Technologie en begraafplaatsen: een overzichtje van de dingen die mensen doen

Al een tijdje heeft Johannesburg problemen met begraafplaatsen: mensen stelen de grafstenen. En hoewel het de doden niks uitmaakt, is het wel heel vervelend voor de nabestaanden. Nu is er een bedrijf dat een oplossing heeft bedacht, microchips in de steen.

Microchips kunnen helpen om mensen af te schrikken om grafstenen te stelen, en anders kunnen ze de kans verhogen om de dader te pakken. En dat zou fijn zijn gezien er ongeveer twintig grafstenen per maand gestolen worden. Als de microchip eenmaal in de steen geïnstalleerd is, helpt deze op twee manieren om te voorkomen dat de steen wordt gestolen. Als eerste zorgt de chip ervoor dat er een alarm afgaat op de begraafplaats, in de hoop dat iemand komt kijken en ervoor zorgt dat de steen op zijn plaats blijft. En als tweede stuurt de chip een sms naar nabestaanden om ze te laten weten dat er wat aan de hand is.

Deze 'slimme' grafstenen zijn niet de eerste en ook zeker niet de laatste poging om technologie te integreren in onze graven. Door de geschiedenis heen hebben we al vaak gekeken naar manieren om onze kennis en nieuwste uitvindingen te gebruiken bij het begraven van naasten. Niet om het concept van begraven opnieuw uit te vinden, maar om om te gaan met leven en dood.

OM JEZELF OP TE LATEN GRAVEN (VOOR HET GEVAL DAT)

Eén van de eerste uitvindingen in de begraafplaatstechnologie was de veiligheidskist. In de 18e en 19e eeuw waren mensen heel erg bang om levend begraven te worden. Deze angst was zo erg dat er veel hele creatieve maar vooral ook bizarre en hilarische oplossingen voor dit probleem werden bedacht, voor het geval het echt mocht gebeuren. Van alle oplossingen is de bekendste toch wel de veiligheidskist: constructie waarbij er een bel boven het graf hing, die verbonden was aan een touw dan tot in de kist liep. Mocht een lijk dan toch niet echt een lijk zijn (sorry, foutje!) en wakker worden in zijn ergste nachtmerrie van levend begraven zijn dan kon hij aan het touwtje trekken. Belletje ringelde, en hop daar kwamen de hulptroepen, was het idee. Er waren ook alternatieven op de bel, met een vlag, vuurwerk of begraven worden in een kelder, kon je zo je kist uit en naar boven klimmen.

Een andere variatie was de beweegbare dodenkamer, een kist met een kijkglaasje aan de bovenkant waar mensen door konden kijken om er zeker van te zijn dat de persoon in de kist aan het rotten was. In het boek Buried Alive: The Teffifying History of Our Most Primal Fear, wordt het als volgt beschreven; “als er duidelijke tekenen van verrotting waren werd de trekker voor een valluik in de bodem van de kist overgehaald, en viel het lijk in een van tevoren gegraven graf eronder."

VIRTUEEL LEVEN NA DE DOOD

Nieuwe technologie om informatie, foto’s en andere data op te slaan zorgt ervoor dat de standaard grafsteen er zo ouderwets uitziet als een floppy disk. Er staat niet langer alleen een naam, geboorte- en sterfdatum en een redelijk willekeurige quote, nee iemands hele leven kan nu opgevraagd worden met je smartphone.

Net als de veiligheidskist zijn er ontelbaar veel variaties hierop. Eerdere pogingen om data te integreren in grafstenen als een vorm van gedenken waren vrij absurd – onhandig grote iPad-achtige schermen die heel lelijk aan het graf van een geliefde waren bevestigd. Maar we hebben nu mooiere alternatieven. Stickers met een QR code op een ministeentje naast de grafsteen, die leiden naar een herdenkingswebsite met alles erop en eraan. Een andere optie is de E-TOMB, een grafsteen die jou aanwezigheid op social media levend houdt wanneer jij dat niet meer kunt. Mensen die naar jou graf komen kunnen via Bluetooth toegang krijgen tot al je social media accounts en op die manier even aan je denken door naar je foto’s en tweets te kijken. En dan is er ook nog Neshama, een soort Facebook voor dode mensen.

FRISDANKAUTOMATEN VOOR DODEN

In Japan is het vrij duur om je te laten begraven. Een aantal jaar geleden kostte een plekje op een begraafplaats in Tokyo $100,000. en aangezien de meeste Japanners gecremeerd worden lijkt dat een nogal overbodige uitgave.

Dus hebben ze iets bedacht; warenhuizen voor urnen. In plaats van heel veel geld uit te geven om een geliefde te begraven, hebben sommige Japanse families de overblijfselen van hun geliefden begraven in technologische warenhuizen. Als ze hun geliefden willen gedenken kan een daartoe geautoriseerd familielid een indentiteitskaart scannen. Als de kaart herkend is gaat een robotarm op zoek naar de juiste urn in een opslagruimte en brengt deze naar een speciale gedenkruimte. Eigenlijk is het een soort frisdrankautomaat voor doden.

Deze oplossingen zullen misschien niet geschikt zijn voor jou (ik gok zomaar dat je geen beweegbare dodenkamer nodig hebt), of je zult ze niet aantrekkelijk vinden (van mij hoeft niet iedereen die later langs mijn graf loopt mijn social media te kunnen zien door een QR code te scannen). Maar dit zijn wat opties die er zijn, en dit zegt meer over onze relatie met onze sterfelijkheid dan dat het iets zegt over onze eigen voorkeuren.