Robots willen je vriend zijn

Het 2015 International Robot Exhibition in Tokyo's Big Sight conventiecentrum was verdeeld in twee kampen, die elk een andere visie op een robottoekomst weergaven.

De ene werd gevonden in de enorme Industrial Robot Zone, waar uitdrukkelijk machine-achtige machines stonden die ontworpen waren voor efficiëntie – onder andere enorme robotarmen die gebouwd waren op snelheid en precisie. Aan de andere kant was de Service Robot Zone, waar machines stonden die een verscheidenheid aan taken kunnen uitvoeren, van tomaten plukken tot pijpleidingen schoonmaken.

De standjes die de meeste mensen trokken waren echter de "emotionele" robots, een type robot die gemaakt is om met mensen om te gaan in plaats van productief te zijn. Een van de eerste dingen die je zag als je binnenwandelde was een meute Peppers, die tot het grote plezier van bezoekers emoties kunnen herkennen.

De International Robot Exhibition (IREX) wordt sinds 1973 om de twee jaar gehouden. Het is volgens de organisatoren het grootste robotevenement ter wereld, in een land waarvan IREX zegt dat het "de hoogste productie en bezit van robots" heeft. Op de editie in 2015, die plaatsvond tussen 2 en 5 december, stonden 446 bedrijven van over de hele wereld, waarmee het de grootste editie ooit was.

De tentoonstelling komt aan het eind van een jaar waarin robots een hoop media-aandacht hebben gekregen. Soms was dat negatief, vooral gericht op drones. Maar de meerderheid van berichten ging over Pepper, een robot die ontworpen is door het Japanse telecommunicatiebedrijf SoftBank en het Franse Aldebaran. De robot was minuten na de release afgelopen juli uitverkocht. Soortgelijke creaties als de Palmihebben ook aandacht gekregen. De makers van deze emotionele machines beweren dat deze robots een toevoeging kunnen zijn aan de menselijke ervaring (of een toevoeging aan de familie), maar bij IREX 2015 werden er nieuwe toepassingen voor bedacht.

Emotionele robots namen flink wat ruimte in op Big Sight, en gaven bezoekers een kans om te zien wat de toekomst van deze ontwikkelende markt in petto heeft. Er stonden een hoop meer plastic gezichten op de beurs, die vrijwel allemaal geïnspireerd waren door Pepper. Communicatie staat centraal bij deze nieuwkomers. Unibo kan bijvoorbeeld gezichten herkennen en als persoonlijke assistent dienen. [" target="_blank">MJI](<iframe width=), een eivormige bot met Looney Tunes-ogen die gesprekken kan voeren en kan je volgens het bedrijf "laten glimlachen en opgelucht voelen."

Dat laatste leek de missie van een groot deel van de tentoongestelde robots, of ze nou ontworpen waren om te dansen, zoals Ubtech's Alpha 1S (die een dansje deed op "Just The Way You Are" van Bruno Mars) of een simpel gesprek zoals "sociale prater" Sota. Sota werd voorgesteld als een apparaat dat als vriend dient, waarmee je zelfs ruzie kan maken. In de video die bij Sota's stand afgespeeld werd – een onbegrijpelijk werk avantgardistische cinema – zei de robot "ik was jou."

Verderop stond een kleine stand van bouwbedrijf Daiwa House. Op hun tafel lag een roze zeehond die vrijwel geen aandacht kreeg. Het beest is een therapierobot met de naam Paro, die ruim tien jaar geleden uitkwam en een blauwdruk is voor de meeste nieuwe emotionele robots op IREX. Wetenschappers ontwikkelden Paro als een manier om ouderen te helpen die lijden aan dementie of depressie. De zeehond reageert op fysieke stimuli, volgt blikken van mensen en onthoudt namen.

De vergrijzing van Japan blijft een groot probleem en dat zie je aan de robots die hier tentoongesteld worden. Niet alle robots waren bedoeld voor bejaarden, maar de bedrijven erachter schaamden zich niet om ze ook zo neer te zetten.

De machines die specifiek voor ouderen en invaliden waren ontworpen, krijgen veel van de schattige kenmerken van hun emotionele neefjes. Toyota's HSR(Human Support Robot) en Panasonic's Hospi zijn gebouwd om kleine voorwerpen op te pakken en medicijnen te bezorgen, maar hebben mensachtige gezichten.

Sommige robotmakers bij IREX keken ook verder, naar nieuwe toepassingen voor hun creaties. Een video bij SoftBank's stand toonde de witte robot Pepper, die voor vermaakt zorgt bij een bejaardentehuis. Ook werd Pepper's potentie voor zakelijke klanten uitgelicht, door bijvoorbeeld mensen te ontvangen of presentaties te geven. Demo's van Sota zoomden in op de mogelijkheid om Engels te leren en het bedrijf Androbotics liet hun "marketingrobot" zien, die zakdoekjes uitdeelde en handen schudde van voorbijgangers.

Een van de populairste stands bij de beurs was echter RoBoHon, een robot/telefoon. Het ding komt volgend jaar uit en is in feite Siri in een schattig, tweebenig jasje. Een telefoon als altijd aanwezige vriend.

Mensen stonden rijendik om een glimp op te vangen, iets wat veel zei over de staat van emotionele machines: het idee is zeer aantrekkelijk, maar niemand weet nog hoe dit nieuwe soort robot uiteindelijk klanten gaat bereiken. Is een robot waar je mee kan kletsen genoeg, of moet het ook een andere nuttige functie hebben (zoals een telefoon) om verschil te maken?

IREX gaf geen definitieve antwoorden, maar toonde wel een industrie die nog zoekende is. Toch toonde het dat emotionele robots, in welke vorm dan ook, niet weg te slaan zijn uit Japan.