaats. Uiteindelijk gebeurde de hard fork om tien voor half drie 's middags door het aanmaken van een inaugureel block met transactiedata voor Bitcoin Cash van bijna twee megabyte groot. De blocks van de oorspronkelijke bitcoin kunnen niet groter worden dan een megabyte, terwijl Bitcoin Cash blocks ter grootte van acht megabyte aankan. De grootte van de blocks was een van de belangrijkste redenen waarom sommige mensen een hard fork wilden. Een tweede block met de tekst "Hello world" werd al gauw bij de blockchain gevoegd.

Nu bestaan er twee bijna identieke versies van bitcoin, elk met eigen regels en diehard supporters. Iedereen die bitcoin bezit, ontving automatisch dezelfde hoeveelheid in Bitcoin Cash. De gloednieuwe valuta moet nu vechten om te overleven.

De prijs van Bitcoin zakte met $200 tot ongeveer $2700 per coin vlak voor de split, maar verder blijft de prijs van de munt redelijk normaal doorkabbelen. Bitcoin Cash is alleen veel minder stabiel, maar het vertoont wel tekenen van leven. Voordat Bitcoin Cash officieel werd aangemaakt met het eerste block, kregen gebruikers op de populaire cryptocurrencybeurs Kraken al wat van de valuta op hun rekening en konden ze er al in handelen, waarmee de beurs feitelijk een soort leningen verstrekte. Na ongeveer tien minuten stortte de denkbeeldige prijs al in van $140 naar $400. Het einde leek in zicht, maar meteen na de fork was de prijs alweer $200.

Het succes van Bitcoin Cash ligt grotendeels in de handen van de miners, die met hun serverfarms blocks maken die het bitcoinnetwerk draaiende houden. Op het moment is het niet precies duidelijk hoeveel bitcoinmijners de overstap naar Bitcoin Cash hebben gemaakt, maar het lijkt maar een klein deel te zijn. In de tijd die Bitcoin Cash-mijners nodig hadden om één block transactiedata te maken, had het oorspronkelijke bitcoin er al tientallen bij. Dat is misschien een indicatie dat Bitcoin Cash de paardenkracht nog niet heeft om het tegen bitcoin op te nemen.

De split is een last-minute-twist in een debat dat al twee jaar woedt en de bitcoin-gemeenschap in twee kampen verdeelt. De "burgeroorlog," zoals het wel wordt genoemd, draaide om de vraag hoe bitcoin zou kunnen worden verbeterd zodat meer mensen er gebruik van konden maken zonder dat het netwerk zo traag als een ham in een tuinslang werd.

Eind 2016 was de blockchain van bitcoin vol. Daardoor bleven transacties uren of soms dagen liggen voordat ze in een block werden verwerkt. Denk aan hoe lang het kan duren voordat een transactie met je pinpas akkoord is. Het kan aanvoelen als een eeuwigheid, maar op slechte dagen is bitcoin nog veel erger.

Voor degenen die het zich konden veroorloven, was er echter een uitzondering: een hoge "toeslag" bij je bitcointransactie voegen om een mijner over te halen de transactie in het volgende block op te nemen. Voor grote financiële instituties die bitcoin als een handig extraatje zagen was dat prima, want die toeslagen konden ze zich toch wel veroorloven. Voor kleine gebruikers was het slecht nieuws.

Na lang discussiëren kwam bitcoinontwikkelaar Pieter Wuille met het idee van "Segregated Witness" (ook wel segwit), een nieuwe regel die wat ruimte vrij zou maken in de een megabyte grote blocks van bitcoin – maar niet veel. Toch schaarde een groot deel van de gemeenschap zich achter dit idee.

Nadat gebruikers in juli succesvol campagne hadden gevoerd om halsstarrige bitcoinmijners over te halen om segwit te ondersteunen, zou het netwerk een "soft fork" krijgen op 1 augustus om de verandering door te voeren. Dit was een manier om de regels van bitcoin te veranderen zonder het netwerk op te splitsen, maar dan moest iedereen het er wel over eens zijn. Destijds werd segwit niet unaniem gesteund, en dus ontwierp het grote Chinese bitcoinbedrijf Bitmain de hard fork als een plan B.

Hoewel dat plan in eerste instantie hypothetisch was, komt het door dit plan dat bitcoin sinds dinsdagmiddag twee versies heeft.

Maar de hard fork werd al gauw plan A en daarna het officiële Bitcoin Cash dankzij een groep gebruikers en ontwikkelaars die vond dat segwit niet ver genoeg ging om de blocks van bitcoin te vergroten. Het "cash"-gedeelte van de naam moet benadrukken hoe deze versie voor iedereen is, en niet alleen voor financiële instituties en grote bedrijven. Op het moment zijn de verschillen tussen Bitcoin Cash en het origineel de afwezigheid van segwit en een maximale blockgrootte van acht megabyte in plaats van één.

Het is verleidelijk om Bitcoin Cash en de hard fork te beschouwen als afwijkingen, maar achteraf gezien zijn het uitdrukkingen van een impuls die altijd al in het DNA van bitcoin heeft gezeten.

Wat bitcoin in de lucht houdt, is niet code of zelfs geld: het is een geloof. Het bitcoinprotocol, dat bijna tien jaar door een anoniem persoon of anonieme groep mensen genaamd Satoshi Nakamoto werd uitgevonden, was anti-establishment en tegendraads. Bitcoin wees banken en financiële regelgevers op hun bullshit en versloeg ze op hun eigen terrein met een valuta die net zo "echt" werd als de Amerikaanse dollar, ondanks dat het een abstractie is die gemaakt is met wiskunde en computers. Het is best een goede grap, en gaat uit van een libertarische politiek waar de echte gelovigen van de bitcoin-religie altijd wat in zullen blijven zien.

Je zou kunnen zeggen dat het deze anti-autoritaire instelling van bitcoin is geweest die de hard fork heeft veroorzaakt. Dat en het gokkersinstinct dat mensen aanzet om miljarden dollars in een verzonnen valuta te investeren. Als iedereen tegen je zegt dat je je aan de regels moet houden, zoals tijdens het jarenlange schaaldebat, is het meest "bitcoin" om te doen die mensen gewoon zeggen dat ze op moeten rotten.

Het gaat waarschijnlijk nog weken of zelfs maanden duren voordat de echte impact van Bitcoin Cash duidelijk wordt. Maar toch is het nu al een historische dag.