Identiteit

Sommige vrouwen hebben geen geld voor tampons maar daar zijn oplossingen voor

In het Verenigd Koninkrijk worden menstruatieproducten gratis aangeboden op scholen, en waarom zou dat hier niet kunnen?
Noor Spanjer
Amsterdam, NL
paarse onderbroek aan een waslijn
Foto via Motherboard

Ongesteld zijn is een doodnormale doch soms pijnlijke bijkomstigheid van het vrouw-zijn. Omdat we het maandelijkse bloed liever niet in vrije vrijheid langs de benen van een vrouw zien stromen, wordt het opgevangen met maandverband, tampons, menstruatiecups of een speciale onderbroek.

Tenminste, als je dat kan betalen.

Feministisch collectief De Bovengrondse deed onderzoek naar menstruatie-armoede, en ontdekte dat dit probleem ook in Nederland voorkomt – voornamelijk onder vrouwen die rond de armoedegrens leven, onder dak- en thuislozen en ongedocumenteerden. Ik belde onderzoeker Lorijn de Boer van De Bovengrondse en vroeg haar met wat voor oplossingen vrouwen komen als ze geen tampons of maandverband kunnen betalen.

Advertentie

VICE: Ha Lorijn, over wat voor oplossingen vertelden de vrouwen die jullie hebben gesproken?
Lorijn de Boer: De meest gehoorde oplossing is wc-papier, maar ook stukken stof of vodden. Iemand vertelde dat ze een handdoek in repen had gescheurd om daarmee het bloed op te vangen. Een andere vrouw vertelde dat ze niet meer dan één maandverband per dag kon gebruiken, en dat ze daarom op haar zwaarste menstruatiedagen niet de deur uit durfde.

Jullie hebben ook onderzocht hoeveel een menstruatie kost, waar een gemiddelde uitkwam van 7 euro 90. Maar er zijn ook vrouwen die het redden met 1 euro, of juist 25 euro kwijt zijn. Hoe verklaren jullie die grote verschillen?
Het ligt natuurlijk aan de mate waarin je ongesteld wordt. We spraken een vrouw die per menstruatie genoeg had aan één pakje tampons, maar ook een vrouw die speciaal kraamverband moest aanschaffen omdat ze zo zwaar ongesteld was. En er zijn vrouwen met dochters die ook voor hen menstruatie-materiaal moeten inslaan.

Vroeger had je misschien alleen Tampax en o.b., tegenwoordig heb je wel veel verschillende opties en dus veel verschillende prijzen.
Ja, maar we spraken bijvoorbeeld ook vrouwen die wel de goedkoopste variant konden betalen, maar daar irritaties of een allergische reactie van kregen – het is ook een vorm van armoede als je niet de juiste producten kunt kopen en tijdens je menstruatie met huidirritaties rondloopt. Katoen, helemaal biologisch katoen is een stuk duurder.

Advertentie

Bezuinigen deze vrouwen tijdens de rooie dagen dan op andere dingen?
Ja, op andere basisbehoeftes, bijvoorbeeld op eten. Maar sommige jonge moeders vertelden weer dat ze liever luiers voor hun kinderen kochten dan maandverband voor zichzelf.

Vind je dat deze producten eigenlijk overal gratis zouden moeten zijn?
Niet per se gratis nee, maar het is wel een basisbehoefte – je hebt het elke maand nodig. Het is niet bepaald geaccepteerd om met grote rode vlekken in je broek rond te lopen. Iemand vergeleek het met scheermesjes voor mannen, maar als je je baard een paar dagen laat staan is dat toch minder erg. Maandverband kan je niet uitstellen, je wordt ongesteld als je ongesteld wordt.

Jullie zijn zelf begonnen met een geldinzamelingsactie , om vrouwen die het nodig hebben een jaar lang te kunnen voorzien van menstruatie-producten. Maar wat zou een structurele oplossing kunnen zijn?
Op scholen in het Verenigd Koninkrijk wordt het nu gratis aangeboden, naar aanleiding van een onderzoek naar menstruatie-armoede daar. In ons manifest doen we aanbevelingen aan de Nederlandse overheid, bijvoorbeeld dat het gratis beschikbaar zou kunnen worden op scholen, in opvanghuizen en asielzoekerscentra.

Naar aanleiding van dit nieuws begonnen mensen op Twitter over de menstruatiecup. Zou dat een oplossing kunnen zijn?
Voor sommigen misschien, maar we vinden het wel belangrijk dat vrouwen zelf kunnen kiezen. Vrouwen die een operatie hebben gehad, aan vaginisme lijden of bijvoorbeeld zijn besneden gebruiken vaak liever geen tampons of een cup. Voor daklozen vrouwen is toegang tot sanitaire voorzieningen vaak een probleem, en bij een cup moet je wel echt een wasbak en zeep tot je beschikking hebben.

Je hebt nu ook van die soort dikke onderbroeken die het bloed op kunnen vangen.
Ja, een vrouw die we spraken zag hier wel een oplossing in, maar de aanschaf ervan is nog best duur. Maar het lijkt mij wel een goeie, en milieuvriendelijk ook.

Dank Lorijn, en succes met jullie actie.